Eksperymentalna Strefa Wystawiennicza — Artystyczny Start-up w Krakowie” to autorski projekt budynku i przestrzeni wspólnej o funkcji wystawienniczej, przeznaczonej na ekspozycje czasowe, wernisaże, prezentacje zbiorów kolekcjonerów i dzieł młodych artystów, a także organizację wydarzeń czy spotkań pasjonatów sztuki.
Zdefiniowano potrzebę stworzenia miejsca, które nie kojarzyłoby się z konkretnym nurtem czy okresem w sztuce, ale stanowiło obiekt dynamicznie funkcjonujący, o mniej formalnym charakterze niż tradycyjne muzea — przestrzeń przyjazną dla artystów, marszandów, architektów, a także mieszkańców miasta i turystów. Nazwa obiektu — „Eksperymentalna Strefa Wystawiennicza” — stanowi nowatorską interpretację znanych powszechnie obiektów wystawienniczych, natomiast „Artystyczny Start-up” to odwołanie do nieformalnego charakteru obiektu i jego funkcji dodatkowych, dzięki którym miałby stanowić inkubator dla artystycznych przedsięwzięć.
sytuacja
proj.: Katarzyna Kołpa-Żarowska
W opracowaniu projektu najważniejsza była współzależność przyrody, sztuki, architektury i przestrzeni publicznej. Istotne było przeanalizowanie istniejących obiektów wystawienniczych i warsztatowych oraz ocena ich pod kątem rozwoju w przyszłości. Wymagania odbiorców muzeów dynamicznie się zmieniają, co roku spada liczba odwiedzających muzea, dlatego tworząc propozycję tego typu obiektu, skupiono się na sytuacji na rynku muzealnictwa i postanowiono odnieść do prognozowanych trendów rozwoju.
Ze względu na reprezentacyjny charakter w skali miasta wybrano działkę w dzielnicy Podgórze, bezpośrednio przylegającą do bulwarów wiślanych. Rozpościera się z niej malowniczy widok na zakole Wisły. Przestrzeń ta w Miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczona została na park miejski. Przyjęto zasadę, że planowana inwestycja nie zmniejszy terenów zielonych, a stworzenie na jej obszarze uporządkowanego parku zniweluje istniejące różnice terenu i podniesie atrakcyjność lokalizacji. Powierzchnia zielona została podniesiona na poziom dachu, gdzie udostępniono ją publiczności. Na działce postanowiono pozostawić osiem istniejących drzew o wysokich walorach estetycznych i przyrodniczych, ich skupiska stanowiły punkt wyjściowy do stworzenia bryły budynku. Cztery z istniejących drzew znajdują się wewnątrz bryły budynku, a wokół nich stworzono wewnętrzne atria inspirowane obrazem Kazimierza Malewicza pt. „Prostokąt i koło”. Na dachu obiektu znajdują się także zieleń niska i swobodnie urządzone alejki. Drzewa rosnące poniżej wystają swoimi koronami ponad poziom dachu, dzięki czemu przestrzeń jest delikatnie zacieniona i tworzy nieznany dotąd w skali miasta efekt spaceru w koronach drzew.
przekroje
proj.: Katarzyna Kołpa-Żarowska
Nadrzędną kwestią było stworzenie przestronnej, otwartej powierzchni wystawienniczej, umożliwiającej podział w zależności od zapotrzebowania. W obiekcie znalazła się przestrzeń dla ekspozycji sztuki o powierzchni ponad tysiąca sześciuset metrów kwadratowych, dodatkowo wyposażona w ruchomą platformę wystawienniczą. Ważnym aspektem było rozszerzenie programu funkcjonalnego o pomieszczenia uzupełniające, które pomogłyby w sprawnym działaniu obiektu i uatrakcyjniły jego profil, takie jak: pracownie sztuki, czytelnia, kawiarnia, sala audytoryjna czy punkt widokowy na dachu budynku.
rzut parteru
proj.: Katarzyna Kołpa-Żarowska
Forma projektowanej architektury nie dominuje nad otaczającą go przyrodą i sztuką, lecz stanowi dopełnienie wybranej działki i nowoczesny, zrównoważony obiekt. Ze względu na nietypową topografię, różnice terenu i mur oporowy wałów wiślanych zdecydowano się na budynek wpisujący się w istniejącą formę działki i niepozbawiający sąsiednich budynków dostępu do światła czy malowniczych widoków. Parterowa forma budynku stanowi element parku i płynnie łączy się z poziomem ulicy. Bryła budynku została zaprojektowana w formie minimalistycznego pawilonu, który stanowić ma tło dla sztuki nowoczesnej, organizowanych wydarzeń i istniejącej przyrody, służąc odwiedzającym i mieszkańcom miasta swoim kształtem, estetyką oraz funkcją.
Katarzyna KOŁPA-ŻAROWSKA
© Autorka
