Nasze pierwsze doświadczenia z architekturą zaczynają się w domu. Dom nie tylko daje schronienie, ale także zachęca do myślenia o sposobach życia i patrzenia na świat, zarówno fizycznie, jak i filozoficznie. Mateusz Załuska, architekt i założyciel Studio Załuska w trakcie pandemii postanowił wraz z przyjaciółmi — Riccardo Amarrim i Mathew Baileyem zgłębić temat „domu” i jego znaczenia, tworząc stronę internetową whatisahousefor. Rozmawia tam z architektami i teoretykami architektury o pojęciu domu, o tym, co znaczy mieszkać i dlaczego dom może być czymś więcej, niż jedynie dachem nad głową.
Pomysł na stronę whatisahousefor zrodził się ponad rok temu, kiedy Mateusz pracował jako asystent w Atelier Martino Pedrozziego na Accademia di Architettura w Mendrisio w Szwajcarii.
Zajęcia w czasie pandemii były prowadzone online, na zoom albo teams, podobnie jak w tym czasie w większości miejsc na świecie. Zamknięci w przestrzeniach naszych domów, widzieliśmy fragmenty mieszkań studentów, krytyków, profesorów w oknach programów komputerowych na naszych ekranach. Sytuacja jakkolwiek trudna, dziwna, niecodzienna, silnie akcentowała temat bycia w domu, bycia w konkretnym miejscu, wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami, odarła nas z bezpośredniego kontaktu z przestrzenią publiczną — opowiada Mateusz Załuska.
manifest projektu
© whatisahousefor
dom, czyli?
Wraz z drugim asystentem, Włochem Riccardo Amarrim zadał sobie pytanie, jak przekuć tę sytuację na coś pozytywnego, coś, co mogliby zapamiętać nie tylko jako ograniczenie wolności, czy wybrakowany sposób komunikacji i prowadzenia zajęć. W ten sposób powstała idea stworzenia strony internetowej, zawierającej rozmowy z architektami i teoretykami architektury i sztuki, których tematem przewodnim stał się dom — element naszej rzeczywistości, o którym nie sposób było zapomnieć w czasie pandemii.
Spędzając prawie cały czas w domu, chcieliśmy zastanowić się, co czyni domy miejscami wartymi mieszkania? Gdzie chcielibyśmy żyć i w jaki sposób? Jakie jakości domów, które znamy z historii zapadły nam głęboko w pamięć? Co w architekturze domów powoduje, że o nich myślimy? Może coś powoduje, że jesteśmy zainspirowani do myślenia o czymś zupełnie innym — o naszym miejscu we wszechświecie, w naturze, w społeczeństwie? Jaką rolę w kształtowaniu tych refleksji pełni forma przestrzeni, w której spędzamy większość swojego życia? — zastanawiał się Mateusz Załuska
każda rozmowa dostępna jest w trzech językach i ilustruje jedna grafika
© whatisahousefor
małe wykłady z architektury
Każdego z zaproszonych architektów został poproszony o wybranie jednego przykładu z całej historii architektury: domu, schronienia, arcydzieła architektury rezydencjalnej, czy struktury, którą da się zamieszkać. Wybór był dowolny, chodziło jedynie o to, aby był to dom, który zainspirował rozmówców, albo odegrał w ich życiu ważną rolę. W ten sposób powstała seria rozmów o domach, jednych bardziej, innych mniej znanych.
Angelo Bucci opowiada o Travertine House
© whatisahousefor
Autorzy projektu nie poprzestali na opisie budynków, za każdym razem starali się poruszyć tematy związane z przestrzenią, filozofią, czy umieścić architekturę w kontekście osobistym, emocjonalnym, społecznym. Ich celem jest, aby projekt stał się zbiorem małych lekcji architektury, gdyż poruszane kwestie sięgają o wiele dalej, niż tylko zwyczajne sprawozdanie z kompozycji i funkcji. Chcą rozbudzić ciekawość tematem zamieszkiwania oraz zwrócić uwagę na jakości i przyjemności, które w codzienność może wnieść architektura domu.
Postanowiliśmy publikować teksty w trzech językach, chcąc nadać stronie jak najbardziej uniwersalny sznyt. Angielski jest dominującym językiem Zachodu, chiński dominującym językiem Wschodu. Japoński natomiast jest językiem kraju, który naszym zdaniem dla kultury domu zrobił tyle, że w ten sposób chcielibyśy mu złożyć mu hołd. Każdy tekst opatrzyliśmy jedną grafiką — planem, przekrojem lub elewacją narysowaną w kolorze, która naszym zdaniem najlepiej ilustruje główne tematy, o których mowa w wywiadzie. Zespół tworzący stronę składa się z obecnie z ośmiu osób. Matthew Bailey czuwa nad poprawnością językową wersji angielskiej oraz wspólnie z resztą zespołu redaguje teksty. Jie Zhang z Szanghaju tłumaczy teksty na chiński a Kou Matsumura z Tokio na japoński. Keigo Mori, mój brat Adam Załuska i moja żona Kasia Załuska koryguje teksty i służy pomocą redakcyjną — opowiada o projekcie Mateusz Załuska.
każdy z zaproszonych architektów opowiada o jednym domu
© whatisahousefor
architekci z całego świata
Strona miała swoją premierę w internecie na początku czerwca br. roku. Na dobry początek twórcy projektu opublikowali sześć pierwszych tekstów. Do rozmów zaprosili renomowanych i nagradzanych architektów ze Szwajcarii, Norwegii, Finlandii, Francji, Brazylii i Portugalii. Znajdziecie tam opowieści o:
- Casa a Costa autorstwa Livio Vacchiniego, o którym mówi Giacomo Guidotti,
- Sea Stairway House projektu Kazuo Shinohary, o którym opowiada Neven Fuchs,
- Travertine House Gordona Bunschafta, jest opisywany przez Angelo Bucciego,
- Rintamamiestal prefabrykowane domy, budowane tuż po wojnie w Finlandii opisuje Sami Rintala,
- Casa Gerber autorstwa Paulo Mendesa da Rocha przytacza Alexandre Theriot z biura Bruther,
- House in Ofir autorstwa Fernando Tavory opisuje Sergio Fernandez.
Autorzy strony mają nadzieję, że będzie się ona sukcsesywnie rozrastać o kolejne opowieści i inspirujące przykłady z całego świata. W drugiej połowie 2021 roku planują publikację kolejnych ośmiu tekstów i przeprowadzenie następnych rozmów, które pojawią się w 2022 roku.
Wszystkie teksty są dostępne na stronie oraz możliwe do ściągnięcia w postaci pliku pdf. Zachęcamy także do śledzenia konta na instagramie what.is.a.house.for, na którym znajdziecie informacje o nowych publikacjach i wydarzeniach.
