Chodzące pierogi, dwumetrowe lody i banery zasłaniające elewacje. To wszystko zniknąć ma z historycznego centrum Warszawy. Po miesiącach uzgodnień i konsultacji udało się przyjąć uchwałę o ustanowieniu parku kulturowego, którego zapisy obejmą historyczny fragment miasta.
Michał Krasucki i Renata Kaznowska
© UM Warszawa
Teren parku obejmuje Stare i Nowe Miasto, Trakt Królewski, ogrody Krasińskich i Saski, a także parki położone poniżej Skarpy oraz Łazienki Królewskie, w sumie ponad 6 kilometrów kwadratowych. To najbardziej popularny wśród turystów fragment miasta, co przekłada się także na liczbę lokali handlowych, usługowych i punktów gastronomicznych. Wraz z nimi w przestrzeni publicznej pojawia się masa reklam i nośników, których formę i ilość zapisy parku mają ograniczyć. To koniec trwających od listopada 2017 roku prac (więcej w artykule: Koniec reklamowego chaosu w Warszawie?).
Zapisy uchwały jasno określają, jak powinien wyglądać szyld reklamowy, uliczne stoisko handlowe i ogródek gastronomiczny. Regulacje mają przynieść nie tylko ograniczenia, ale także znacznie przyspieszyć związane z wydawaniem pozwoleń procedury. Wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach dotyczących między innymi lokalizacji ogródków gastronomicznych, nośników reklamowych czy obiektów małej architektury będzie szybsze i prostsze, bo bazować będzie na jednolitych wytycznych.
Mapa parków kulturowych w Polsce
© UM Warszawa
Zależało nam na tym, aby szczegółowo przeanalizować i przedyskutować ze wszystkimi partnerami, to co ma się dziać na Trakcie Królewskim. Odbyły się wielomiesięczne konsultacje społeczne, które były dla nas wszystkich bardzo wartościowe. Słuchając się nawzajem, uczyliśmy się od siebie. Konsultacje w bardzo dużej mierze były nastawione również na wysłuchanie strony przedsiębiorców, którzy odpowiadają w dużej mierze za to, jak Trakt Królewski wygląda i co się dzieje w jego przestrzeni. Mieliśmy kilka zdań rozbieżnych, ale myślę, że w większości ten dokument, który został wypracowany, jest konsensusem, wartościowym dla wszystkich — tłumaczy zastępczyni prezydenta Renata Kaznowska.
Uchwała porządkować ma sposób umieszczania reklam, tak aby chronić oryginalny detal architektoniczny i historyczną stolarkę. Reguluje zasady umieszczania urządzeń technicznych — między innymi sposób prowadzenia okablowania czy dozwolone miejsca instalacji urządzeń klimatyzacyjnych. Dużo uwagi poświęca ochronie drzewostanu i terenów zieleni miejskiej. W dokumencie zapisano zakaz zmniejszania powierzchni biologicznie czynnej (chyba że będzie stało to w sprzeczności z innymi dokumentami).
Przegłosowana przez miejskich radnych uchwała jest prawem miejscowym, a więc będzie obowiązywała wszystkich właścicieli, posiadaczy i najemców nieruchomości. Zapisy parku kulturowego Historycznego Centrum Warszawy zaczną obowiązywać od grudnia 2024 roku. Długi okres przejściowy, ale też forma części zapisów to efekt konsultacji społecznych, które trwały od maja do czerwca 2023 roku. Konsultacje projektu uchwały o parku kulturowym szczególnie duże zainteresowanie wzbudziły wśród przedsiębiorców działających na obszarze Historycznego Centrum Warszawy. Zapisy uchwały wpłyną bezpośrednio na prowadzone przez nich biznesy, dlatego w ramach konsultacji wpłynęło dużo uwag, których celem było doprecyzowanie lub zmiana konkretnych punktów dokumentu. Wnioskodawcy postulowali między innymi o doprecyzowanie pojęć takich jak „tynk szlachetny” czy „sezon gastronomiczny”, bardziej szczegółowe określenie definicji nośników reklamowych czy ich korektę w sposób uwzględniający także procedowaną uchwalę krajobrazową.
Grafika promująca projekt uchwały parku
© UM Warszawa
Będziemy podpowiadać rozwiązania, jakie powinni zastosować, aby chronić krajobraz kulturowy, ale także, w wielu wypadkach, aby uatrakcyjnić ofertę swoich restauracji czy sklepów — dodaje zastępczyni prezydenta Renata Kaznowska.
Pojawiły się uwagi dotyczące bankomatów na obszarze parku kulturowego. W opinii części osób uchwała nie może zakazywać umieszczania na terenie parku wolnostojących bankomatów, gdyż naruszałoby to konstytucyjne prawo do wolności działalności gospodarczej. Zwracano też uwagę, że zakaz taki nie dotyczy biletomatów czy parkometrów, a więc obiektów o analogicznej funkcji i formie. Urząd zapowiada także, że nie zostawi przedsiębiorców samych z przepisami uchwały. Cały nadchodzący rok 2024 będą mogli zwracać się do Urzędu Miasta o pomoc i doradztwo.
Granice uchwalonego parku kulturowego
© UM Warszawa
