Dworce kolejowe w Polsce nigdy nie cieszyły się specjalną popularnością — o czym najlepiej świadczy słynny fragment piosenki Kultu o dworcu w Kutnie, gdzie od brudu i brzydoty „pękały oczy”. Zmienić to ma „Program inwestycji dworcowych”, który ogłosiło PKP.
„Program inwestycji dworcowych” to kolejna odsłona projektu PKP, który ma odmienić oblicze czekających na pociągi (bardzo często opóźnionych nawet o kilkaset minut). Efektami poprzedniej edycji były opisane przez Kacpra Kępińskiego remonty i modernizacje dworców w Dolnie Popradu, czy przebudowa dworca Łódź Kaliska.
Jak ogłosił rząd, kolejna edycja programu przyjmuję perspektywę na lata 2024-2030. W tym czasie remonty, modernizacje, jak i budowy mają rozpocząć się w około 150 miejscach, za to analizy przeprowadzono dla ponad 300 lokalizacji. Nakłady inwestycyjne opiewają na kwotę 4,4 miliarda złotych brutto. Rząd bierze pod uwagę wymianę pasażerską, stan techniczny obiektu oraz komplementarność z innymi inwestycjami infrastrukturalnymi. Ponownie proporcje wskazują na przede wszystkim modernizacje zabytkowych dworców. Ze 150 projektów, które mają być realizowane w ciągu następnych sześciu lat, aż 130 to dworce zabytkowe.
mapa polski przedstawiająca dworce z poprzedniego i obecnego programu inwestycji
© PKP
Główne założenia naszego programu odmieniającego oblicze polskich dworców to dostępność dla podróżnych o ograniczonej możliwości poruszania się, nowoczesność oraz poprawa komfortu i bezpieczeństwa. Celem programu jest między innymi zwiększenie atrakcyjności i dostępności kolei zarówno w miastach, jak i przede wszystkim w mniejszych miejscowościach. Działania te pozwolą zacierać historyczne dysproporcje w infrastrukturze kolejowej pomiędzy regionami, co będziemy mogli obserwować również w województwie podlaskim – twierdzi Ireneusz Maślany, członek zarządu PKP.
pomysł na modernizm?
Inwestycje związane z dworcami zabytkowymi stały się dla nas normą. Kilka tygodni temu oddano do użytku dworzec Gdańsk Główny. W ramach programu wyremontowane zostaną zabytkowe dworce w Pleszewie, Grajewie, Starachowicach czy Białym Borze. Interesującym jednak przykładem, będzie kwestia dworca w Tarnowie-Mościcach.
Dworzec w Tarnowie-Mościcach powstał w latach 70. XX wieku, w czasach gdy władze PRL-u wolały używać nazwy Tarnów-Zachód. Projekt stworzył specjalizujący się w architekturze dworców kolejowych Stanisław Wilkosz. Prosta bryła budynku z charakterystycznym, multiplikatywnym rozwiązaniem sufitu popadała od wielu lat w ruinę, będąc jednocześnie tematem projektu studenckiego autorstwa Przemysława Poręby, o którym pisała Dobrawa Bies.
dworzec w Mościcach czeka na remont od dłuższego czasu — obiekty modernistyczne to znacznie większe wyzwanie
fot. Wiktor Bochenek
Tarnowski dworzec został wpisany do rejestru zabytków w 2021 roku, a lokalne władze wielokrotnie apelowały do PKP o rozpoczęcie prac modernizacyjnych, między innymi z uwagi na odbywające się w tej części miasta zawody w ramach Igrzysk Europejskich 2023. Ostatecznie budynek trafił na listę programu, a próba jego przebudowy będzie dla PKP wyjątkowo trudnym testem nie tylko ze względu na konieczne wymogi konserwatorskie, a trudniejsze do zachowania i wyeksponowania wyjątkowego dziedzictwa modernizmu. Na razie PKP nie przedstawiło planów i terminów modernizacji dworców z drugiego programu, na szczegóły trzeba wciąż poczekać. To właśnie takie obiekty będą stanowiły największe wyzwanie w procesie modernizacji.
