Bielsko-Biała w najbliższych latach przejdzie błękitno-zieloną rewolucję. W zeszłym miesiącu Miasto poinformowało o uzyskaniu środków na przeprowadzenie kompleksowego planu rewitalizacji dla 15 miejskich przestrzeni.
„Adaptacja do zmian klimatu na terenie Miasta Bielska-Białej” — to nazwa programu, który odmieni oblicze miasta. Pierwsze konsultacje z mieszkańcami Bielska-Białej odbyły się jeszcze w 2018 roku, a konkretny projekt powstawał przez dwa lata. Pierwotnie do rewitalizacji proponowano aż 35 lokalizacji, ostatecznie zdecydowano się jednak na 15 miejsc, które wymagały pilnej interwencji i których modernizacja przyniesie największe korzyści. Składają się na nie tereny już wcześniej zgłaszane do Budżetu Obywatelskiego, miejsca wskazane przez mieszkańców w trakcie konsultacji społecznych oraz przestrzenie, które wyłoniono w trakcie przeprowadzanych przez Miasto analiz.
Ambitny projekt zakłada rewitalizację terenu o powierzchni 82 tysięcy metrów kwadratowych.
Na obecnym etapie projektowania przewiduje się nasadzenie około 670 drzew, 13 200 krzewów oraz 23 600 bylin i traw. Warto jednak zaznaczyć, że te liczby mogą ulec zmianie, ponieważ trzy projekty są jeszcze w końcowym etapie opracowania — mówił Wiesław Maj podczas posiedzenia Rady Miejskiej w ubiegłym roku.
Adaptacja do zmian klimatu na terenie Miasta Bielska-Białej — ciek Wapienica
© UM Bielska-Białej
zieleń samowystarczalna
Nowe przestrzenie zaprojektowane zostały w myśl kilku podstawowych założeń — zmniejszenia pierwotnego zużycia surowców i materiałów, zapobiegania powstawaniu odpadów, wykorzystania materiałów z odzysku i recyklingu. Te dość oczywiste cele osiągnięte mają zostać poprzez szereg mniej i bardziej oczekiwanych rozwiązań projektowych. Parki, skwery i inne nowe zielone przestrzenie wybrukowane będą kostką porfirową pochodzącą z rozbiórki, a nowe elementy małej architektury mają zostać wykonane z naturalnych, miejscowych materiałów. To, co uda się odratować z rozbetonowywanych placów, będzie następnie wykorzystane w innych miejscach. Z myślą o redukcji kosztów środowiskowych zaplanowano również zieleń — opracowywane obszary zasiane zostaną trawnikami koniczynowymi, które nie wymagają intensywnej pielęgnacji i są w zasadzie samowystarczalne. Wyższy i rzadziej koszony trawnik, to większa ilość powierzchni biologicznie czynnej oraz liczne kwiaty, będące źródłem pokarmu dla owadów zapylających.
Adaptacja do zmian klimatu na terenie Miasta Bielska-Białej — ogródek Jordanowski przy ul. Wyzwolenia
© UM Bielska-Białej
błękitna sprawa
Choć planowane interwencje wydawały się zasadne już w momencie pierwszej publikacji w zeszłym roku, to ich pilną potrzebę w sposób dramatyczny potwierdziło wydarzenie mające miejsce na początku czerwca roku bieżącego. Wtedy to w Bielsku miała miejsce ulewa, która spowodowała katastrofalną w skutkach powódź błyskawiczną. Miasto oszacowało straty na ponad 18 milionów złotych — to większość kwoty, która potrzebna będzie do realizacji nowego programu „Adaptacji do zmian klimatu”. A jednym z jego efektów ma być właśnie wspomaganie retencji wody w Bielsku. Na pierwszy ogień pójdą zabetonowane place — zieloną przemianę czeka między innymi dziki parking przy ulicy Przedmieście Żywieckie czy skwer u zbiegu ulic Wyspiańskiego i Piastowskiej. Utwardzona nawierzchnia zniknie także z placu Żwirki i Wigury, gdzie powstanie niewielki amfiteatr. Kilka z już istniejących zbiorników będzie miało zwiększoną retencję — stanie się to między innymi dzięki odpowiedniemu zagospodarowaniu terenu i wykonaniu niecki dla skweru przy skrzyżowaniu ulic Sempołowskiej i Kołłątaja oraz stworzeniu zbiornika retencyjnego w ogródku jordanowskim przy ulicy Wyzwolenia. W planach jest również stworzenie trzech skąpanych w zieleni przystanków — zmianom ulegną przystanki Wapienica Centrum, Cieszyńska-Hulanka oraz przy ulicy Ignacego Jana Paderewskiego, Befaszczot. W większości modernizowanych przestrzeni betonowe nawierzchnie wymienione zostaną na chodniki z materiałów wodoprzepuszczalnych.
Adaptacja do zmian klimatu na terenie Miasta Bielska-Białej — skrzyżowanie ulic Sempołowskiej i PCK
© UM Bielska-Białej
park Słowackiego do naprawy
Pozytywnej zmiany doczeka się park Słowackiego. Będzie to już druga interwencja przeprowadzona w tym miejscu w ostatnich latach. Poprzednia zakończyła się w 2013 roku i, jak się okazało, była fatalna w skutkach. Wycenione na 9 milionów złotych prace zaowocowały powstaniem słynnej w mieście „alejki śmietników”, na której kosze rozmieszczone były w absurdalnie dużym zagęszczeniu oraz zabetonowaniem głównej arterii przebiegającej przez XIX-wieczny park. Po każdym deszczu aleja pokrywa się błotem, bo o odpowiednie odprowadzanie wody nie zadbano. Największe straty poniosła jednak roślinność — w jednym z ważniejszych bielskich parków każdego roku obumiera kilka drzew, których system korzeniowy najpierw został naruszony podczas robót budowlanych, a następnie szczelnie obudowany kostką brukową.
Adaptacja do zmian klimatu na terenie Miasta Bielska-Białej — skrzyżowanie ulic Sempołowskiej i PCK
© UM Bielska-Białej
To ma się jednak zmienić, bo w ramach opisywanego programu w parku bruk wymieniony zostanie na nawierzchnie wodoprzepuszczalne, które usprawnią retencję podczas ulew, a przede wszystkim zadbają o odpowiednie nawodnienie rosnących w nim drzew. Urząd Miasta zapowiada również utworzenie bioróżnorodnego ogrodu publicznego i likwidację dzikich przedeptów, która osiągnięta zostanie przez odpowiednią kompozycję zielonych przestrzeni. Jak można zobaczyć na udostępnionych przez Miasto wizualizacjach, na głównej alei przecinającej park pojawią się niewielkie zbiorniki wodne.
Adaptacja do zmian klimatu na terenie Miasta Bielska-Białej — plac Żwirki i Wigury
© UM Bielska-Białej
jak FEnIKS z popiołów
Nowe inwestycje w Bielsku-Białej powstaną w ramach Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027. Koszt wykonania prac szacowany jest przez Miasto na przynajmniej 24 miliony złotych. Wiadomo, że ponad 70% tych środków udało się uzyskać dzięki dofinansowaniom z Unii Europejskiej. Inwestycja rozplanowana jest na dwa lata, a jej początków spodziewać się można w 2025 roku. Interwencje przeprowadzone będą według projektów wykonanych przez Annę Oliks z pracowni „Dobra Przestrzeń” oraz biuro projektowe „Zielono Nam” Pauliny Marciniak. Warto pamiętać, że to nie jedyne elementy zielonej metamorfozy, jaką w najbliższych latach przejdzie Bielsko-Biała — w ostatnim czasie Miasto poinformowało o planach stworzenia parku naturalistycznego w dzielnicy Aleksandrowice oraz rewitalizacji placu Chrobrego, który od 2002 roku jest betonową patelnią. Prace mają ruszyć w przyszłym roku.
Pełna lista modernizowanych przestrzeni jest dostępna na stronie Urzędu Miasta Bielska-Białej.
