Na ostatniej prostej są prace nad rewolucyjną nowelizacją ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Posłowie mają zagłosować nad dokumentem w ciągu miesiąca. Zdecydują m.in. o tym, czy planowanie będzie mieć większą rangę, a warunki zabudowy będą używane tylko tam, gdzie ma to sens. Duże nadzieje budzi również Zintegrowany Plan Inwestycji. Są jednak jeszcze pewne niepokojące niewiadome dotyczące wuzetek.
Bardziej spójny i elastyczny — taki ma być wkrótce zmodyfikowany system planistyczny zdaniem Piotra Uścińskiego, wiceszefa Ministerstwa Rozwoju. Znowelizowana ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym ma w większym stopniu chronić tereny cenne przyrodniczo oraz nieprzeznaczone pod zabudowę w ogólnych dokumentach (dziś zapisy studium uwarunkowań są de facto martwe na obszarach nieobjętych planami miejscowymi). Natomiast tam, gdzie inwestycje są wskazane, nadchodzące modyfikacje prawne mają pomóc w uproszczeniu procedur. Zaproponowane przez rząd zmiany są konsultowane i opiniowane od początku tego roku.
warunki bez zmian?
Najważniejsza modyfikacja? Ponowne wprowadzenie planu ogólnego dla gminy — narzędzia o randze prawa miejscowego, nieobecnego w systemie od 2003 roku. Będą musiały być z nim zgodne zarówno plany miejscowe, jak i warunki zabudowy. Te ostatnie i tak zresztą będzie można wydawać dla — i to także nowość — tzw. obszaru uzupełnienia zabudowy wyznaczanego przez gminę. Na innych terenach inwestycję umożliwi jedynie plan. Rozwiązanie takie ma powstrzymać niekontrolowane i bezsensowne rozlewanie się terenów zurbanizowanych. Uchylone zostaną natomiast przepisy dotyczące studiów i uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego. Planuje się także uproszczenie procedury zmiany istniejącego planu tak, by zajmowała znacznie mniej czasu iż obecnie (ministerialne zapowiedzi mówią o ok. 2 miesiącach).
Pierwotnie planowano również, że warunki zabudowy będą wydawane, nie jak dotąd, bezterminowo, ale na określoną liczbę lat. Wiosną była mowa o trzech, a w listopadzie — jak podawał serwis legalis.pl — już o pięciu latach. Jednak, jak wynika z projektu ustawy zamieszczonego pod koniec października na rządowej stronie, w sprawie ważności wuzetek najprawdopodobniej wszystko zostanie po staremu. Zniknął zapis o wygaśnięciu warunków po trzech latach! To ważny sygnał dla Izby Architektów RP i Stowarzyszenia Architektów Polskich, by — na ostatniej prostej — przypilnować, co dzieje się w tej sprawie i by nie zaniechano zamierzonej wcześniej zmiany.
wpisze się w rejestr
Ponadto projekt ustawy obejmuje także kwestie dotyczące standardów dostępności do infrastruktury publicznej oraz wzmocnienie aspektu konsultacji społecznych w procesie planistycznym. Ustawa ma też wprowadzić bardzo pożyteczne narzędzie, tzw. dostępny on-line rejestr urbanistyczny, który obejmie wszystkie informacje dotyczące planowania i rewitalizacji, konsultacji społecznych, wydanych decyzji administracyjnych na terenie gminy oraz rozstrzygnięć nadzorczych.
Wreszcie, interesującym narzędziem ma być Zintegrowany Plan Inwestycji, który zastąpi i udoskonali zapisy specustawy mieszkaniowej, tzw. lex deweloper z 2018 roku. ZPI ma mieć moc planu miejscowego, a o jego sporządzenie ma występować inwestor, który chce działać np. na terenie o skomplikowanej strukturze wymagającej ścisłej współpracy z gminą. Sporządzenie planu zintegrowanego ma zostać poprzedzone umową urbanistyczną między władzami a inwestorem dotyczącą szczegółowych zobowiązań tego ostatniego i dotyczących publicznej infrastruktury.
Kiedy odbędzie się głosowanie parlamentu nad nowelizacją? W mocy pozostają zapowiedzi, że stanie się to do końca roku. Projekt czeka obecnie na akceptację Komitetu Stałego Rady Ministrów. Jeśli da on zielone światło, dokument trafi do posłów. Po uchwaleniu nowe przepisy mają wejść po 30 dniach od ogłoszenia. Wyjątkiem jest kwestia rejestru urbanistycznego. Odnoszące się do niego przepisy miałyby nabrać mocy dopiero 1 stycznia 2026 roku.
Jakub Głaz
