Czy reportaż da przełożyć się na język opery? W lutym br. ogłoszono konkurs, w ramach którego poszukiwano autora libretta oraz muzyki do opery na podstawie książki Grzegorza Piątka „Najlepsze miasto świata”.
Wydana w 2020 roku książka Grzegorza Piątka opowiada o trudach powojennej odbudowy Warszawy w latach 1944-1949. To właśnie problematyka odbudowy, a także konteksty społeczny, polityczny i architektoniczny stanowią kanwę powstającej opery. Organizatorem projektu jest Sinfonia Varsovia współpracująca z Teatrem Wielkim — Operą Narodową, Festiwalem „Warszawska Jesień” i Muzeum Warszawy. Wyboru zwycięskich prac dokonały dwa grona jurorskie. Jury muzycznemu przewodziły Jerzy Kornowicz, a literackiemu Piotr Gruszczyński.
Zamówienia na współczesną operę zdarzają się rzadko, a pomysł na utwór z takim epickim rozmachem jest imponujący. Wielkim zobowiązaniem był też autorytet organizatora konkursu, czyli Sinfonii Varsovii. Zdecydowaliśmy się na konkurs zamknięty, do którego zaprosiliśmy najmocniejszych autorów młodszej generacji piszących dla teatru. Ostatecznie wybraliśmy autora, który naszym zdaniem jest obietnicą dramaturgicznie silnego i pasjonującego libretta. Gotowi wspierać rozwój utworu czekamy bardzo na jego premierę — mówi dramaturg Piotr Gruszczyński, przewodniczący jury literackiego.
nagrodzeni w konkursie
Treść literacką opery nadzorować będzie dramaturg Beniamin Bukowski — współtwórca spektakli takich jak „Powrót do Reims” (Nowy Teatr/Łaźnia Nowa), „Staff Only” (Biennale Warszawa) czy „Art. Of Living” (Narodowy Stary Teatr w Krakowie). Koncepcję Bukowskiego doceniono za wieloaspektowość i syntetyczność wyróżnionego koncepcji libretta. Jak czytamy w uzasadnieniu:
Odbudowa Warszawy, zobaczona [została] przez autora nie jako zdarzenie historyczne, ale jako proces, którego konsekwencje dotykają nas do dziś. To czyni z odbudowy wydarzenie żywe, dramatycznie odzwierciedlające się w naszej przestrzeni społecznej i politycznej […] Bukowski obficie inkrustuje swoje libretto cytatami z dokumentalnych wypowiedzi, co nadaje szczególnego waloru i różnorodności językowi libretta.
Beniamin Bukowski
fot. Serwis Sinfonia Varsovia
Za oprawę muzyczną odpowiada kompozytor Cezary Duchnowski — profesor Akademii Muzycznej imienia Karola Lipińskiego we Wrocławiu, a także laureat wielu nagród, w tym Międzynarodowej Trybuny Muzyki Elektroakustycznej UNESCO (Rzym 2004) i Konkursu Wykonawstwa Muzyki Współczesnej „Gaudeamus” w Holandii.
Wybraliśmy pracę, która pozostawała w dobrej równowadze pomiędzy wartościami artystycznymi a komunikacyjnymi wobec trzech, do pewnego stopnia różnych publiczności: Warszawskiej Jesieni, Teatru Wielkiego — Opery Narodowej i Sinfonii Varsovii — wskazuje Jerzy Kornowicz, przewodniczący jury kompozytorskiego.
Cezary Duchnowski
fot. Serwis Sinfonia Varsovia
koncepcja
Wystawienie opery planowane jest na otwarcie sezonu 2025/26 w Teatrze Wielkim — Operze Narodowej. Opera na podstawie książki ma zostać wystawiona w 80. rocznicę rozpoczęcia odbudowy Warszawy. Czas trwania kompozycji szacowany jest na około 120 minut.
