Tereny dawnego toru wyścigów konnych na Służewcu w Warszawie kryją w sobie zapomniany obiekt – trybunę III. Choć zaprojektowano ją dla 7000 osób, nigdy nie została oddana do użytku dla widzów. Jakie funkcje mogłyby na nowo ożywić modernistyczną trybunę? Na to pytanie odpowiedziały studentki architektury z Politechniki Warszawskiej – Zuzanna Bućko, Karolina Celińska i Alicja Sutkowska, tworząc autorskie koncepcje pod kierunkiem dr hab. Grzegorza Rytla oraz Aleksandry Lewickiej. W ramach projektu „Studium formy architektonicznej jako wartości dodanej w środowisku kulturowym” stworzyły propozycje nowoczesnych adaptacji, które mogłyby na nowo wprowadzić trybunę III w życie miasta.
plan zagospodarowania terenu
© Zuzanna Bućko
Czy dawna trybuna może jeszcze służyć warszawiakom i warszawiankom?
Trybuna III jest integralnym elementem kompleksu torów wyścigów na Służewcu i świadectwem śmiałych idei przedwojennych projektantów. Choć od początku pełniła funkcję podrzędną wobec trybun I i II, pozbawiona widoku na metę i przeznaczona na „najtańsze miejsca”, wyróżnia się imponującym wspornikowym zadaszeniem. Obecnie jednak pozostaje opuszczona, wykorzystywana głównie jako magazyn i miejsce składowania, co prowadzi ją do ruiny – zamiast zachwycać swoją śmiałą konstrukcją i pięknymi łukami w holu, odstrasza surową brutalnością.
aksonometria skateparku
© Zuzanna Bućko
skatepark pod dachem – projekt Zuzanny Bućko
Zuzanna Bućko zaproponowała adaptację trybuny III na kryty skatepark, dzięki czemu przestrzeń ta mogłaby powrócić do swojej sportowej funkcji, oferując całoroczną rozrywkę miłośnikom i miłośniczkom deskorolek, rowerów BMX czy rolek. Skatepark wykorzystywałby zarówno wnętrza budynku, jak i samą trybunę, tworząc wyjątkowe miejsce spotkań, które odwołuje się do pierwotnego założenia Trybuny III. Długa, zadaszona przestrzeń hali świetnie nadaje się do kształtowania ramp oraz torów do jazdy, a całoroczny dostęp nie wymaga dodatkowego ogrzewania czy izolacji termicznej.
wizualizacja skateparku z zewnątrz
© Zuzanna Bućko
Ważnym elementem projektu jest też otoczenie obiektu – tor wyścigów konnych na Służewcu zdobi największa galeria street artu w Polsce. Wprowadzenie graffiti do wnętrza skateparku pozwoliłoby młodym ludziom aktywnie korzystać z tej przestrzeni, wzmacniając integrację kultury ulicznej z historyczną architekturą.
wizualizacja wnętrza skateparku
© Zuzanna Bućko
Wybór tej funkcji wynika także z potrzeby otwarcia obiektu oraz całego terenu toru wyścigów konnych na jego najbliższe i dalsze otoczenie, zapraszając mieszkańców i mieszkanki Warszawy do korzystania z jego terenów zielonych i rekreacyjnych. Skatepark zapewniłby możliwość aktywności sportowej zarówno odwiedzającym oraz sportowcom i sportowczyniom związanym z klubami działającymi na terenie toru. Dzięki tej funkcji przestrzeń toru wyścigów konnych zyskałaby nową dostępność i przyciągnęła nowych użytkowników i użytkowniczki, podkreślając sportowy charakter założenia.
nowoczesna siłownia – projekt Karoliny Celińskiej
Karolina Celińska z kolei zaproponowała przekształcenie trybuny III w siłownię, która nie tylko ożywiłaby zabytek, ale także zachęciła mieszkańców do zdrowego trybu życia.
elewacje siłowni
© Karolina Celińska
Projekt zakłada kompleksową przebudowę struktury trybuny III, z priorytetem na renowację i wzmocnienie konstrukcji, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo użytkownikom. Istotnym aspektem było również odnowienie elewacji, aby podkreślić jej unikalne walory architektoniczne. Kluczowym elementem projektu stało się dodanie antresoli, która nie tylko zwiększa funkcjonalność przestrzeni i tworzy dodatkową powierzchnię użytkową, ale też współgra z konstrukcją wnętrza. Pomarańczowa antresola dodaje nowoczesny akcent, nadając wnętrzu dynamiczny charakter. Nowoczesny detal antresoli stanowi kontrast dla modernistycznej bryły Trybuny, jednocześnie będąc jej współczesną interpretacją. We wschodniej części trybun zaplanowano platformy do zajęć plenerowych i strefy relaksu, co pozwoli na stałe użytkowanie obiektu.
wizualizacja siłowni z zewnątrz
© Karolina Celińska
Adaptacja trybuny na siłownię przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności terenu toru wyścigów konnych, promując zdrowy tryb życia. Nowa siłownia stanie się również miejscem spotkań społecznych, wzmacniając lokalną społeczność i jej więzi. Przekształcenie trybuny III pozwoli na stworzenie wyjątkowego miejsca, które będzie służyć zarówno jako centrum fitness, jak i pomnik dziedzictwa architektonicznego.
wizualizacja siłowni
© Karolina Celińska
hala wspinaczkowa – projekt Alicji Sutkowskiej
Alicja Sutkowska widzi potencjał trybuny III jako hali wspinaczkowej, która wykorzystywałaby pionowy charakter budynku. Nachylenie konstrukcji obiektu doskonale wpisuje się w wymagania sportów wyczynowych, takich jak wspinaczka. Pokonując kolejne stopnie, użytkownicy i uzytkowniczki mogą cieszyć się panoramicznym widokiem na całe założenie torów wyścigowych. Podobny efekt przewidziano we wnętrzu – wysokie przeszklenia zapewniłyby widok na korony okolicznych drzew, tworząc naturalną scenerię dla wspinaczki. Podłużny kształt budynku umożliwia różnorodną konfigurację ścianek wspinaczkowych, za którymi zaplanowano przestrzenie pomocnicze. Dla tych, którzy dotrą na szczyt, bliskość imponujących łuków konstrukcyjnych i spojrzenie z wysokości ukazuje skalę budynku, której nie sposób dostrzec z poziomu gruntu.
aksonometria hali wspinaczkowej
© Alicja Sutkowska
Wspinaczka jest także propozycją uzupełniającą dla codziennego treningu dżokejów i dżokejek. Połączona z siłownią i punktami gastronomicznymi zachęca do odwiedzenia nie tylko sportowców kompleksu, ale też pobliskich mieszkańców i mieszkanek, którzy po aktywnej sesji wspinaczkowej mogliby odpocząć na stopniach trybuny, podziwiając roztaczający się daleki widok, jednocześnie kontrastujący i dopełniający z tym, czego doświadczyli w środku.
wizualizacja hali wspinaczkowej
© Alicja Sutkowska
Projekty zaprezentowane przez studentki Politechniki Warszawskiej to dowód na to, że dawne przestrzenie mogą na nowo ożywać i dostosowywać się do współczesnych potrzeb społecznych. Trybuna III na Służewcu, dzięki nowym funkcjom – skateparkowi, siłowni oraz hali wspinaczkowej – mogłaby stać się miejscem spotkań, sportu oraz kultury, wykorzystując potencjał modernistycznego obiektu, który ulega zapomnieniu.
wizualizacja hali wspinaczkowej
© Alicja Sutkowska