Podpisano Pakt dla Przestrzeni Krakowa!

Krakowska przestrzeń zbyt często cierpiała z powodu braku odpowiedniej dyskusji i przez rozproszenie sił, którym zależało, by była ona jak najlepsza. Dlatego też powstał Pakt dla Przestrzeni Krakowa, inicjatywa łącząca rozmaite środowiska ponad podziałami.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat obserwowaliśmy w Krakowie spektakularne tempo rozwoju, rzadko przekładało się ono jednak na tworzenie wartościowych i zorganizowanych przestrzeni publicznych. Stanowczo zbyt często i w niekontrolowany sposób powstawała chaotyczna zabudowa, dysfunkcyjna dla mieszkanek i mieszkańców miasta. Przeciwko tego typu decyzjom wielokrotnie apelowali przedstawiciele rozmaitych środowisk: mediów, aktywistów i aktywistek, uczelni wyższych. Głosy te były jednak do tej pory zbyt rozproszone, by realnie wpłynąć na sensowny i dobrze przeprowadzony miejski dialog. 

Nowe otwarcie wyborcze daje pole do dyskusji o dobrej przestrzeni i poszanowania głosu specjalistów. By był on słyszalny, niezbędna jest synergia sił. Kulminacja wielu lat organizowania dyskusji o przestrzeni Krakowa poskutkowała stworzeniem Paktu dla Przestrzeni, deklaracji zainicjowanej przez redaktorkę naczelną A&B Małgorzatę Tomczak, do którego podpisania doszło podczas tegorocznego Prologu Open Eyes Economy Summit — Międzynarodowego Kongresu Ekonomii Wartości.

Przestrzeń miasta zaczyna podlegać w sposób właściwie niekontrolowany wolnemu rynkowi. Zaczyna się urbanistyczny chaos, rozlewanie się miasta, wyścig o dostępność terenów inwestycyjnych, prawo nie do końca dźwiga tę kapitalistyczną dynamikę, to jest potężna siła, która zamienia nasze miasta w pole gigantycznych napięć, nad którymi jest bardzo ciężko zapanować — wskazywała w preambule Paktu jego inicjatorka, redaktorka naczelna A&B, Małgorzata Tomczak.

sygnatariusze Paktu dla Przestrzeni Krakowa

fot. Piotr Malec | © Open Eyes Economy Summit

dokument otwarty dla wszystkich

Jaka idea stoi za Paktem? Skupić krakowianki i krakowian wokół idei walki o lepszą przestrzeń, by dobre praktyki, wartościowe rozwiązania i pomysły pomagały kształtować realną zmianę w mieście królów. Pakt dla Przestrzeni Krakowa złożony jest z dziesięciu punktów, które według twórców wymagają specjalnego potraktowania w kontekście gry o miasto. Co znalazło się w dokumencie? Pakt zawiera wezwania do odbudowy rangi instytucji Architekta Miasta, szerszych konsultacji z ekspertami (nie tylko z dziedzin urbanistyki i architektury, ale również na przykład socjologii), wprowadzenia standardów urbanistyczno-architektonicznych czy adaptacji miasta do zmian klimatycznych. Propozycje zostały wypracowane przez grono specjalistów z zakresu urbanistyki, architektury, architektury krajobrazu, socjologii i kultury.

dokument inauguracyjny podpisany przez sygnatariuszy, do których mogą dołączyć kolejni krakowianie i krakowianki

fot. Piotr Malec | © Open Eyes Economy Summit

W chwili deklaracji Pakt podpisali między innymi rektorzy krakowskich uczelni wyższych, aktywiści i działacze społeczni. Widoczny był też głos ekspertów z dziedziny architektury i urbanistyki, między innymi poprzez udział dziekanów Wydziałów Architektonicznych oraz członków krakowskiej Miejskiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej. Uroczyste podpisanie Paktu 20 listopada br. było rozpoczęciem procesu wspólnej, skonsolidowanej troski o miejską przestrzeń i otwarciem dokumentu dla kolejnych sygnatariuszy.

Zaproszenie do sygnowania Paktu jest otwarte dla wszystkich chętnych. Zachęcamy do zapoznania się z jego pełną treścią, Pakt dla przestrzeni dostępny jest w formacie PDF na początku artykułu. Jeśli chcą państwo dołączyć do grona sygnatariuszy, zapraszamy do kontaktu.

Więcej informacji i kontakt: paktdlaprzestrzeni@gmail.com

nagranie z oficjalnej inauguracji paktu

© Open Eyes Economy Summit

Sygnatariusze Paktu dla Przestrzeni (lista aktualizowana)

• Aleksander Miszalski — Prezydent Miasta Krakowa

• prof. Stanisław Mazur — I zastępca Prezydenta Miasta Krakowa

• Ewa Ger — Dyrektor Generalna Uniwersytetu SWPS (podpisana 13.06.2024)

• prof. Roman Cieślak — rektor Uniwersytetu SWPS (podpisany 13.06.2024)

• prof. Andrzej Bednarczyk — rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie

• prof. Sylwester Tabor — rektor Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie

• prof. Andrzej Szarata — rektor Politechniki Krakowskiej (podpisany 23.11.2023)

• prof. Jerzy Lis — rektor Akademii Górniczo-Hutniczej (podpisany 30.11.2023)

• prof. Krzysztof Ingarden — dziekan Wydziału Architektury i Sztuk Pięknych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego (podpisany 29.11.2023)

• prof. Magdalena Kozień-Woźniak — dziekana Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej

• prof. Jerzy Hausner — przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy

• Magdalena Buczyńska-Zapała — p.o. prezesa Stowarzyszenia Architektów Polskich Oddział Kraków

• dr Marceli Łasocha — prezes krakowskiego oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich

• Robert Strzeński — członek Zarządu  PLGBC Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego

• Lucyna Płonka — SBDiM Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań (z upoważnienia prezesa SBDiM Piotra Legerskiego)

• Janusz Sepioł — architekt, Marszałek Województwa Małopolskiego w latach 2002–2006, Architekt Miasta Rzeszowa

• dr hab. Krzysztof Görlich — wiceprezydent Miasta Krakowa w latach 1990 i 1994–1998

• Magdalena Sroka — wiceprezydentka Krakowa w latach 2010–2015, społeczna doradczyni Prezydenta Jacka Majchrowskiego

• prof. Artur Jasiński — architekt, członek MKUA Miejska Komisja Urbanistyczno-Architektoniczna

• Robert Kuzianik  — architekt, członek MKUA Miejska Komisja Urbanistyczno-Architektoniczna

• Tomasz Wojtas — Dyrektor Generalny Open Eyes Economy

• Marek Grochowicz — geograf, doktorant w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego

• Tomasz Janowski — członek Rady Programowej Open Eyes Economy

• Bartłomiej Kisielewski — architekt, Horizone Studio, członek komisji rewizyjnej PLGBC Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego

• dr Piotr Kopyciński — pracownik naukowy, Katedra Gospodarki Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

• Olga Lany — menadżerka kultury, aktywistka miejska

• Krzysztof Markiel — pełnomocnik ds. rozwoju instytucjonalnego Sinfonietty Cracovii i doradca rozwoju miast Związku Miast Polskich

• Magdalena Milert — architektka, twórczyni Pieing, ekspertka ds. przestrzeni Stowarzyszenia Kraków dla Mieszkańców

• Małgorzata Tomczak — redaktorka naczelna Architektura & Biznes

• Mateusz Zmyślony — Dyrektor Kreatywny Open Eyes Economy

• Alina Kamińska — aktorka, radna dzielnicy I Stare Miasto

• Artur Więcek Baron — reżyser

• Marta Czubaj-Kowal — ordynatorka Oddziału Pediatrycznego Szpitala Specjalistycznego im. Stefana Żeromskiego SP ZOZ w Krakowie

• Małgorzata Nowodworska — prezesa krakowskiego oddziału Polskiego Związku Firm Deweloperskich

Kandydaci na prezydenta Krakowa, którzy podpisali Pakt dla Przestrzeni 

• Prof. Andrzej Kulig — zastępca prezydenta Krakowa i kandydat na prezydenta miasta Krakowa