Aleksandra Szok z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w projekcie „Sensoryczna podróż: Koncepcja zagospodarowania terenu w przestrzeni Śluzy Kamiennej w Gdańsku” skoncentrowała się na obszarze tzw. małego cypla. Zależało jej na stworzeniu przestrzeni sensorycznej, dostępnej dla każdego, bez względu na sprawność ruchową czy poznawczą. Jej praca będzie zaprezentowana na wystawie Art'em All w gdańskim Plenum od 5 do 28 lipca 2024 roku.
zdjęcie terenu
© Aleksandra Szok
idea
Brak akceptacji społecznej, izolacja oraz trudności w znalezieniu pracy to jedynie kilka problemów, z jakimi muszą zmagać się osoby z niepełnosprawnościami. Niestety, do tego dochodzą także bariery architektoniczne, utrudniające lub nawet uniemożliwiające im pełne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym. Usunięcie tych barier jest niezwykle istotne, aby zapewnić wszystkim równy dostęp do możliwości i zasobów społecznych. Te refleksje stały się fundamentem do stworzenia koncepcji „sensorycznej podróży”.
droga projektowa
© Aleksandra Szok
Sensoryczna przestrzeń jest niezwykle ważna w kontekście miejskiego życia. Stymulacja nie tylko wzroku, ale także pozostałych zmysłów — węchu, smaku, słuchu i dotyku — ma ogromne znaczenie, zwłaszcza dla osób, które mogą mieć ograniczenia w jednym z tych obszarów. Projektując przestrzeń publiczną, Aleksandra Szok skupia się na różnorodności sensorycznej, pozwalającej stworzyć bardziej zrównoważone i dostępne dla wszystkich środowisko miejskie.
analiza przestrzeni
© Aleksandra Szok
wizualizacja
© Aleksandra Szok
obszar projektowy
Obszarem projektowym jest tzw. mały cypel w najbliższym sąsiedztwie Śluzy Kamiennej w Gdańsku. Cypel, obecnie porośnięty gęstą roślinnością, stanowi kontrast wobec geometrycznych i trawiastych form bastionów. Śluza Kamienna, zbudowana w XVII wieku, jest unikatowym zabytkiem hydrotechniki i fortyfikacji bastionowych. Zaprojektowana przez Holendrów: Wilhelma Jansena Benningena i Adriana Olbrantsena, służyła do regulacji poziomu wody, ochrony przeciwpowodziowej oraz pełniła funkcję obronną. Modernizowana w XIX wieku, ucierpiała podczas II wojny światowej, jednak nadal spełnia swoje funkcje.
plan sytuacyjny
© Aleksandra Szok
cel projektowy
Celem projektu jest umożliwienie mieszkańcom, w tym osobom z niepełnosprawnościami, pełnego doświadczenia natury. Dzięki odpowiedniemu dostosowaniu infrastruktury powstanie inkluzywna przestrzeń sprzyjająca integracji społecznej i pozwalająca każdemu cieszyć się otaczającym środowiskiem. Projekt zakłada minimalną ingerencję w obecny ekosystem oraz dodanie nowych roślin, które będą wspierać jakość wód i powietrza. Dążenie do stworzenia neuropozytywnego miejsca umożliwi spokojny wypoczynek na łonie natury, zapewniając jednocześnie warunki do relaksu i dbania o zdrowie psychofizyczne wszystkich użytkowników.
makieta
Fot. Arkadiusz Staniszewski
„mały cypel”
Obecny brak ciągłości komunikacyjnej w pobliżu terenu projektowego stał się impulsem do pomysłu skomunikowania tzw. małego cypla. Planowana tutaj przystań kajakowa mogłaby wykorzystać potencjał różnorodnej komunikacji zarówno wodnej, jak i lądowej. Aby zapobiec nadmiernemu hałasowi dochodzącemu z ruchliwej ulicy Mostowej, projekt przewiduje instalację paneli akustycznych. Działania projektowe na cyplu, charakteryzującym się bogatą bioróżnorodnością, zakładają niewielką ingerencję w środowisko naturalne. Wprowadzenie nowych gatunków roślin wodnych i lądowych wspierać będzie lokalny ekosystem, zwiększając jego różnorodność. Dzięki temu zachowana zostanie istniejąca przyroda, a jednocześnie wzmocniona lokalna flora. Nowo projektowane formy, nawiązujące do kształtu dawnych fortyfikacji bastionowych, podkreślą wyjątkowy charakter miejsca i zapewnią spójność z otaczającym krajobrazem.
przekroje
© Aleksandra Szok
Koncepcja powstała na podstawie szczegółowej obserwacji i analizy wybranego terenu. Zakłada wprowadzenie przystani kajakowej, kładki z miejscami wypoczynkowymi, wiaty, ogrodów wodnych oraz powiększenie sadu owocowego. Ważnym aspektem projektu jest wspieranie lokalnego ekosystemu. Projekt przewiduje ponadto udogodnienia dla osób niewidzących i neuroatypowych. Skupienie się na naturoterapii w trosce o zdrowie mieszkańców to kolejny istotny element koncepcyjny. Zrealizowanie tego pomysłu mogłoby poprawić infrastrukturę komunikacyjną i rekreacyjną oraz wpłynąć pozytywnie na środowisko naturalne i dziedzictwo regionu, tworząc harmonijną przestrzeń dostępną dla wszystkich.
widok na strefę haptyczną
© Aleksandra Szok
widok na wiatę
© Aleksandra Szok
