Adam Hartwich — absolwent Wydziału Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie stworzył GLACIARIUM, czyli edukatorium zlodowaceń i krajobrazu Odry przy ulicy Tadeusza Apolinarego Wendy w Szczecinie. Projekt jest syntezą rozwiązań znajdujących się w koncepcji konkursowej na Łasztownię Maćków Pracownia Projektowa oraz w planie miejscowym.
wizualizacja
© Adam Hartwich
idea
Rzeka Odra stanowi istotny element zarówno dla obszaru, rozwijanego obecnie, jak i dla Szczecina. Jej obecność miała wpływ na lokalizację, kształtowanie i ewolucję miasta, znacząco zmieniając jego urbanistyczną strukturę i panoramę, nadając im przestrzeni i oddechu. Rzeka kształtuje również mikroklimat, a jej charakter zmienia się w zależności od ukształtowania powierzchni. Hydrologiczny podział biegu Odry obejmuje górny, środkowy i dolny odcinek. Topografia terenu nad rzeką obejmuje góry, kotliny podgórskie, wyżyny, niziny oraz pasy pobrzeży i pojezierzy.
analizy
© Adam Hartwich
Obecny kształt terenu, determinujący przepływ i charakter rzeki, został głównie ukształtowany przez działalność lodowców. W ciągu trzech zlodowaceń bieg rzeki ulegał dynamicznym zmianom, modyfikowany przez lądolód i pozostawione przez niego pradoliny. Współczesna rzeźba terenu Pomorza Zachodniego, w tym pojezierza, doliny, równiny, wzgórza, wydmy, osady i inne formy polodowcowe, została ukształtowana przez procesy glacjalne.
widoki
© Adam Hartwich
Nawet w okresach międzyzlodowacenia lodowce nadal mają wpływ na krajobrazową formację. Prognozy badaczy z University of Massachusetts bazujące na modelach matematycznych wskazują, że lodowiec Antarktydy może przyczynić się do wzrostu poziomu morza o ponad metr do 2100 roku. Wraz z podniesieniem się poziomu mórz i oceanów o tę wysokość, Łasztownia znajdzie się pod wodą.
zagospodarowanie
© Adam Hartwich
Koncepcja edukatorium, czyli Glaciarium, bazuje na symbolach wody i lodu oraz dąży do zwiększenia świadomości na temat globalnego ocieplenia i ochrony środowiska. Jej celem jest stworzenie miejsca prezentującego genezę naturalnego środowiska i podkreślającego jego wartości, łącząc w sobie słowa glacier (z łaciny: lodowiec) i edukatorium (centrum edukacyjne).
elewacje
© Adam Hartwich
kompozycja
Dzięki Glaciarium zabudowana zostanie luka w tkance miejskiej. Obiekt ma stanowić dominantę przestrzenną tej części miasta. Zlokalizowany jest na zakończeniach trzech osi widokowych, w tym najważniejszej, biegnącej wzdłuż ulicy Wendy. Kompozycja zagospodarowania terenu wykorzystuje kształt wyspy oraz tworzy topografię, kreując dodatkowe elementy w programie funkcjonalnym. Wyniesienia terenu nawiązują do kry piętrzącej się na wodzie i ukrywają niezbędne zaplecze techniczne budynku. Obiekt i teren poprzecinane są pasami świetlnymi, co symbolizuje pękanie lodu i dynamizuje bryłę.
przekrój
© Adam Hartwich
Forma budynku, nawiązująca do kształtu góry lodowej, wprowadza obiekt do otwartej przestrzeni w kontekście centrum miasta, jako znak, że rzeczywistość topniejących gór lodowych nie jest odległa od codziennego życia mieszkańców. Projektowany obiekt miałby stać się nowym punktem orientacyjnym w kulturze, głównym ośrodkiem edukacji o regionie, zlodowaceniach i Odrze.
wizualizacja
© Adam Hartwich
program funkcjonalny
Program funkcjonalny jest ściśle związany ze strukturą obiektu. Na poziomie 0, 1, 2 znajdują się: foyer z kawiarnią z tarasem, toaletami, szatnią, kasą i sklepem; standardowe przestrzenie ekspozycyjne dotyczące historii geologicznej biegu rzeki Odry, polodowcowych form i osadów, zmian klimatu; strefa pracownicza, dostaw; wydzielone sale, laboratoria.
wizualizacja
© Adam Hartwich
Na poziomie 3, 4, 5 znajdują się przestrzenie otwarte związane z florą i fauną: taras I ze ścieżką edukacyjną na temat krajobrazu nizinnego Odry — flory i topografii; taras II ze ścieżką edukacyjną na temat krajobrazu wyżynnego Odry — flory i topografii; taras III z cechami krajobrazu górskiego Odry, ogólnodostępnym tarasem widokowym, kawiarnią i toaletami. W części podziemnej znajdują się magazyny i pomieszczenia techniczne oraz parking.
wizualizacja
© Adam Hartwich
forma architektoniczna
Forma przypominająca górę lodową jest zgodna z założeniami ideowymi i programowymi obiektu, gdzie głównym tematem są zlodowacenia i ich wpływ na krajobraz Odry i Pomorza Zachodniego. Jest harmonijnie zintegrowana z zagospodarowaniem terenu, a bryła budynku wydaje się unosząca się na tafli wody, otoczona spiętrzonymi elementami lodu i lądu.
wizualizacja
© Adam Hartwich
Aby uzyskać efekt przypominający górę lodową, zastosowano przeźroczyste fasady wykonane ze szkła. Dodatkowo elewacja została pokryta ruchomymi elementami o kształcie trójkątów równobocznych, ustawionymi obok siebie w heksagonalny wzór. To adaptacyjne rozwiązanie umożliwia regulację ilości naturalnego światła docierającego do wnętrz budynku oraz zmianę charakteru elewacji, faktury i stopnia odbijania promieni słonecznych.
wizualizacja
© Adam Hartwich
