Wzrastające rachunki oraz niepewność dotycząca dostępności opału sprawiają, że coraz częściej szukamy alternatyw dla tradycyjnego ogrzewania. Nowoczesnym, ekologicznym, a przede wszystkim opłacalnym rozwiązaniem jest pompa ciepła.
Jak działa pompa ciepła?
Pompa ciepła pozyskuje energię ze środowiska, transformuje ją, a następnie transportuje i przekazuje ciepło do instalacji grzewczej. Jest to tzw. przekazanie energii z dolnego źródła do źródła górnego zapewniające odpowiednią temperaturę wewnątrz budynku. Cała praca pompy ciepła oparta jest na termodynamicznym obiegu Lindego. W bardziej rozbudowanych systemach możliwe jest odwrócenie obiegu i wykorzystanie go do ochłodzenia powietrza w domu w okresie letnim. Pompy ciepła są zasilane energią elektryczną. By jeszcze bardziej zminimalizować koszty ich eksploatacji, można zintegrować je z odnawialnym źródłem energii – np. z panelami fotowoltaicznymi. Pompy ciepła są alternatywą dla ogrzewania gazowego lub instalacji na węgiel. W porównaniu z tymi urządzeniami koszt zakupu pompy ciepła jest wyższy, natomiast koszty eksploatacji są dużo niższe. Całość zwróci się więc stosunkowo szybko.
Schemat działania pompy ciepła
© Immergas
Zalety pompy ciepła
Pompa ciepła to przede wszystkim rozwiązaniem ekologiczne. Ogranicza bowiem emisję zanieczyszczeń do środowiska. Również sama konstrukcja urządzenia wykonana jest na bazie nieszkodliwych dla środowiska substancji. Jest to także opłacalny wybór. Pompy ciepła mają wysoką efektywność. Stosunek energii pobranej do oddanej wynosi nawet 1:6. Dodatkowo możesz jeszcze bardziej obniżyć swoje rachunki dzięki połączeniu pompy z fotowoltaiką. Dzięki temu wykorzystasz nadwyżki produkcji energii z instalacji fotowoltaicznej do ogrzewania domu. Ponadto, montaż pompy ciepła nie wymaga kotłowni oraz ingerencji wkonstrukcję istniejących budynków. Nie potrzebujesz także przyłącza gazu ziemnego oraz specjalistycznego komina tak jak w przypadku ogrzewania gazowego. Dużą zaletą pomp ciepła jest to, że są bezobsługowe. Możliwe jest nawet programowanie i sterowanie urządzeniem zdalnie poprzez aplikację w telefonie lub tablecie.
Możesz również uzyskać dofinansowanie do zakupu, montażu i dokumentacji projektowej pompy ciepła. Dla nowych budynków przeznaczony jest program Moje Ciepło. Oferuje on dopłatę do zakupu pompy powietrznej lub gruntowej. Jeśli natomiast chcesz wymienić stary sprzęt, możesz otrzymać dopłatę z programu Czyste Powietrze. Dofinansowanie wynosi nawet do 25 000 zł. W przypadku połączenia pompy z fotowoltaiką wartość ta wzrasta do 30 000 zł. Zakup i montaż pompy ciepła umożliwia również skorzystanie z ulgi podatkowej. Możesz odliczyć od dochodu wydatki do wysokości 53 000 zł.
Pompą ciepła można sterować za pomocą aplikacji mobilnej
© Panasonic
Rodzaje pomp ciepła
Pompy ciepła dzielimy ze względu na dolne źródło, czyli miejsce skąd dane urządzenie pobiera energię. Może to być powietrze, grunt lub wody podziemne. Najpopularniejszym rozwiązaniem są pompy ciepła typu powietrze-woda. Wykorzystują one energię pochodzącą z powietrza. Ich zaletą jest łatwy montaż. Trzeba jednak pamiętać, że sprawność urządzenia obniża się wraz ze spadkiem temperatury na zewnątrz. Pompy gruntowe zasilane są ciepłem pochodzącym z ziemi. Ich największą zaletą jest stabilność pracy niezależnie od temperatury na zewnątrz. Niestety, są dość kosztowne. W zależności od sposobu pozyskiwania energii, pompy gruntowe wyposażone są w pionowe lub poziome sondy. Wypełnione są one roztworem o niskiej temperaturze zamarzania, który pobiera ciepło z wnętrza ziemi. Następnie przekazują do urządzenia pozyskaną energię. Przy niewielkim metrażu działki zaleca się wybór pompy z sondą pionową. Są to wprowadzone w głąb ziemi pojedyncze pętle rur. Umieszcza się je nawet kilkadziesiąt metrów pod ziemią. Jeśli dysponujesz większą powierzchnią, możesz wybrać pompę z sondą poziomą. Układa się je stosunkowo płytko w gruncie, jednakże poniżej strefy zamarzania. Pompy typu woda-woda pobierają ciepło z wód gruntowych. Jest to możliwe przez wykonanie studni czerpanej lub zrzutowej. Niestety, czasem wykorzystanie zasobów wodnych może wiązać z uzyskaniem stosownych pozwoleń wodnoprawnych.
Pompa ciepła pozwala zaoszczędzić na rachunkach za ogrzewanie
© Daikin
Na co zwrócić uwagę przy wyborze pompy?
Na działanie pompy ciepła wpływa kilka czynników. Pierwszym z nich jest efektywność, czyli współczynnik COP (Coefficient of Performance). Informuje on o stosunku ilości dostarczanego ciepła do ilości zużytej energii elektrycznej przy jego wytwarzaniu. Przy zakupie warto zwróć uwagę również na żywotność urządzenia. Producenci deklarują, że okres ten wynosi około 25 lat. Jednakże zależy on od wielu czynników. Aby przedłużyć okres eksploatacji regularnie, dbaj o stan i czystość instalacji grzewczej, wybierz odpowiednią pompę, dopasowaną do Twoich potrzeb oraz regularnie dokonuj jej przeglądów. Istotne jest także sprawdzenie wydajności grzewczej oraz poziomu hałasu generowanego przez urządzenie. Wartość poziomu hałasu nie może przekraczać wartości dopuszczalnej, wskazanej w polskich przepisach. Dla zabudowy jednorodzinnej hałas docierający do sąsiadującej działki może wynosić maksymalnie 50dB w ciągu dnia oraz 40dB w ciągu nocy. Dla zabudowy szeregowej jest to odpowiednio 55dB w ciągu dnia i 45dB w ciągu nocy.
Pompa ciepła to ekologiczne rozwiązanie
© Neoheat
Ile kosztuje eksploatacja pompy ciepła?
Aby obliczyć koszty użytkowania pompy ciepła, musisz uwzględnić jej współczynnik SPF (Seasonal Performance Factor), czyli wartość opisującą efektywność urządzenia w ciągu całego roku lub sezonu grzewczego z uwzględnieniem rzeczywistych wartości zapotrzebowania na energię cieplną oraz zużycia prądu. Dla powietrznych pomp ciepła średnia wartość współczynnika SPF wynosi trzy, a w przypadku gruntowych pomp ciepła wynik wzrasta do czterech. Na ilość zapotrzebowania energetycznego wpływa nie tylko wielkość domu, ale także jego izolacja. W nowej konstrukcji ogrzanie jednego m kw. wymaga rocznie ok. 70 kWh energii cieplnej. W starym budynku przed termomodernizacją wartość ta wzrasta do 140 kWh na m kw. Dla budynku o powierzchni 150 m kw., który ma dobrą izolację, roczne zapotrzebowanie energetyczne wynosi 10,5 tys. kWh. W przypadku starego domu wartość ta wzrasta do 21 tys. kWh. Dodaj obie wartości, a następnie podziel wynik przez wartość współczynnika SPF, który w przypadku powietrznych pomp ciepła wynosi trzy. Dla nowego budynku do wyprodukowania 10,5 tys. kWh energii cieplnej potrzeba 3,5 tys. kWh prądu, a starsza konstrukcja będzie wymagała 7 tys. kWh prądu. Koszt jednego kWh prądu w sierpniu 2022 r. wynosi 0,77 zł. Roczny koszt utrzymania pompy ciepła dla nowego budynku wynosi więc niecałe 2,7 tys. zł. Stary dom wymagać będzie więcej energii cieplnej, dlatego koszt wzrasta do prawie 5,4 tys. zł. Do rocznych kosztów musisz doliczyć także cenę przeglądu. Wynosi ona około 500 zł.
Więcej o ogrzewaniu możesz przeczytać tutaj
