W kwietniu Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej we współpracy z Burmistrzem Miasta i Gminy Wieliczka Arturem Koziołem odbyło się zdalne seminarium naukowe pt. Jakość przestrzeni miejskiej. Plan mobilności dla przychodni w Wieliczce. W trakcie wydarzenia przedstawiono liczne propozycje studenckie nowego układu komunikacji i zmiany zagospodarowania przy przychodni przy u. Szpunara w Wieliczce.
Seminarium, które odbyło się 22 kwietnia br., rozpoczęło się wystąpieniem prof. Magdaleny Kozień-Woźniak (dziekan Wydziału Architektury PK), pod której kierunkiem Zespół Projektowania Obiektów Kultury Katedry Projektowania Architektonicznego A-6 WA PK wraz ze studentami szóstego semestru pracował nad zadaniem projektowym. Celem tego wymagającego projektu było poprawienie infrastruktury przy wielickiej przychodni. Analizy i projekty przygotowane zostały w zespołach dr. Pawła Żuka, Elizy Owczarek i Marcina Gierbienisa.
seminarium odbyło się online
© Politechnika Krakowska
W spotkaniu online udział wzięli: Rektor Politechniki Krakowskiej prof. Andrzej Białkiewicz, Burmistrz Artur Kozioł, z-ca Burmistrza Piotr Krupa, dyrektor Miejskiej Przychodni Zdrowia w Wieliczce Grażyna Kozak, dyrektor Gminnego Zarządu Dróg w Wieliczce Teresa Kuchnia i prof. Tomasz Kozłowski, kierownik Katedry Projektowania Architektonicznego A-6 WA PK. Rektor prof. Andrzej Białkiewicz podkreślił istotę kontaktu uczelni z miastem, jako właściwej formy współpracy, dającej wartościowe rezultaty. O udanej relacji pomiędzy stronami wspominał burmistrz Wieliczki, dla którego w minionym roku studenci mieli okazję projektować Centrum Opieki Geriatrycznej i Dom Literatury.
Aleksander Kwaśniak zaproponował wstęgę poprowadzoną wzdłuż ulicy
© Aleksander Kwaśniak
przychodnia w Wieliczce
Pierwsza część seminarium dotyczyła nakreślenia sytuacji lokalizacyjnej przychodni w Wieliczce. Gdy znajdziemy się na ulicy Szpunara, problemy istniejącego układu są od razu zauważalne. Duża ilość zaparkowanych samochodów utrudnia ruch pieszy i komfort życia okolicznych mieszkańców. Co ciekawe miejsc parkingowych jest wciąż za mało. Pogodzenie ocekiwań mieszkańców, pacjentów i pracowników ośrodka zdrowia, było wymagającym zadaniem.
W tej części seminarium studenci przedstawili analizy dotyczące zarówno urbanistyki, jak i architektury oraz infrastruktury centrum Wieliczki. Pozwoliło to spojrzeć na zagadnienie w szerszym kontekście — zwracając uwagę na lokalizację miejsc parkingowych w zakresie całego miasta, czy dostępność komunikacji miejskiej. Wnioski? Zawłaszczenie całej przestrzeni przez samochody nie jest właściwym kierunkiem rozwoju. Należy zrównoważyć przestrzenie, oferując pieszym atrakcyjne miejsca o walorze socjalnym.
projekt Mikołaja Kusiora został uznany za najciekawszą koncpecję
© Mikołaj Kusior
współpraca międzywydziałowa
Tematy związane z szeroko rozumianą dostępnością i poprawą infrastruktury były elementami propozycji dydaktyków i studentów. Ze względu na interdyscyplinarność zadania konsultantem prac projektowych stała się dr Aleksandra Faron z Wydziału Inżynierii Lądowej PK. W swojej naukowo-badawczej działalności zajmuje się ona planowaniem i projektowaniem systemów transportowych oraz zarządzaniem mobilnością. W trakcie seminarium dr Faron wygłosiła referat, w którym przedstawiła, jak poprzez wprowadzenie połączenia pomiędzy ul. Szpunara i ul. Słowackiego można poprawić ruch kołowy. Przekonywała także słuchaczy do wdrożenia planu mobilności, którego celem byłaby poprawa dostępności ośrodka, oferując alternatywne rozwiązania dla samochodów, korygując ich ruch.
Część edukacyjna projektu dotyczyła także zmian komunikacyjnych pieszych. Jedną z części badań była ankieta, która została przekazana pracownikom przychodni.
Wyniki ankiety przedstawiła dr Aleksandra Faron, stwierdzając:
Odpowiedzi na zadanie pytanie uzmysławiają, jak bardzo jesteśmy przyzwyczajeni do samochodu i nie dostrzegamy, że możemy podróżować w inny sposób. Odpowiedzi te pokazują także, że likwidacja miejsc parkingowych jest możliwa — pracownicy ośrodka będą parkowali w innych miejscach, co w ten sposób otwiera możliwość na zmianę przestrzeni publicznej przed przychodnią na przyjazną dla mieszkańców i pieszych.
woonerf w wydaniu Justyny Kopacz
© Justyna Kopacz
Nadrzędnym pomysłem było zmienienie ul. Szpunara na woonerf — ulicę do mieszkania, gdzie to pieszy ma pierwszeństwo, a ruch kołowy jest uspokojony. Dzięki tego typu działaniom przestrzeń zyska nową jakość — uspokojoną, estetyczną i skupioną na rozwiązaniach ekologicznych i wspierających zdrowie mieszkańców Wieliczki — jak na przychodnię przystało.
pomysły studenckie
Kika tygodniu przed seminarium studenci w grupach opracowywali własne plany mobilności, a także pracowali indywidualnie nad pomysłami, zmieniającymi wizualną stronę przestrzeni. Projekt brały udział w konkursie, ocenianym był przez jury pod przewodnictwem burmistrza Wieliczki. Sześć koncepcji zakwalifikowanych do finału konkursu zostało zaprezentowanych w drugiej części seminarium przez autorów. Każda projekt zakładał inny, autorski pomysł na wykonanie woonerfa oraz zmianę zagospodarowania skweru przed przychodnią. Motywem łączącym projekty było wprowadzenie zieleni. Kontakt z przyrodą jest szczególnie ważny dla pacjentów, a w okresie pandemii atrakcyjnie przestrzeń zewnętrzna może być poczekalnią pod chmurką.
projekt Aleksandra Kwaśniaka przybrał miękką, organiczną formę
© Aleksander Kwaśniak
Justyna Kopacz i Aleksander Kwaśniak w swoich pomysłach korzystali z miękkich i organicznych form, odwołujących się do modnego trendu biofilii. Burmistrz docenił estetyczny walor projektu Justyny, która obok zieleni postawiła na akcent różowego, miedzianego koloru podkreślającego elementy zagospodarowania przeznaczone dla użytkowników. Cechą charakterystyczną koncepcji Aleksandra Kwaśniaka była wstęga, która prowadzona została wzdłuż ulicy i poprzez skwer zmieniając się z nawierzchni pieszojezdnej w efektowną przestrzeń publiczną.
Renata Kozina, posługując się formą okręgu, wydzieliła kameralne dziedzińce
© Renata Kozina
Renata Kozina i Eliza Sałapat wykorzystały natomiast kolor żółty jako motyw przewodni, który towarzyszy odbiorcy w różnych fragmentach zagospodarowania. Punktem wyjścia dla Renaty był okrąg, który wydzielił kameralne dziedzińce na skwerze, natomiast Eliza postawiła na kwadrat, który modularnie rozrzuciła w całym obszarze zagospodarowania.
motyw kwadratu przewija się przez projekt Elizy Sałapat
© Eliza Sałapat
Studenci Jan i Mikołaj Kusiorowie zaproponowali odważne układy, które zmieniały dotychczasowe funkcjonowanie obszaru, wprowadzając elementy kubaturowe np. wiaty, czy uniesione nad terenem mostki. W ich projektach pojawiły się rozwiązania dodatkowe, takie jak amfiteatr, czy winda na końcu ulicy, umożliwiająca dostęp osobom niepełnosprawnym.
Jan Kusior zaproponował uniesione nad terenem mostki
© Jan Kusior
Jury po wysłuchaniu wszystkich prezentacji i zapoznaniu się z opracowaniami uznało za najciekawszą propozycję Mikołaja Kusiora, doceniając ideę ukrycia miejsc parkingowych w zadaszeniach, oddając przestrzeń skweru mieszkańcom.
Po prezentacjach odbyła się dyskusja, będąca punktem wyjścia do dalszych działań projektowych. Studenci pracują nad zadaniem do końca semestru, aby w czerwcu zaprezentować budynek usługowy zlokalizowany w pierzei ulicy Słowackiego w Wieliczce.
Zachęcamy do obejrzenia całej galerii i zapoznania się ze wszystkim projektami.
