Zastrzeżenia Rady Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP względem ogłoszonego przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego konkursu na stworzenie projektów koncepcyjnych domów jednorodzinnych o powierzchni sięgającej nawet 180 metrów kwadratowych.
Do niedawna jednym z najgorętszych tematów dyskusji w świecie architektury było zorganizowanie na zlecenie Ministerstwa Rozwoju i Technologii konkursu na projekty domów do 70 metrów kwadratowych, o czym wielokrotnie pisaliśmy na łamach Architektury&Biznes. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego zorganizował także konkurs skierowany do studentów na projekty domów rekreacyjnych oraz konkurs na budynki wielorodzinne o obniżonej energochłonności. Kolejny konkurs, tym razem na projekty domów jednorodzinnych o powierzchni 120, 150 i 180 metrów kwadratowych, wzbudza nie mniejsze kontrowersje, niż poprzednie odsłony.
W odpowiedzi na ogłoszenie konkursu Rada Śląskiej Okręgowej Izby Architektów RP wystosowała oficjalne pismo, w którym zwraca się do Krajowej Rady Izby Architektów RP o pilną interwencję w sprawie konkursu do Ministerstwa Rozwoju i Technologii.
List dostępny jest na stronie Śląskiej Izby Architektów RP.
Poniżej publikujemy treść listu
Szanowny Kolego Prezesie, Szanowny Kolego Sekretarzu!
W dniu 05.07.2023 r. na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii pojawiło się ogłoszenie o konkursie, obejmującym darmowe projekty domów jednorodzinnych o powierzchni 120 m², 150 m² i 180 m² (Startuje konkurs architektoniczny na projekty domów 120, 150 i 180 m.kw. — Ministerstwo Rozwoju i Technologii — Portal Gov.pl (www.gov.pl)), realizowanym przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego.
W ramach konkursu określono 12 rodzajów domów, zróżnicowanych zarówno pod kątem powierzchni, konstrukcji budynku, jak również między innymi domy na „wąskiej działce”, czy „trudnych warunkach geologicznych”. Budynki i działki o takich cechach wymagają każdorazowo indywidualnej analizy projektanta i takie sformułowanie warunków konkursowych przeczy architektonicznej rzetelności.
Celem konkursu jest uzyskanie spectrum rozwiązań projektowych, które w zamyśle organizatora byłyby przedmiotem bezpłatnej dystrybucji przez państwo. Objęcie konkursem domów o takich powierzchniach, wraz z już funkcjonującymi projektami domów o powierzchni do 70 m², stanowi stworzenie nieuczciwej i nieuzasadnionej społecznie konkurencji państwa wobec środowiska architektów. Trudno wskazać społeczne zapotrzebowanie w tym zakresie projektowym, obsługiwanym dotychczas sprawnie przez architektów IARP.
Konkurs ten, wraz z procedowaną deregulacją w zakresie projektowania domów jednorodzinnych, stanowi poważne zagrożenie dla bardzo licznej grupy architektów zrzeszonych w IARP. Architekci prowadzący swoje biura i pracownie, latami zdobywali zaufanie indywidualnych inwestorów, które ten konkurs skutecznie podważa i likwiduje, stanowiąc poważne zagrożenie dalszej działalności zawodowej.
Opracowanie, a następnie bezpłatne rozpowszechnianie konkursowych projektów, stoi w całkowitej sprzeczności z deklarowanym przez ustawodawcę postulatem ładu przestrzennego.
Projekty wykonywane dla abstrakcyjnych lokalizacji, w żaden sposób nie uwzględniające zapisów planów miejscowych, lokalnej tradycji, kontekstu przestrzennego i kulturowego, będą stanowić podstawę kształtowania jakości przestrzeni. Łatwy dostęp do darmowych projektów pogłębi chaos przestrzenny, który kształtowany będzie przez osoby przypadkowe, a nie profesjonalistów.
Zastrzeżenia budzi konieczność posiadania przez uczestników konkursu wyłącznie uprawnień budowlanych, bez wskazania członkostwa w IARP, czyli bez prawa wykonywania zawodu na terenie Polski.
Zaniepokojenie budzi również uczestnictwo w Sądzie Konkursowym architektów IARP, mogące sugerować legitymizację tego konkursu przez naszą Izbę.
W związku z tymi zastrzeżeniami prosimy o pilną interwencję — u organizatora konkursu czyli Ministerstwa Rozwoju i Technologii, oraz realizatora konkursu Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego — przeciwstawiającą się tej inicjatywie, wysoce szkodliwej dla naszego środowiska, ale przede wszystkim dla jakości przestrzeni naszego kraju.
Z koleżeńskim pozdrowieniem
Piotr Średniawa, Architekt IARP i Przewodniczący Rady SLOIA RP
Agnieszka Wereszczyńska, Architekt IARP i Wiceprzewodnicząca Rady SLOIA RP
Anita Langer, Architekt IARP i Sekretarz Rady SLOIA RP
