Przyszłość naszej planety zależy nie tylko od nas, ale i od najmłodszych oraz dopiero nadchodzących pokoleń. Aby jak najlepiej ją zabezpieczyć, należy edukować w duchu ekologii i poszanowania natury. Próbę stworzenia przestrzeni, w której najmłodsi będą uczyć się wśród roślin, zwierząt i naturalnego krajobrazu podjęła pracownia Projekt Plus Architekci, która zaprojektowała Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach.
Oglądając przedszkole w Bobrownikach z perspektywy lotu ptaka można określić je jako budynek o podstawie w kształcie wstęgi załamanej w czterech miejscach. Część „wstęgi” zawija się, tworząc formę u-kształtną, z jednego z ramion wystaje długie skrzydło. Skrzydło jest tutaj słowem użytym nieprzypadkowo nie tylko ze względu na architektoniczną terminologię — kształt budynku przypomina bowiem obrys ptasiej sylwetki.
Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach
fot.: Projekt Plus Architekci
„Ptasie Radio” usytuowano na działce położonej w zielonej okolicy, tuż obok kompleksu rekreacyjnego i stadionu. Pomimo nierówności terenu, na którym stanęło przedszkole, jest ono budynkiem parterowym, w którym wszystkie pomieszczenia i ciągi komunikacyjne znajdują się na tym samym poziomie. Aby osiągnąć ten efekt, część konstrukcji musiała zostać posadowiona na palach. Działka, na której wybudowano przedszkole jest również obszarem narażonym na podmywanie, przed czym chroni wyniesienie części budynku ponad poziom gruntu.
Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach
fot.: Projekt Plus Architekci
budynek o wielu twarzach
Każda z elewacji „Ptasiego Radia” prezentuje się nieco inaczej i jest odpowiedzią na potrzeby użytkowników oraz zróżnicowane otoczenie budynku. I tak elewacje od strony ulicy Słowików urządzono przy użyciu białych, częściowo transparentnych paneli ściennych. Strefa wejściowa, zlokalizowana w zachodniej części działki rozwiązana została w formie asymetrycznie oraz wgłębnie rozglifionego prostokąta, który wyłożono drewnem. Za inspirację posłużyła tutaj budka lęgowa dla ptaków. Elewacje wyglądające na stronę południową są z kolei w całości przeszklone, umożliwiając spędzającym w przedszkolu czas dzieciom podziwianie zielonej łąki oraz znajdujących się za nią naturalnych terenów.
Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach
fot.: Projekt Plus Architekci
Ptasie Radio w Bobrownikach
Za inspirację dla nazwy przedszkola posłużył wiersz Juliana Tuwima pod tytułem „Ptasie Radio”.
Halo, halo! Tutaj ptasie radio w brzozowym gaju,
Nadajemy audycję z ptasiego kraju.
Proszę, niech każdy nastawi aparat,
Bo sfrunęły się ptaszki dla odbycia narad:
Po pierwsze — w sprawie,
Co świtem piszczy w trawie?
Po drugie — gdzie się
Ukrywa echo w lesie?
Po trzecie — kto się
Ma pierwszy kąpać w rosie?
Po czwarte — jak
Poznać, kto ptak,
A kto nie ptak?
A po piąte przez dziesiąte
Będą ćwierkać, świstać, kwilić,
Pitpilitać i pimpilić
— zaczyna swój wiersz Julian Tuwim
Podobnie jak w ptasiej audycji z wiersza Juliana Tuwima, w bobrownickim przedszkolu będzie raczej głośno, bo przewidziano tam miejsca dla 200 dzieci. Idąc za ciosem, architekci zdecydowali, że motywem przewodnim budynku staną się ptaki zamieszkujące gminę Bobrowniki. Osiem sal edukacyjnych nazwano zatem: kosy, sikorki, rudziki, skowronki, jaskółki, zimorodki, pliszki i wróbelki. „Ptasia” jest zresztą cała okolica, bo przedszkole stanęło przy ulicy Słowików, a tuż obok znajdują się kolejne — Bażantów, Sowia czy Drozdów i Sikorek.
Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach
fot.: Projekt Plus Architekci
Każda z sal posiada również odmienną kolorystykę, co wspomaga proces budowania tożsamości u dzieci oraz ułatwia nawigację po budynku. Pomieszczenia edukacyjne nieformalnie podzielone są na strefy przeznaczone do zabawy i nauki, a wyposażenie wnętrz przygotowano w formie drewnianej zabudowy ściennej, przypominającej kształtem obrysy „domków” o dwuspadowych dachach — jest to motyw częsty we współczesnej architekturze przedszkoli. Drewno zastosowano również do wykończenia sal, w których występuje w formie lameli przymocowanych na ścianach oraz sufitach. Ściany południowe są w całości przeszklone, a w razie potrzeby wielkopowierzchniowe okna można przyciemnić przy pomocy automatycznych rolet. Przez przeszklenia wpada całkiem sporo światła, ale ich największym atutem jest rozpościerający się z nich widok na plac zabaw, przedszkolną łąkę i znajdujący się za nią zagajnik.
Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach
fot.: Projekt Plus Architekci
edukacja w zieleni
„Ptasie Radio” powstało na dużej działce z łąką, oraz znajdującym się tuż za jej granicami zagajnikiem. Celem przyświecającym architektom podczas prac nad ukształtowaniem terenu wokół budynku było jak najlepsze wykorzystanie otaczającej go zieleni. Jak wspomniano wyżej, podporządkowano jej sposób rozwiązania najdłuższej, południowej elewacji. Zaraz przed nią znajduje się ogrodzony plac zabaw z sekcjami dla dzieci w różnych grupach wiekowych, a po stronie wschodniej, w miejscu, w którym wstęgowa bryła budynku tworzy niewielki dziedziniec, architekci zaprojektowali amfiteatr ze sceną i siedziskami w formie kaskadowo spiętrzonych gabionów. W głębi dziedzińca znalazł się drewniany taras, który pozwala na organizowanie zajęć przedszkolnych na świeżym powietrzu, w przestrzeni osłoniętej ścianami budynku od wiatru i wzroku przechodniów. Część dziedzińca służy obecnie jako przedszkolony ogródek. Nierówności terenu składającego się z ruchomych nasypów zabezpieczono przy pomocy murów oporowych wykonanych z gabionów.
Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach
fot.: Projekt Plus Architekci
przedszkole z ekoparkiem
W najbliższych latach na łące znajdującej po południowej stronie działki, na której wybudowano przedszkole ma powstać również Ekopark, czyli błękitno-zielona przestrzeń, w której dzieci będą mogły rozwijać się poprzez bezpośredni kontakt z naturą.
Ekopark stanowi formę oddania przyrodzie terenu, który został zabrany na poczet budowy przedszkola. Jest terenem urządzonym w sposób świadomy, w którym znalazło się miejsce zarówno dla zwierząt, roślin jak i człowieka — obserwatora pięknego otoczenia. Ekopark staje się zatem miejscem, w którym najmłodsi będą wzrastać w poszanowaniu przyrody i miejscem, które staje się kluczem narodzin pasji i jej późniejszego rozwoju.
— piszą architekci o planowanej realizacji.
Przedszkole „Ptasie Radio” w Bobrownikach
fot.: Projekt Plus Architekci
ekotechnologia dla lepszej przyszłości
W „Ptasim Radiu” eko jest nie tylko park, ale i sam budynek. Projektanci zastosowali tutaj szereg rozwiązań o proekologicznym charakterze. Część energii potrzebnej do funkcjonowania przedszkola pozyskiwana jest dzięki panelom fotowoltaicznym, które występują tutaj w trzech formach — tradycyjnych paneli ramkowych, umiejscowionych na dachu budynku, szklanych fotowoltaicznych płyt elewacyjnych oraz specjalnych żaluzji fotowoltaicznych. Podczas wykańczania i wyposażania przedszkolnych wnętrz użyto z kolei naturalnych materiałów o niskim śladzie węglowym. Największe znaczenie dla przyszłości naszej planety będzie mieć jednak postawa nadchodzących pokoleń — ta w „Ptasim Radiu” kształtowana jest wśród przyjaznej architektury, zieleni i w poszanowaniu dla wytworów natury.
