Dwunasta edycja warsztatów Mood for Wood przyniosła ciekawe rezultaty. Bardzo potrzebne i atrakcyjne meble miejskie stanęły nad poznańskim jeziorem Maltańskim. Od pierwszego dnia korzystają z nich spacerowicze i turyści. Sześć obiektów z drewna powstało pod kierunkiem doświadczonych tutorów.
Mood for Wood można uznać już za bardzo solidną markę. Co roku międzynarodowe warsztaty projektowe dla studentów dostarczają wybranym przestrzeniom Poznania i Cieszyna nowych użytkowych form z drewna. Dzięki warsztatom ich młodzi uczestnicy mają okazję w szybkim tempie przejść od społecznych ankiet i terenowych analiz, przez proces projektowy po praktyczną realizację w publicznej przestrzeni osiedli, parków, ogrodów jordanowskich, nabrzeży itp. Robią to w grupach, korzystając z wiedzy, wsparcia i kierownictwa doświadczonych tutorów. Od samego początku główną koordynatorką przedsięwzięcia jest Magdalena Wypusz. Wspomagają ją teraz również Maria Dondajewska i Ania Kocieniewska. Organizatorami są obecnie stowarzyszenie Punkt Wspólny i poznański oddział SARP. W tym roku wydarzenie pod hasłem „Find balance” odbyło się między 18 a 29 czerwca. W sierpniu czeka nas dogrywka — w poznańskiej dzielnicy Jeżyce.
komplet do uzupełnienia
Wybór miejsca na czerwcowe działania był strzałem w dziesiątkę. Co prawda, sportowo-rekreacyjny kompleks nad jeziorem Maltańskim wydaje się dziełem kompletnym, ale złudzenie mija, gdy przyjrzymy się szczegółom. Wokół akwenu na pewno jest za mało ławek, siedzisk i innego rodzaju obiektów pozwalających na odpoczynek lub spędzanie wspólnego czasu. Nic dziwnego, że nowe konstrukcje od razu znalazły użytkowników — dorosłych i dzieci.
jezioro Maltańskie w Poznaniu, wzdłuż ciągu spacerowo-rowerowego ławki należą do rzadkości
fot.: Jakub Głaz
Dodawanie nowych elementów na Malcie jest jednak odpowiedzialnym wyzwaniem. Cały kompleks został zaprojektowany w latach 80. XX wieku przez Klemensa Mikułę z zespołem w ramach gruntownej przebudowy sztucznego akwenu oddanego do użytku w 1952 roku. Do 1990 roku wokół jeziora stanęły charakterystyczne budowle (trybuny, centrum prasowe, hangary, restauracja, tablica wyników) oraz konstrukcje służące organizacji zawodów wioślarskich. Wszystkie spójne i utrzymane konsekwentnie w postmodernistycznym duchu. Jest to chyba najlepszy przykład architektury tego nurtu w Poznaniu.
Formy maltańskich obiektów są konsekwentne, proporcjonalne i bardzo umiejętnie wkomponowane w krajobraz — który również uległ twórczej modyfikacji autorstwa Mikuły. Nie ma tu mowy o kiczu lub przesadzie, które często utożsamia się z postmodernizmem. Nawet „ilustracyjne” stanowiska startowe w kształcie wioseł wydają się tu na miejscu. Z repertuaru modernistów wzięte są natomiast barwy przewodnie całego założenia: dominująca biel przełamana żółcią, czerwienią i błękitem.
szeroki kontekst
Uczestnicy tegorocznych warsztatów musieli zatem nie tylko przemyśleć działanie i kształt swoich projektów, ale ich funkcjonowanie w krajobrazie określonym przez charakterystyczną architekturę, jej formy i kolory. Udało się to im bardzo dobrze. Nad Maltą stanęło sześć instalacji interesująco wpisanych w kontekst. Pięć dookoła jeziora i jedna w obrębie kempingu położonego obok tablicy wyników w pobliżu mety toru regatowego. Najbliżej wody stanęły cztery obiekty: dwa na plaży przy kąpielisku po stronie południowej, jeden po przeciwnej stronie, przy łące obok Term Maltańskich, a kolejny obok stanowisk startowych — po stronie zachodniej. Dwie ostatnie to wspomniana realizacja na kempingu i obiekt wkomponowany w popularne ujęcie źródlanej wody nieopodal mety.
dwie wieże
Przegląd zaczynamy od plaży przy kąpielisku. Zlokalizowane tu prace są najbardziej charakterystyczne i eksponowane. Ich dokładną lokalizację w obrębie obszernego kąpieliska określili sami warsztatowicze. Zdecydowali, że dwie formy będą flankować plażę na obu krańcach — zachodnim i wschodnim.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — praca „Boja, Bólya, Bója, Bóje”, dzieło zespołu prowadzonego przez Mátyása Molnára i pracownię KOSMOS
fot.: Dawid Majewski
Znaczącą dominantę stanowi zatem stojąca na wzniesieniu ażurowa wieża korespondująca formalnie z wieżycą obserwacyjną przy trybunach. Zajęła miejsce nad siedziskiem dawnego stanowiska sędziowskiego i może pełnić funkcję punktu widokowego i miejsca spotkań. Obiekt nazwany „Boja, Bólya, Bója, Bóje” zaprojektował zespół prowadzony przez pracownię KOSMOS Architects i Mátyása Molnára.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — praca „Boja, Bólya, Bója, Bóje”, widok konstrukcji
fot.: Dawid Majewski
Silnie narracyjną formę przybrała bardzo interesująca instalacja ulokowana na betonowym pomoście kąpieliska. Kompozycja siedzisk i platform składa się ze sparafrazowanych ikonicznych budowli: waszyngtońskiego Pentagonu, paryskiej Opera Garnier, Partenonu, sklepu firmy Apple i nowojorskiego wieżowca Chrysler Building. Zestawienie różnych stylów i rodzaj zabawy historycznymi formami odnosi się przy tym ideowo do poetyki postmodernizmu. Ale nie jest to tylko zabawa. Konstrukcja bardzo dobrze służy różnym formom wypoczynku i obserwacji jeziora oraz plaży.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu, pomost z nową instalacją w obrębie kąpieliska, widok znad jeziora, od północy
fot.: Dawid Majewski
Platforma oglądana z równych perspektyw stanowi ciekawy punkt orientacyjny oraz wpisuje się bądź to w panoramę miasta z wieżą ratusza, bądź w sylwetki odległych wieżowców po północnej stronie jeziora, bądź w kompleks sportowy na mecie. Dla najmłodszych może być bodźcem do zainteresowania się architekturą. Za ten wieloznaczny projekt pod nazwą „Man-Made Bench” odpowiada grupa prowadzona przez Iwa Borkowicza z pracowni JEJU Studio i Jacka Kolasińskiego z biura HIROKO.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „Man-Made Bench” grupy prowadzonej przez Iwa Borkowicza z pracowni JEJU Studio i Jacka Kolasińskiego z biura HIROKO
fot.: Dawid Majewski
więcej wiat!
Po przeciwnej stronie plaży stanęła z kolei forma o czysto użytkowej funkcji. Prosta obszerna wiata mieści siedziska, ławy i stoły pod pulpitowym żółtym dachem stanowiącym nawiązanie do podobnie nachylonych elementów głównej trybuny. Jest to trafna estetyczna przeciwwaga dla plażowych dominant i — co najważniejsze — bardzo chętnie korzystają z niej spacerowicze.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „PIC WAVE” — z widokiem na jezioro i przeciwny brzeg z trybunami (po lewej), do których nawiązuje konstrukcja
fot.: Dawid Majewski
Aż prosi się, żeby zarządca Malty — Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji — za zgodą twórców — dostawił co najmniej dwie takie same wiaty. Po pierwsze, przydadzą się mieszkańcom, po drugie, zespół kilku takich elementów stanowić będzie ciekawą nabrzeżną kompozycję. Ten obiekt o nazwie „PIC WAVE” przygotowali uczestnicy pod kierunkiem Aleksandra Wadasa (Aleksander Wadas Studio) z Warszawy.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „PIC WAVE” — projekt grupy pod kierunkiem Aleksandra Wadasa
fot.: Dawid Majewski
Ostatni nadjeziorny obiekt wpisuje się w krzepnącą tradycję Mood for Wood polegającą na tworzeniu konstrukcji do obserwacji otaczającej przyrody i krajobrazu. W tym roku służy temu prostopadłościenna ażurowa konstrukcja ze schodami prowadzącymi na platformę widokową ulokowana między bujnymi trzcinami a betonowym pomostem obok pawilonu do ćwiczenia sztuk walki na zachodnim brzegu jeziora.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „Ambona” — widok od wschodu, z pomostu
fot.: Dawid Majewski
Projekt o nazwie „Ambona” powstał w grupie prowadzonej przez Zoltána Majora i Pétera Müllnera z węgierskiej pracowni Partizan Architecture.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „Ambona” i jego twórcy
fot.: Dawid Majewski
miejsca posiedzeń
Wreszcie czas na opis form zrealizowanych w bardziej ustronnych miejscach. Te sytuują się zdecydowanie bliżej tradycyjnej małej architektury. Na kempingu zespół pod kierownictwem Lukáša Šípa i Tibora Vargi z Politechniki Bratysławskiej stworzył modułowe siedziska, które można zestawiać w różnego rodzaju konfiguracje.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „Bonfire” — projekt grupy pod kierunkiem Lukáša Šípa i Tibora Vargi z Politecniki Bratysławskiej
fot.: Dawid Majewski
Wyjściowa okrągła forma i możliwość rozłączania poszczególnych elementów może służyć za siedziska wokół ognisk, stąd też nazwa: „Bonfire”. Tu także przydałaby się produkcja większej liczby takich elementów i rozmieszczenie ich w kilku miejscach nad jeziorem.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „Bonfire” — różne sposoby zestawiania elementów
fot.: Dawid Majewski
Szósta realizacja to z kolei prosta, nieregularna kompozycja siedzisk wkomponowanych w betonowy zbiornik sadzawki przy ujęciu źródlanej wody. Na pierwszy rzut oka niepozorna forma może umknąć uwadze bywalców tego zakątka Malty, ale pierwsze obserwacje dowodzą, że na siedzisku przewieszonym nad wodą bardzo chętnie siadają odpoczywające tu grupy dzieci.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „DIALOG” — widok na sadzawkę i nową instalację ze zbocza lasu nad jeziorem Maltańskim
fot.: Dawid Majewski
Za ten projekt odpowiedzilna jest grupa, którą prowadził Miroslav Malý reprezentujący czeską pracownię Malý Chmel.
warsztaty Mood for Wood 2023 na Malcie w Poznaniu — obiekt „DIALOG” i jego twórcy
fot.: Dawid Majewski
Nadmaltańską edycję uznać można zatem zarówno za udaną edycję warsztatów, jak i duży wkład w cywilizowane doposażenie ważnej miejskiej przestrzeni. To dowód, że nad Maltą jest miejsce na nowe formy. Muszą być jednak dobrze przemyślane i zaprojektowane. Ostatnio Malta nie miała szczęścia do takich obiektów. Rok temu obdarowano ją na kilka miesięcy słynną patriotyczną ławeczką i — niestety, na stałe — szeregiem niezgrabnych betonowych pylonów z tablicami upamiętniającymi poznańskich olimpijczyków. Miejmy nadzieję, że tegoroczne realizacje odwrócą ten niekorzystny trend i nad Maltą przybędzie więcej dobrej małej architektury.
