Marzysz o własnym ogrodzie na balkonie, ale nie wiesz, od czego zacząć? Niezależnie od tego, czy chcesz uprawiać warzywa, owoce czy zioła, odpowiedni dobór roślin i właściwa pielęgnacja sprawią, że nawet najmniejsza przestrzeń stanie się zieloną oazą. Poznaj praktyczne wskazówki oraz porady ekspertów ogrodniczych, którzy powiedzą Ci, jak urządzić miejski balkonowy ogród, które rośliny wybrać i jak o nie dbać. Sprawdź, jak stworzyć funkcjonalną i piękną przestrzeń pełną zieleni!
Dlaczego warto stworzyć ogród na balkonie?
Posiadanie własnego ogrodu na balkonie to doskonała alternatywa dla osób mieszkających w mieście, które nie mają dostępu do własnego kawałka zieleni. Rośliny na balkonie nie tylko poprawiają estetykę przestrzeni, ale również mają wiele korzyści zdrowotnych i ekologicznych. Po pierwsze, rośliny filtrują zanieczyszczenia i zwiększają ilość tlenu, poprawiając jakość powietrza, co jest szczególnie istotne w miastach. Zielona przestrzeń sprzyja również odpoczynkowi i redukuje stres. Balkon pełen roślin jest idealnym miejscem do relaksu. Miejski ogród może również dostarczać nam własnych warzyw i owoców. Dzięki temu nie tylko zyskujemy dostęp do świeżych produktów, ale także jesteśmy pewni, że nie były one np. nawożone nieodpowiednimi preparatami.
Ogród miejski to doskonałe rozwiązanie, jeśli nie masz własnego kawałka zieleni
© W. Legutko
Od czego zacząć urządzanie ogrodu na balkonie?
No dobrze wiemy już, jakie są zalety własnego ogrodu na balkonie. Jak więc go stworzyć?
– Planowanie ogrodu należy zacząć od narysowania planu balkonu (rzut z góry). Zmierz balkon i przenieś wymiary na kartkę, najlepiej w skali. Taki plan pozwoli Ci lepiej zrozumieć dostępną przestrzeń i jak możesz ją efektywnie wykorzystać. Następnie przemyśl, jakie rośliny chcesz uprawiać. Pamiętaj o warunkach, jakie oferuje twój balkon – ilość dostępnego światła słonecznego, ekspozycja na wiatr, czy nawet miejsce zamieszkania. Od tych czynników zależeć będzie dobór odpowiednich roślin – tłumaczy Joanna Legutko, doradczyni ogrodnicza.
Balkony północne i wschodnie lepiej sprawdzą się dla roślin cieniolubnych, np. sałaty czy mięty. Silne wiatry mogą uszkodzić delikatniejsze rośliny, dlatego warto osłonić balkon siatką lub pergolą. Jeśli przestrzeń jest ograniczona, warto wykorzystać pionowe konstrukcje, takie jak wiszące doniczki, półki i kratki na pnącza. Kolejny krok to wybór donic i pojemników. Zaletami ceramicznych i glinianych modeli jest estetyka oraz dobra przepuszczalność. Jednocześnie są one jednak dość ciężkie. Lżejszą i bardziej praktyczną alternatywą są doniczki plastikowe. Natomiast skrzynki balkonowe doskonale nadają się do uprawiania ziół i warzyw. Ważne jest także odpowiednie podłoże – uniwersalna ziemia ogrodnicza sprawdzi się w większości przypadków, ale dla warzyw warto wybrać podłoże bogate w składniki odżywcze. Dla borówek najlepiej sprawdzi się kwaśna ziemia.
– Jeśli nie masz czasu lub doświadczenia w prowadzeniu ogrodu, warto zacząć od planu minimum. Rozpocząć od wysiewu kilku roślin, by zrozumieć, jakie są Twoje możliwości i preferencje. Warto wziąć pod uwagę również kwiaty jadalne. Bratki, stokrotki, niezapominajki, goździki, pelargonie, lawenda czy nasturcja oprócz walorów dekoracyjnych mogą stanowić bardzo efektowny dodatek do potraw, czy napojów – podpowiada ekspertka.
Pamiętaj o dobraniu roślin zgodnie z warunkami panującymi na Twoim balkonie
© Freepik
Zielony balkon
Balkonowy ogród doda przestrzeni uroku i stworzy przyjemną, zieloną przestrzeń do relaksu. Na początek, wybierz gatunki roślin, które wykorzystasz do wykreowania miejskiego ogrodu. Doskonale sprawdzą się pelargonie, które obficie kwitną przez całe lato i są odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Surfinie i petunie to kolejne kwiaty balkonowe, które zachwycają intensywnymi barwami oraz zwisającymi pędami, idealnie sprawdzając się w wiszących donicach. Na bardziej zacienionych balkonach świetnie rosną begonie oraz fuksje, które nie wymagają dużego nasłonecznienia, a jednocześnie kwitną przez długi czas. Miłośnicy elegancji mogą zdecydować się na hortensje, które w dużych donicach prezentują się niezwykle efektownie. Warto także pomyśleć o roślinach pnących, takich jak bluszcz, powojnik czy wilec, które mogą stanowić naturalną osłonę przed słońcem i wiatrem. Dla osób ceniących egzotykę doskonałym wyborem będą palmy doniczkowe lub bananowce, które wprowadzają nieco tropikalnego klimatu.
Hortensja w eleganckiej doniczce będzie doskonałą ozdobą balkonu
© WestwingNow
Miniogród warzywny na balkonie
Jakie warzywa nadają się do uprawy na balkonie?
– Do uprawy na balkonie idealnie nadają się różne odmiany pomidorów karłowych. Owocują obficie – jeden krzew daje wiele malutkich, słodkich owoców, które dojrzewają stopniowo, dzięki temu zapewniają stały dostęp do świeżych warzyw. Na niewielkich przestrzeniach można też uprawiać paprykę karłową ostrą. Zebrane plony nadają się do spożycia na bieżąco lub ususzenia czy zamarynowania, by zachować zapasy na zimę. Kolejnym gatunkiem, który warto wziąć pod uwagę, są ogórki gruntowe. Ważne, by zapewnić im głębokie pojemniki, najlepiej nawet trzydziestocentymetrowe, żyzną ziemię i dostęp do dużej ilości słońca. Ziemniaki sadzeniaki z bulw bez problemu rosną zarówno w pojemnikach, jak i w torbach uprawowych, dzięki czemu można sadzić je nawet na miejskim balkonie – radzi Joanna Legutko.
Dobrym wyborem jest również rzodkiewka. To warzywo dla osób, które chcą szybko zobaczyć efekty swojej pracy – rośnie błyskawicznie i można ją wysiewać przez cały sezon. Sałata jest łatwa w uprawie i wymaga umiarkowanego słońca, co sprawia, że dobrze radzi sobie nawet na północnych balkonach. Cukinia natomiast, choć potrzebuje więcej miejsca, świetnie rośnie w dużych pojemnikach i może dostarczyć obfitych plonów przez całe lato.
Owoce z własnego balkonu
Wśród owoców dobrych do uprawy na balkonie warto wyróżnić truskawki, które świetnie rosną w wiszących donicach i skrzynkach balkonowych. Również poziomki znane są ze swojej odporności i łatwej pielęgnacji. Borówka amerykańska to ciekawa opcja dla miłośników słodkich, zdrowych owoców, jednak wymaga kwaśnej ziemi oraz większej donicy, aby mogła dobrze się rozwijać. Osoby, które marzą o egzotycznych roślinach, mogą spróbować uprawy cytrusów, takich jak cytryna czy mandarynka – w donicach prezentują się pięknie, choć na zimę należy je przenosić do cieplejszego miejsca.
Truskawki i poziomki możesz z powodzeniem uprawiać na balkonie
Fot. pressfoto © Freepik
Aromatyczne zioła zawsze pod ręką
Balkon to idealne miejsce na uprawę aromatycznych ziół, które wzbogacą smak potraw i napojów. Bazylia, świetnie komponująca się z kuchnią włoską, wymaga ciepła i dużo słońca, dlatego najlepiej sprawdza się na nasłonecznionych balkonach. Mięta jest łatwa w uprawie i doskonale sprawdza się w herbacie czy koktajlach, jednak warto pamiętać, że ma tendencję do intensywnego rozrastania się. Rozmaryn, uwielbiający słońce, to znakomity dodatek do mięs i warzyw, natomiast tymianek jest niezwykle odporny na suszę i nadaje potrawom intensywny smak. Szczypiorek to kolejna roślina, która świetnie sprawdzi się w balkonowym ogrodzie – łatwy w uprawie i niewymagający dużej pielęgnacji, będzie doskonałym dodatkiem do kanapek oraz sałatek.
– Przy wyborze nasion najlepiej skupić się na własnych preferencjach smakowych, aby uprawy były uzupełnieniem naszych codziennych wyborów żywieniowych. Jeśli jesteśmy fanami pizzy, dobrym wyborem będą bazylia i oregano. Gdy często jemy kurczaka, warto pomyśleć o rozmarynie. Do kanapek idealnie sprawdzą się kiełki czy baby leaves – podpowiada Elin Burén, ekspertka ogrodnictwa.
Aromatyczne zioła możesz zasadzić w skrzyniach
© W. Legutko
Jak pielęgnować rośliny na balkonie?
Aby rośliny na balkonie dobrze rosły, należy zadbać o odpowiednie podlewanie, nawożenie i ochronę przed szkodnikami. Odpowiednie nawożenie to klucz do bujnego wzrostu. Naturalne nawozy takie jak kompost, biohumus czy fusy z kawy to bezpieczny i ekologiczny wybór. Nawozy mineralne powinny być natomiast dostosowane do konkretnego rodzaju roślin.
– Ziemię w pojemnikach warto regularnie wzbogacać o wartości odżywcze. W tym celu można stosować kompost lub naturalne wspomagacze roślin jak diatomit czy mączka bazaltowa. Takie działania są niezbędne, ponieważ w ograniczonej przestrzeni pojemników składniki odżywcze mogą być szybko konsumowane przez rośliny. Regularne sprawdzanie wilgotności ziemi i jej uzupełnianie pozwoli na utrzymanie optymalnych warunków dla wzrostu roślin na balkonie – tłumaczy ekspertka.
Latem najlepiej podlewać rośliny rano lub wieczorem, aby zminimalizować parowanie wody. W donicach z drenażem podlewanie powinno być regularne, ale niezbyt obfite. Rośliny lubiące wilgoć, takie jak sałata, wymagają częstszego nawadniania. Ochrona przed szkodnikami to kolejny istotny aspekt pielęgnacji. Mszyce można zwalczać roztworem z mydła potasowego lub wyciągiem z pokrzywy. Przędziorki nie lubią wysokiej wilgotności powietrza, a ślimaki można odstraszyć barierami z popiołu lub skorupek jaj. Dbanie o te elementy pozwoli cieszyć się zdrowym i pięknym ogrodem balkonowym przez cały sezon.
Podlewanie roślin rano i wieczorem ograniczy parowanie wody
© W. Legutko
Mamy dla Ciebie więcej porad na temat przestrzeni wokół domu!
Opracowanie: KATARZYNA SZOSTAK
