Na czym polega energetyczna regeneracja miast? Temu pytaniu była poświęcona trzecia edycja międzynarodowego Kongresu Regeneracji Miast, odbywająca się pod koniec maja w łódzkim centrum EC1. Były to dwa dni pełne rozmów i wystąpień ludzi ze świata nauki, polityki, biznesu i kultury! Hybrydowy kongres to inicjatywa Urzędu Miasta Łodzi i Open Eyes Economy, a Architektura & Biznes była głównym partnerem medialnych całego wydarzenia.
III Kongres Regeneracji Miast odbywając 30 i 31 maja 2023 roku w Łodzi poświęcony był przede wszystkim kwestii energii, nie tylko tej fizycznej, ale również energii społecznej. W trakcie dwóch dni dyskutowano o tym, jak wzmocnić działania adaptacyjne do zmian klimatu, wykorzystać społeczny potencjał do zmian i co nauczyły nas o odporności wydarzenia z ostatniego roku.
kongresowi towarzyszył dedykowany numer A&B, który można pobrać na naszej stronie za darmo
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
po raz trzeci w Łodzi
Sesję inauguracyjną w Hali maszyn rozpoczął wiceprezydent Łodzi — Adam Pustelnik, który w swojej wypowiedzi otwierającej kongres porównał przemiany Łodzi do „operacji na otwartym sercu”. Obserwacje tych procesów jak wskazał Pustelnik, są najciekawsze w miastach w krajach, gdzie charaktery gospodarek zmieniały się w czasie.
Inauguracja skupiała się na obszarze, w którym odbywała się tegoroczna edycja kongresu — łódzkie centrum EC1, które powstało w miejscu dawnej elektrociepłowni. Wyświetlono film o jego historii, a Marcin Szymański opowiedział o powstawaniu i historii elektrowni.
W tej części wystąpił również Cristen-Silvu Busoi, który mówił o pomysłach na transformacje energetyczną Unii Europejskiej, Krzysztof Meissner opowiadał o możliwościach rozwoju energetyki jądrowej a Annabel Short, z którą wywiad możecie przeczytać w najnowszym, czerwcowym A&B pokazywała zależności między prawami człowieka a transformacją miast.
O czym rozmawiano na tegorocznej edycji kongresu? Przede wszystkim o tym, w jaki sposób należy transformować gospodarkę, miasta i energetykę, by nie tylko nie obniżać jakości życia mieszkańców, ale również poszerzać grono osób z niej korzystających.
publiczność podczas kongresu
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
A jak wprowadzać energetyczną regenerację miast? Między innymi przez odpowiednią politykę w kontekście infrastruktury komunalnej. W sytuacji kryzysu energetycznego czy tendencji do centralizmu szukanie rozwiązań dążących do regeneracji jest konieczne. Dostosowaniu do nowych warunków poświęcono cały jeden panel.
Co stoi dziś na przeszkodzie ograniczania wydatków? Przede wszystkim brak odpowiednich kontaktów pomiędzy podmiotami samorządu a rządem, brak pieniędzy na planowanie przestrzenne, czy przestarzałe sposoby prowadzenia przetargów — na przykład na kupowanie energii. Prelegenci zwrócili uwagę, że aby ceny energii spadały, procesy inwestycyjne muszą być ciągłe. Interesującym rozwiązaniem jest budowanie spółdzielni i klastrów energetycznych.
Wiceprezydent Adam Pustelnik
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
planowanie przestrzenne w odwrocie?
Kolejnym obok kwestii komunalnych, tematem dotyczącym miasta, było planowanie przestrzenne i jego rola w procesie transformacji energetycznej. Prelegenci zwracali uwagę, na konieczność walki z chaosem przestrzennym, który bezpośrednio przekłada się na hamowanie rozwoju energetyki, między innymi budowaniu wiatraków. Natomiast najważniejsze wyzwania przed którymi, stają miasta w Polsce, to kwestie reformy planistycznej, rozwoju Miejskich Obszarów Funkcjonalnych. czy uściślenie rozwoju transportu.
Obok kwestii energetycznych polegających na możliwościach implementacji biogazowni czy farm wiatrowych, goście zastanawiali się nad tym, w jaki sposób można poszerzyć spektrum poruszanych spraw w procesie planowania. Czy powinniśmy wychodzić poza kwestie planistyczne? — Jeśli szukamy nowoczesnych rozwiązań, jak najbardziej.
sesja: Planowanie przestrzenne w procesie transformacji energetycznej — od lewej: Aneta Tomczak, Dominik Drzazga, Tomasz Majda, Maciej Nowak, Danuta Mirowska-Walas, Szymon Wiśniewski
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
nowoczesne miasto, czyli jakie?
Wśród paneli architektoniczno-miejskich nie zabrakło również kwestii nowoczesnych koncepcji urbanistycznych — w szczególności miasta 15-minutowego. Czy koncepcja promowana przez Carlosa Moreno to dziś dogmat, czy raczej model narracyjny? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, w momencie, w którym narrację o mieście 15-minutowym coraz mocniej przejmują środowiska promujące teorie spiskowe.
publiczność podczas kongresu
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
Podczas panelu zwrócono uwagę na to, jak zróżnicowane są problemy miast nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Z innymi problemami zmaga się Pleszew a z innymi Warszawa. Najważniejszym pytaniem wobec nich wszystkich, pozostaje wciąż kwestia, jak walczyć z populizmem i demagogią.
sesja: Nowoczesne koncepcje urbanistycznej miasta 15-minutowe. Czy mogą być przejawem rezyliencji miejskiej? — od lewej: Patryk Białas, Justyna Glusman, Hubert Barański, Arkadiusz Ptak, Anna Wierzbicka, Rafał Matyja
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
miasta różnorodne
Na czym polega dziś różnorodność w miastach? Sesję o DiverCITY poprowadziła redaktorka naczelna A&B — Małgorzata Tomczak. Różnorodność w mieście możemy odczytywać przez wiele pryzmatów. W przypadku bioróżnorodności najlepszym przykładem jest to, dla kogo sadzimy drzewa. Jak często wykorzystujemy naturę do własnych potrzeb, nie uwzględniając jej potrzeb. Prelegenci zastanawiali się nad tym, czym powinien być „przewrót kopernikański w myśleniu o przyrodzie”.
Obok zieleni, istotnym punktem dyskusji było to, kto buduje miasto? Czy to mieszkańcy, deweloperzy czy urzędnicy? Ze względu na brak jednoznacznej odpowiedzi, warto zastanowić się jakie elementy wpływają pozytywnie na rozwój miasta. Dziś to transparentność, edukacja i współpraca przy miejskich dokumentach, a także sieciowanie miejskich instytucji.
Sesja: DiverCITY. Dlaczego tak bardzo potrzebujemy różnorodności w miastach? — od lewej: Małgorzata Tomczak, Bartłomiej Kisielewski, Wojciech Januszczyk, Baeata Szulgowska-Burzyńska, Justyna Glusman
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
w poszukiwaniu wyobraźni strategicznej
Kongres zakończył profesor Jerzy Hausner — dyrektor programowy OEES. Profesor podkreślił konieczność w skupieniu się w procesie transformacji energetycznej nie na kwestiach podaży, ale popytu, z uwzględnieniem zwiększenia produktywności wykorzystania energii i ograniczeniu energochłonności.
Hausner zwrócił również uwagę, na to, że do wdrażania podejścia regeneratywnego, najbardziej potrzebujemy wyobraźni strategicznej, która pozwoli zobaczyć, jak zróżnicowany jest proces rozwoju.
profesor Jerzy Hausner zamykający kongres
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
***
Wszystkie sesje i wystąpienia z III Kongresu będą wkrótce dostępne na kanale YT Energetycznej Regeneracji Miast.
Architektura i Biznes głównym partnerem medialnych Kongresu, a jako wydarzenie towarzyszące organizowaliśmy także Festiwal Otwartych Pracowni Architektonicznych. Przed nami ostatni dzień FOPY, już jutro o godzinie 13.00 swoje drzwi otworzy biuro Krajobrazy prowadzone przez Wojciecha Januszczyka. Zapraszamy!
Przypominamy, że najnowszy, czerwcowy numer Architektury & Biznes jest cały poświęcony Energetycznej regeneracji miast.
Hanna Zdanowska i profesor Tadeusz Markowski
fot. Mikołaj Zacharow © Kongres Energetyczna Regeneracja Miast
Wiktor Bochenek
