W ubiegłym tygodniu premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że wraz z nowym sezonem budowlanym wejdą w życie regulacje umożliwiające obywatelom pobranie projektu domu o powierzchni do 70 metrów kwadratowych za symboliczną złotówkę. Pomysł rządu wywołał oburzenie w środowisku architektów. Izba Architektów RP wystosowała oficjalne oświadczenie, w którym stanowczo sprzeciwia się projektowi. Zdaniem ekspertów, nie tylko godzi on w zawód architekta. Spowoduje również szereg negatywnych skutków dla działalności architektów i pracowni, m.in. problemy w nadzorowaniu prawa autorskiego.
Stanowisko IARP odnosi się do rządowego projektu, który premier Morawiecki określił mianem „rewolucji własności”. Jest on częścią programu „Polski Ład” i ma na celu ułatwienie obywatelom zbudowania własnego domu, m.in. poprzez udostępnienie im projektów domów za symboliczną złotówkę. Chodzi o projekty nowoczesnych, ekologicznych domów o powierzchni do 70 metrów kwadratowych.
W ramach naszych procedur będziemy upraszczali, co się da, a domy do 70 metrów kwadratowych będzie można budować bez pozwoleń, bez kierownika budowy, bez książki budowy — tłumaczył Mateusz Morawiecki.
Więcej o założeniach rządowego projektu można przeczytać tutaj.
„rewolucja własności” godzi w zawód architekta i prawo autorskie
Do zapowiedzi premiera błyskawicznie odniosła się Izba Architektów RP.
Po wielu zmianach prawa jakie zaszły i zachodzą w ostatnich latach to cios w nasz zawód! Będziemy się przeciwstawiać tym propozycjom — napisali przedstawiciele IARP w poście na Facebooku.
Niedługo po tym IARP wystosowała oficjalne stanowisko wobec, jak czytamy w tytule dokumentu, „propozycji rozdawania przez państwo darmowych projektów budowlanych domów jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 metrów kwadratowych”.
Przedstawiciele IARP alarmują przed szeregiem negatywnych skutków dla architektów oraz pracowni prowadzących działalność, jakie pociągnie za sobą rządowy projekt.
Wprowadzenie do domeny publicznej darmowych projektów budowlanych domów jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 metrów kwadratowych, spowoduje ograniczenie lub wyłączenie możliwości prowadzenia przez projektantów działalności gospodarczej w tym segmencie rynku usług projektowych oraz stanowić będzie ingerencję instytucji państwa w rynek projektowania, a tym samym będzie prowadzić do jego zmonopolizowania i niedozwolonej pomocy publicznej. Naruszona zostanie tym samym zasada konkurencji w stosunki do podmiotów wykonujących działalność gospodarczą — czytamy w dokumencie.
Stanowisko IARP ws. rządowego planu udostępniania projektów domów za symboliczną złotówkę
© IARP
Ponadto, zdaniem ekspertów, regulacje, które zamierza wprowadzić rząd, będą utrudniać nadzorowanie przepisów prawa autorskiego.
Przy nieograniczonej ilości udostępnień przedmiotowego projektu budowlanego, pełnienie nadzoru autorskiego przez jego autora na wszystkich budowach realizowanych w oparciu o ten projekt jest w praktyce całkowicie niemożliwe — pisze IARP.
Stanowisko IARP ws. rządowego planu udostępniania projektów domów za symboliczną złotówkę
© IARP
Architekci podkreślają, że ingerencja państwa w rynek projektowy jest całkowicie nieuzasadniona, gdyż aktualnie nie występuje w jego obrębie brak podaży, który mógłby argumentować takie posunięcia. Dlatego wyrażają stanowczy sprzeciw wobec planom rządu. Ich zdaniem, nie spełniają one powszechnie obowiązujących zasad projektowania z poszanowaniem zawodu architekta. Plan udostępniania przez rząd projektów domów do 70 metrów kwadratowych za symboliczną złotówkę w opinii IARP:
-
zakłada abstrakcyjny, zuniformizowany model rodziny i prowadzi do jej uprzedmiotowienia
-
nie odnosi się do konkretnej lokalizacji z jej fizycznymi uwarunkowaniami i ograniczeniami
-
nie odnosi się do konkretnych warunków prawnych określających zasady kształtowania przestrzeni.
Stanowisko IARP ws. rządowego planu udostępniania projektów domów za symboliczną złotówkę
© IARP
