Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
La via dell'acqua to projekt przestrzeni publicznej łączący w sobie podejście architektoniczne i krajobrazowe, zlokalizowany na południu włoskiej wyspy Sardynii, a dokładniej na terenie miasta Quartucciu. Obszar ten położony jest nad rzeką Is Cungiaus, niegdyś wykorzystywaną do celów rolniczych. Rzeka, obecnie uregulowana i wprowadzona w uporządkowane koryto, zostaje w projekcie poddana renaturyzacji poprzez korektę przebiegu i brzegów koryta.
renaturyzacja rzeki
© Katarzyna Jamioł
Strategicznie rozmieszczone naturalne bariery zapewniają dodatkowo spowolnienie przepływu wody, łagodzenie skutków powodzi i wzbogacanie siedlisk dla rodzimych gatunków zwierząt, w szczególności ptactwa wodnego zasiedlającego sąsiadujące tereny objęte od 1977 roku Konwencją ramsarską. Transformacja parku wykracza poza przywrócenie rzece stanu jak najbliższego naturalnemu. Dawniej zaniedbane pola, obecnie nieużytki i dzikie wysypisko śmieci zostaną poddane rewitalizacji. Te opuszczone przestrzenie przekształcą się w tętniące życiem siedliska rodzimej fauny i flory.
elementy projektowe
© Katarzyna Jamioł
Projekt ma charakter zarówno edukacyjny, jak i rekreacyjny. Spacerując alejkami z kierunkiem nurtu rzeki, prowadzeni jesteśmy ścieżką edukacyjną, która przedstawia ewoluujące na przestrzeni wieków relacje ludzkości z naturą oraz pokazuje plan harmonijnego współistnienia z nią w nadchodzących latach.
widok na rzekę
© Katarzyna Jamioł
Ze względu na to, że Sardynia znajduje się w strefie klimatu śródziemnomorskiego, a rekordowe temperatury (48,2º C w lipcu 2023 roku) podkreślają pilną potrzebę działania, projekt w przemyślany sposób wprowadza także rolę schronu klimatycznego. Inspirowana włoską grotą oraz prehistorycznymi budowlami z okresu nuragijskiego podziemna konstrukcja wyłania się jako sanktuarium stanowiące osłonę przed wzmagającym się z roku na rok upałem. Swoją funkcją nawiązuje do budynków powstających w 2022 roku na terenie Hiszpanii, mających zapewnić mieszkańcom ogólnodostępną przestrzeń, w której będą mogli się ochłodzić podczas upalnych dni. Wykonana z wodoodpornego betonu, chroni przed gorącem, daje wytchnienie od intensywności słońca i niepewności stale zmieniającego się klimatu.
konstrukcja części podziemnej schronu
© Katarzyna Jamioł
Płynnie połączona z biegiem rzeki, w okresach intensywnych opadów powodujących podniesienie się poziomu wody staje się zbiornikiem retencyjnym, co odzwierciedla równowagę funkcjonalności i estetyki nowo powstałej architektury. Obiekt ten pełni także funkcję centrum edukacyjnego, wystawa informująca odwiedzających o wpływie zmian klimatu na ludzkość została w całości wyrzeźbiona na ścianach i suficie budynku, nie zniszczy jej więc wpływająca do obiektu woda.
wizualizacja terenu przy schronie
© Katarzyna Jamioł
Projekt ten pokazuje, jak w skali mikro możemy radzić sobie z problemami wynikającymi ze zmian klimatu. W podziemnym schronieniu betonowe ściany niosą z sobą istotne przesłania dotyczące stanu naszej planety i potrzeby świadomego działania. Zapraszają nas do pokonywania barier, zarówno fizycznych, jak i koncepcyjnych, oraz dążenia do przyszłości, w której ludzie i środowisko współpracują, a nie walczą przeciwko sobie.
Katarzyna JAMIOŁ
Ilustracje: © Autorka
