Łukasz Zienowicz z Wydziału Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego skoncentrował się na poprawie jakości przestrzeni architektonicznej, proponując projekt rewitalizacji osiedla Kaliny w Szczecinie wraz z Centrum Aktywności Międzysąsiedzkiej.
aksonometria – osiedle
© Łukasz Zienowicz
analiza osiedla Kaliny
Osiedle Kaliny jest obszarem o bogatej historii, który obecnie zmaga się z problemami urbanistycznymi, estetycznymi i funkcjonalnymi. Powstało ono na dawnych nieużytkach rolnych, wybudowane głównie dla pracowników Polskiej Żeglugi Morskiej w latach 70. i 80. XX wieku, a jego plan został stworzony przez Zbigniewa Grudzińskiego. Charakterystyczne dla osiedla są dziewięciopiętrowe bloki „Leningrady” importowane z ZSRR, które, choć funkcjonalnie nie spełniały polskich standardów oraz rozwiązań funkcjonalnych (przechodnie pokoje w największych mieszkaniach, małe kuchnie, brak strefowania funkcjonalnego, nieprzystosowane wind do przewozu mebli oraz podniesienie dolnej krawędzi otworów okiennych), do dziś pozostają rozpoznawalnym elementem krajobrazu.
analiza ładu przestrzennego
© Łukasz Zienowicz
W okresie przeprowadzanej termomodernizacji budynki padły ofiarą „pastelozy”, a zaniedbane elewacje pokryte są grzybami i zaciekami, co utrudnia identyfikację kolorystyczną osiedla. Remonty przeprowadzane przez lokatorów, polegające głównie na zabudowie balkonów, zaburzyły rytm elewacji, a chaotyczne rozmieszczenie parkingów i koszy na odpady potęguje wrażenie przestrzennego nieładu. Równocześnie przypadkowa lokalizacja niewielkich pawilonów usługowych oraz brak planowania w zakresie usług sportowych i rekreacyjnych przyczyniają się do zakłócenia pierwotnego planu osiedla. Osiedle ma dobrze rozwiniętą sieć komunikacyjną, z autobusami łączącymi je z centrum i innymi dzielnicami, a także przestrzenią na przyszłą linię tramwajową. Znajdują się tu liczne sklepy spożywcze, punkty usługowe, placówki edukacyjne oraz tereny rekreacyjne w pobliżu Jeziora Słonecznego.
analiza zabudowy
© Łukasz Zienowicz
układ urbanistyczny i architektura krajobrazu
Planując rewitalizację, Łukasz Zienowicz postanowił zachować charakterystyczny południkowy układ budynków, a w środku osiedla zaplanował nowy obiekt — Centrum Aktywności Międzysąsiedzkiej. Stworzył czytelny układ ścieżek, z czerwonym kolorem nawierzchni podkreślającym nowe funkcje prospołeczne oraz główny ciąg pieszy, prowadzący od przystanku autobusowego linii 75 przez nowe Centrum do terenów zielonych przy Jeziorze Słonecznym. Projekt zakłada rozbiórkę nieestetycznych pawilonów usługowych i lokalizację nowych punktów gastronomicznych i handlowych, a także zadaszone targowisko osiedlowe. Przewidziano miejsca na nowe place zabaw, siłownie pod chmurką, boiska, scenę letnią, ogród sensoryczny i tężnię solankową. Układ komunikacyjny zostanie usprawniony poprzez nowe drogi dwukierunkowe, likwidację ślepych uliczek i poprawę bezpieczeństwa pieszych dzięki likwidacji parkingów wzdłuż głównych dróg i budowie parkingów podziemnych. Zieleń osiedla wzbogaci się o nowe nasadzenia i ekoraster na parkingach naziemnych, a ścieżki spacerowe będą wykonane z nawierzchni przepuszczalnych. W południowej części osiedla powstanie zbiornik retencyjny jako przedłużenie lokalnego korytarza ekologicznego. Identyfikacja wizualna osiedla obejmie montaż podświetlanych napisów „Osiedle Kaliny” oraz jednolitą typologię czcionek i kolorów budynków, ułatwiając orientację w topografii osiedla.
masterplan
© Łukasz Zienowicz
przebudowa bloków z wielkiej płyty
Ze względu na trudności związane z przebudową wewnętrznego układu funkcjonalnego mieszkań, zaproponowano sprawdzone rozwiązanie dostawienia balkonów/loggii do istniejącej struktury budynku. W miejsce okien oraz istniejących drzwi balkonowych wstawione zostaną przesuwne drzwi tarasowe, a nowa dodatkowa powierzchnia zostanie przeznaczona do samodzielnego zagospodarowania przez mieszkańców, stając się symbiotyczną częścią istniejących mieszkań.
aksonometria – blok po rewitalizacji
© Łukasz Zienowicz
Istniejące murki balkonowe zostaną rozebrane, a podłogi wyrównane i pokryte deską tarasową pasującą do projektowanych loggii. Projekt zakłada również oczyszczenie elewacji oraz przebudowę istniejących wejść do klatek schodowych, które mają pełnić funkcję estetyczną i społeczną, z siedziskami i jasną identyfikacją numeryczną. Konstrukcja loggii będzie oparta na stalowym szkielecie i posadowiona na żelbetowych stopach fundamentowych, a nowe drzwi przesuwne będą wstawione w miejsce okien.
wizualizacja
© Łukasz Zienowicz
Tarasy oraz przepierzenia między balkonami pokryte będą zaimpregnowaną deską elewacyjną w kolorystyce zgodnej z identyfikacją wizualną osiedla. Przebudowane wejścia do klatek schodowych zostaną pokryte białym tynkiem cienkowarstwowym oraz drewnianą okładziną, a elewacje malowane na biało z ciemnoszarymi pasami międzyokiennymi. Proekologiczne rozwiązania obejmują instalację paneli fotowoltaicznych na dachach, wykorzystanie wody deszczowej oraz użycie materiałów odnawialnych o niskim śladzie węglowym. Nowe tarasy będą wykorzystywać naturalną energię słoneczną, ograniczając dostęp promieni latem i zatrzymując ciepło zimą. W projekcie planuje się zachować istniejący drzewostan oraz wykonać nowe nasadzenia i zieleńce, a chodniki wykonać z przepuszczalnych materiałów, takich jak nawierzchnie mineralno-epoksydowe barwione na kolor czerwony lub z kostki betonowej.
wizualizacja
© Łukasz Zienowicz
centrum aktywności międzysąsiedzkiej
Centrum Aktywności Międzysąsiedzkiej będzie miało trzy kondygnacje naziemne, z kubicznymi formami narastającymi na siebie i wsuniętymi bryłami, co ochroni drzewostan i stworzy nowy zadaszony plac, miejsce spotkań. Duże przeszklenia oraz przesuwne drzwi zapraszają mieszkańców do uczestnictwa w życiu centrum, a drewniane elewacje i zielony dach integrują budynek z otoczeniem.
wizualizacja
© Łukasz Zienowicz
Projektowany obiekt ma na celu aktywizację i integrację lokalnej społeczności. Na parterze znajdzie się ogólnodostępne foyer, kawiarnia z oddzielnym wejściem oraz dzienny punkt opieki seniora. Na pierwszym piętrze zaplanowano mediatekę z wydzielonymi strefami funkcjonalnymi dla użytkowników w różnym wieku, salę warsztatową oraz pomieszczenia biurowe.
wizualizacja
© Łukasz Zienowicz
Drugie piętro będzie obejmować dużą, ogólnodostępną salę spotkań, przestrzeń do co-workingu oraz dodatkowe biura. Każde piętro będzie wyposażone w oddzielne węzły sanitarne dla pracowników i użytkowników Centrum, pomieszczenia socjalne, dwie zamknięte ewakuacyjne klatki schodowe oraz otwartą przestrzeń ze schodami, służącą jako miejsce spotkań i przenikania się różnych funkcji. W piwnicy przewidziano magazyny oraz pomieszczenia techniczne.
wizualizacja
© Łukasz Zienowicz
Obiekt zostanie podpiwniczony, z żelbetową konstrukcją fundamentową, ścianami nośnymi oraz stalową konstrukcją nawisu, a materiały wykończeniowe będą obejmować drewniane okładziny elewacyjne i płyty włókno-cementowe barwione na czerwono.
wizualizacja
© Łukasz Zienowicz
