Zobacz w portalu A&B!
Zostań użytkownikiem portalu A&B i odbierz prezenty!
Zarejestruj się w portalu A&B i odbierz prezenty
maximize

Modernistyczny szeregowiec w centrum Poznania z 1938 roku

19 października '20

Skąpana w zieleni prosta bryła budynku szeregowego mieszkalnego na poznańskim Grunwaldzie to pomysł trójki architektów Witolda Eysmontta, Romana PękalskiegoEustachego Chmielewskiego. Wymyślili, a następnie zaprojektowali modernistyczny szeregowiec składający się z prostych i stosunkowo niedużych domów z płaskim dachem na ulicy Promienistej. Obecnie w jednym z nich mieszka wnuczka Eysmontta, Anna Hryniewiecka, historyczka sztuki, dyrektora Centrum Kultury Zamek w Poznaniu.

Budowa szeregowca trwała jedynie rok i już w 1938 roku wprowadzili się do niego mieszkańcy. Jednak nie na długo. Jakie miał dzieje, kto w nim mieszkał, jakie skrywa historie zobaczycie w kolejnym odcinku Domokrążców.


Oszczędna forma, charakterystyczny rytm elewacji, wnętrze podporządkowane funkcji stanowią o wyjątkowości tej realizacji. Zespół budynków przy Promienistej nie tylko przetwarza lub cytuje modne wówczas rozwiązania stylistyczne, ale silnie odpowiada na postulaty modernistycznej awangardy. Unika także obcych stylistycznie ozdobników, którymi zachowawczy poznaniacy „ocieplali” surowe bryły willi i kamienic lat 30. Szeregowce projektu Eustachego Chmielewskiego są bliższe awangardzie warszawskiej (podobieństwo do domów Żoliborza „dziennikarskiego”) niż poznańskim realizacjom tamtego okresu” — czytamy w opisie kuratorskim Festiwalu Nowy Plan.

Witold EYSMONTT — architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1926–29 był architektem w Dyrekcji Okręgowej Lasów Państwowych w Poznaniu. Współautor (z Karolem Schayerem) m.in. przebudowy ratusza w Królewskiej Hucie. Członek SARP. Był uczestnikiem Kampanii Wrześniowej w 1939 roku. Rozstrzelany w kwietniu-maju 1940 w Katyniu.

Roman PĘKALSKI — absolwent architektury na Politechnice Warszawskiej. Od 1929 do 1930 był zastępcą kierownika w Powiatowym Wydziale Budowlanym w Łodzi, następnie w latach 1931–33 pracował w biurze planowania Łodzi. W 1933 roku przeniósł się do Poznania i do wybuchu wojny w 1939 roku kierował tam Biurem Planowania Regionalnego. Po wojnie, w latach 1945–49 pracował w Regionalnej Dyrekcji Planowania Przestrzennego, a następnie w Centralnym Biurze Planowania Architektury i Budownictwa w Poznaniu (1049–52). W latach 1945-1950 był prezesem poznańskiego oddziału SARP. Autor m.in: planów szczegółowych miast i osiedli w Gnieźnie, Kłodawie, Chodzieży i Wapnie.

Eustachy CHMIELEWSKI — absolwent Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej, gdzie w 1924 roku obronił dyplom z architektury. Przed wojną był dyrektorem Departamentu Budownictwa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. W latach 1941-48 mieszkał w Lipnicy Dolnej na Podkarpaciu w majątku żony, a następnie na warszawskim Żoliborzu. Pracował w Jaśle, Rzeszowie, Katowicach w biurze architektonicznym Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego jako radca budowlany, Poznaniu i Warszawie. Od 1948 roku był pracownikiem w Ministerstwie Odbudowy, przemianowanym po 1949 roku na Ministerstwo Budownictwa. Członek SARP. Autor m.in. budynku I LO w Bielsku-Białej, Domu Profesorów Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach, kościoła Imienia Maryi w Bączalu Dolnym.

Film powstał w ramach Festiwalu Nowy Plan, który odbywał się w Poznaniu w dniach 8–14.10.2020. Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest „Dom”.
A&B jest patronem medialnym wydarzenia.

Organizatorzy: Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Poznań, Centrum Otwarte
Partnerzy: Narodowe Centrum Kultury, Miasto Poznań, Centrum Inicjatyw Lokalnych, Centrum Kultury Zamek, Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów, SARP Wrocław, SARP Warszawa

oprac.: MAŁGORZATA TOMCZAK

Głos został już oddany

Okna dachowe FAKRO GREENVIEW – nowy standard na nowe czasy
Okna dachowe FAKRO GREENVIEW – nowy standard na nowe czasy
Lakiery ogniochronne UNIEPAL-DREW
PORTA BY ME – konkurs
INSPIRACJE