Mniej więcej 30 lat trzeba było czekać na uruchomienie budowy trasy tramwajowej, która usprawni poruszanie się po centrum Poznania. Co równie ważne, inwestycja znacząco podniesie jakość zaniedbanej ulicy Ratajczaka.
Trasę tramwajową w ulicy Ratajczaka drogowcy i architekci projektowali już w latach 90. XX wieku. Inwestycja odwlekała się jednak, część samorządowców i mieszkańców kwestionowała jej sens, ale ostatecznie kilka lat temu władze zdecydowały: tramwaj pojedzie. Wszystko, by jeszcze bardziej uspokoić ruch samochodowy w centrum, ułatwić poruszanie się pieszym i podnieść jakość całej ulicy, w tym wartość przyulicznych parterów usługowych i gastronomicznych. Za projekt przebudowy odpowiada Konsorcjum SAFEGE S.A.S. oraz Graph’it.
uspokojona, ale nieestetyczna
Dziś, po niemal 1,5 roku oczekiwania na decyzję środowiskową Poznań liczy tygodnie do rozstrzygnięcia przetargu na wykonawcę trasy (ma nastąpić na początku marca). To nie tylko inwestycja komunikacyjna, ale też jakościowa zmiana bardzo zaniedbanej śródmiejskiej ulicy. Przebudowa to element kompleksowej rewaloryzacji ulic poznańskiego śródmieścia w ramach Projektu Centrum. Pierwszym etapem śródmiejskiego przedsięwzięcia była zakończona w 2019 roku przebudowa centralnego odcinka ulicy Święty Marcin według konkursowego projektu Studia ADS (projekt: 2015, realizacja: 2019, pisaliśmy o tym m.in.: tutaj). Obecnie trwają prace nad przebudową pozostałych odcinków tej głównej ulicy centrum oraz krzyżujących się z nią Alej Marcinkowskiego (również w oparciu o konkursową koncepcję Studia ADS). W najbliższych miesiącach ma ruszyć rewaloryzacja reprezentacyjnej ul. 27 Grudnia. równoległej do Świętego Marcina.
Przecinająca oba te trakty Ratajczaka to obecnie nieprzyjazny komunikacyjny ściek. Co prawda w ostatnich latach uspokojono tu ruch i wprowadzono kontrapasy dla rowerów, część jezdni przeznaczano pod ogródki gastronomiczne, ale i tak straszą liczne miejsca parkingowe, stary asfalt i szczątkowa zieleń (zupełnie nieobecna na odcinku przy reprezentacyjnej Bibliotece Uniwersyteckiej). Powstało również tymczasowe rondo na niebezpiecznym wcześniej skrzyżowaniu z ul. Kościuszki przy centrum handlowym Stary Browar.
Ulica Ratajczaka, Poznań, luty 2022
- Odcinek między ulicami Taczaka i Ogrodową
- Skrzyżowanie z ul. 27 Grudnia, w głębi po lewej: Biblioteka Uniwersytecka
fot. x 2: Jakub Głaz
szybciej i bez betonu
Całkowicie nowe torowisko w ul. Ratajczaka połączy prostą trasą ścisłe śródmieście z dzielnicą Wilda, co znacznie przyspieszy dojazd do centrum (na nowej trasie zaplanowano dwa przystanki) oraz ułatwi tramwajowy tranzyt przez miasto na osi północ-południe. Ulica przejdzie całkowitą metamorfozę, spójną z charakterystycznym wyglądem nawierzchni Świętego Marcina. Tym razem miasto nie popełni jednak błędu i zastosuje kamienną kostkę. Zastąpienie jej elementami z betonu znacząco osłabiło efekt zmian na Świętym Marcinie i wymusiło bardzo częste czyszczenie chodników z użyciem specjalistycznego sprzętu.
Ulica Ratajczaka w Poznaniu po przebudowie, wizualizacja, proj. SAFEGE S.A.S. oraz Graph’it
© Poznańskie Inwestycje Miejskie
Na Ratajczaka gęsty, regularny wzór nawierzchni ze Świętego Marcina będzie „rozrzedzał się” w miarę zbliżania się do Wildy. Ciemniejszą barwą kostki zostanie wyróżnione torowisko, inny odcień zarezerwowano także dla kontrapasa rowerowego po wschodniej stronie. Nowe latarnie o kształcie wysokich prostych pylonów będą wyglądały tak samo jak w sąsiednich przekształcanych obszarach śródmieścia. Przybędzie też niskiej zieleni w formie, nieobecnych dziś w przestrzeni ulicy, obszernych pasów obsadzonych m.in. 4 tys. sztuk krzewów. Inaczej będzie z drzewami. Przybędzie 36 nowych okazów (przede wszystkim platanów), a 38 istniejących egzemplarzy zostanie przesadzonych.
Duża część ulicy (od Świętego Marcina do ul. Ogrodowej) zostanie objęta strefą zamieszkania. Nawierzchnia nie będzie mieć tu progów. Odpowiedzialne za przebudowę Poznańskie Inwestycje Miejskie informują, że
będzie to ciąg z ogródkami i miejscami postojowymi utrzymany w klimacie zielonej alei. Przewidziano też miejsca odpoczynku z ławkami.
już nie pod ziemią
Jedynie odcinek na styku z dzielnicą Wilda (tu ul. Ratajczaka przechodzi płynnie w ul. Niezłomnych) utrzyma formę „normalnej” ulicy. Większej zmianie nie ulegną również gabaryty bardzo obszernego węzła samochodowego u wylotu, na skrzyżowaniu z ruchliwą ulicą Królowej Jadwigi stanowiącą obwodnicę ścisłego centrum. Ale i tu znacząco poprawi się infrastruktura dla rowerzystów, a piesi będą mogli dojść z przystanków tramwajowych nowymi naziemnymi przejściami (dziś muszą korzystać z podziemi).
Ulica Ratajczaka w Poznaniu po przebudowie, wizualizacja, proj. SAFEGE S.A.S. oraz Graph’it
- Nowy przystanek (po prawej: typu wiedeńskiego) na wysokości Starego Browaru
- Obszerne skrzyżowanie ul. Niezłomnych (u góry grafiki, przedłużenie Ratajczaka) z ulicami Królowej Jadwigi, Matyi i Wierzbięcice
© Poznańskie Inwestycje Miejskie
Z punktu widzenia urbanistyki istotnym elementem przebudowy będzie natomiast optyczne rozszerzenie placu na styku z pasażem Apollo i ulicą Taczaka. Już podczas rewaloryzacji tej ostatniej ulicy powstał fragment tego założenia – wyłożony ciemną łupaną kostką. Tę samą barwę będzie mieć uzupełnienie przestrzeni placu na szerokości całej ulicy Ratajczaka, tyle że i tu nastąpi zmiana na lepsze. Niewygodną łupaną kostkę zastąpi cięta. Sam plac ma szansę stać się bardzo dobrym łącznikiem między odseparowanymi dziś od siebie ulicą Taczaka a pasażem Apollo. Przestrzeń zajęta do niedawna przez parkujące samochody zapowiada się jako dobry punkt orientacyjny oraz miejsce spotkań.
Skrzyżowanie ul. Ratajczaka i Taczaka, Poznań, luty 2022
Zrealizowana już część placu na styku obu ulic. Widoczna łupana kostka oraz dwa nowe drzewa (zasadne jest dosadzenie kolejnych egzemplarzy)
fot. x 2: Jakub Głaz
Podobnie stało się przed ponad rokiem ze skwerem przed Starym Browarem, który właściciele tego centrum handlowego przekształcili w przyjazną zieloną przestrzeń (proj. 1050 Pracownia Architektury, pisaliśmy o tym: tutaj). Naprzeciw Browaru rozbudować ma się natomiast Wyższa Szkoła Bankowa (koncepcja: Front Architects, pisaliśmy o niej: tutaj). Akademicy planują również rewaloryzację zielonego pasażu prostopadłego do ul. Ratajczaka. Połączenie tych odnowionych przestrzeni z ulicą odmienioną przez przebudowę i nowe torowisko ma szanse bardzo pozytywnie wpłynąć na komfort użytkowania tej części centrum. Jeśli przetarg zakończy się powodzeniem, dofinansowane ze środków unijnych prace ruszą w tegorocznym drugim kwartale i mają zakończyć się jeszcze w 2023 roku.
