Międzynarodowe Centrum Kultury oraz Muzeum Sztuki Współczesnej w Skopje (MSU) zapraszają na wystawę pt. „Skopje. Miasto, architektura i sztuka solidarności”.
Od 10 lipca do 20 października br. w Galerii Międzynarodowego Centrum Kultury przy Rynku Głównym 25 w Krakowie podziwiać można skarby polskiej sztuki odnalezione w Skopje. Wystawa w Międzynarodowym Centrum Kultury jest pierwszą tak obszerną prezentacją poświęconą macedońskiej stolicy — jej trudnemu dwudziestowiecznemu doświadczeniu historycznemu i nieznanym związkom z polską sztuką, architekturą i myślą urbanistyczną.
Po trzęsieniu ziemi, które zrujnowało Skopje 26 lipca 1963 roku, Polska zaoferowała pomoc w odbudowie miasta, a doświadczenie architektów, którzy podnosili z gruzów Warszawę, okazało się nieocenione. Polski Rząd ufundował również projekt Muzeum Sztuki Współczesnej, do którego trafiły dzieła artystów z całego świata podarowane Macedończykom w geście solidarności.
Inspiracją do wystawy były praca i zaangażowanie Kingi Nettmann-Multanowskiej i ambasadora Jacka Multanowskiego, którzy podczas pobytu na placówce w Skopje niestrudzenie odkrywali polskie ślady w stolicy Macedonii. To właśnie oni wydobyli z zapomnienia niezwykłą kolekcję polskiej sztuki XX wieku przechowywaną w tamtejszym Muzeum Sztuki Współczesnej, a przekazaną mu w geście solidarności przez artystów wkrótce po trzęsieniu ziemi — mówi współkuratorka wystawy Agata Wąsowska-Pawlik, dyrektorka MCK.
Ekspozycja skupia się zarówno na odbudowie miasta po tragicznym trzęsieniu ziemi, jak i na wyjątkowych gestach solidarności wielu państw, organizacji oraz ludzi dobrej woli wobec ogromu strat i cierpień, jakich doznali Macedończycy.
Polacy odbudowują Skopje
Trzęsienie ziemi z 1963 roku zniszczyło Skopje niemal w osiemdziesięciu procentach, dlatego też zwrócono się do polskich architektów i urbanistów, których doświadczenie rekonstrukcji i odbudowy Warszawy po zniszczeniach II wojny światowej okazało się bezcenne.
Wystawa opowiada o Adolfie Ciborowskim (1919–1987), który z ramienia ONZ nadzorował proces odbudowy, o urbaniście i architekcie Stanisławie Jankowskim (1911–2002), kierowniku polskiego zespołu opracowującego plany odbudowy, a także o „Tygrysach”, trzech projektantach gmachu Muzeum Sztuki Współczesnej: Wacławie Kłyszewskim (1910–2000), Jerzym Mokrzyńskim (1909–1997) i Eugeniuszu Wierzbickim (1909–1991).
Intrygująca stolica Europy
Skopje, stosując najnowocześniejsze rozwiązania urbanistyczne, budowano jako miasto przyszłości. Dzięki takim projektom jak plan śródmieścia autorstwa słynnego japońskiego architekta Kenzō Tangego, Skopje stało się jednym z ciekawszych architektonicznie miast Europy. Miało być najnowocześniejszym, kosmopolitycznym i modernistycznym miastem Bałkanów, z brutalistyczną architekturą i surowym betonem o rzeźbionych futurystycznych formach. Co więcej, wysiłek odbudowy postrzegano jako kolejny etap narodowego i społecznego wyzwolenia Macedończyków.
Nieznany skarb sztuki polskiej
Na wystawie pokazane są najlepsze prace z liczącej ponad dwieście dzieł kolekcji sztuki przekazanej jako wyraz solidarności środowiska artystycznego do nowego muzeum. Wybrane prace olejne, graficzne, rzeźby, tkaniny i medale są ciekawym przykładem najważniejszych tendencji w polskiej sztuce lat 60. — postkoloryzmu, abstrakcji geometrycznej i aluzyjnej, malarstwa materii. Wśród podarowanych przez Polskę prac znalazły się dzieła takich artystów jak: Jan Berdyszak, Tadeusz Brzozowski, Jerzy Krawczyk, Alfred Lenica, Benon Liberski, Ewa Maria Łunkiewicz-Rogoyska, Jerzy Nowosielski, Teresa Pągowska, Henryk Stażewski, Andrzej Strumiłło, Rajmund Ziemski.
Więcej informacji o wystawie znajduje się na stronie internetowej MCK.
oprac. red.
na podstawie informacji prasowej
Ilustracje dzięki uprzejmości Międzynarodowego Centrum Kultury
