Studentki Politechniki Śląskiej — Patrycja Bartos, Zuzanna Dudek i Natalia Żak mają pomysł na zagospodarowanie ulicy Chorzowskiej w Gliwicach wraz z terenami sąsiadującymi. Ich projekt „Zielono Rajza” to propozycja stworzenia zielonej osi łączącej Gliwice i Zabrze, nastawionej na komunikację pieszą, rowerową i publiczną.
Prezentowany projekt był realizowany podczas zajęć dydaktycznych z przedmiotu Rewitalizacja urbanistyczna w trakcie pierwszego semestru, pierwszego roku II stopnia studiów stacjonarnych na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, pod kierunkiem dr hab. Tomasza Bradeckiego, prowadzącym przedmiot był prof. Krzysztof Gasidło.
projekt łączy Gliwice i Zabrze
© Patrycja Bartos, Zuzanna Dudek, Natalia Żak
„Zielono Rajza”
Ideą pracy było przekształcenie ulicy Chorzowskiej i ulicy Wolności w „Zieloną Rajzę” — ulicę o zwężonej jezdni, poszerzonych chodnikach, wprowadzonych ścieżkach rowerowych oraz zwiększonej ilości zieleni, w myśl High line w Nowym Jorku.
W sytuacji, w której zmiany klimatu są coraz bardziej widocznie, konieczne są działania, które uodpornią współczesne miasta na niesprzyjające warunki. Projekt „Zielono Rajza” jest propozycją rozwiązań, które mogłyby być zaimplementowane, by ulice Chorzowska i Wolności stały się bardziej atrakcyjne i jednocześnie zwiększały rezyliencję miast do zmian klimatu. Działania te skupiają się głównie na obszarze dwóch ulic Gliwic i Zabrza, jak i sąsiednich terenach zielonych, powiązanych zielonymi palcami, tworząc zieloną sieć — tłumaczą autorki koncepcji.
autorki skupiły się na wprowadzeniu zmian wzdłuż ulicy Chorzowskiej w Gliwicach
© Patrycja Bartos, Zuzanna Dudek, Natalia Żak
fokus na komunikację miejską
W części przedprojektowej autorki wykonały szereg analiz. Jak mówią, konieczne było przyjrzenie się komunikacji miejskiej, ponieważ zarówno ulica Wolności, jak i Chorzowska to główny trakt komunikacyjny pomiędzy miastami. Studentkom zależało także na połączenie koncepcji z całą Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią.
Przy braku odpowiedniej siatki komunikacji miejskiej, zrezygnowanie z komunikacji indywidualnej mogłoby się okazać niemożliwe. Jednocześnie analiza obszarów o dużym potencjale do rewitalizacji wykazała dużą ilość terenów zielonych w sąsiedztwie tych ulic — dodają autorki.
w koncepcji ważne są liczne tereny zielone
© Patrycja Bartos, Zuzanna Dudek, Natalia Żak
Następnie studentki architektury przedstawiły propozycje poszczególnych działań w każdym z tych obszarów. Niezwykle ważne było dla nich przeanalizowanie, które miejsca są lub mogą być landmarkami, a więc punktami na całej trasie, które zmotywowałyby użytkowników do poruszania się dłuższym fragmentem „Zielonej Rajzy”. Aby projekt był realistyczny, autorki wzięły również pod uwagę kwestię własności. Proponowane działania skupiają się na miejscach należących do gmin lub Skarbu Państwa.
jedna z przestrzeni publicznych
© Patrycja Bartos, Zuzanna Dudek, Natalia Żak
ciąg komunikacyjny łączący parki
Studentki mając na uwadze postępującą zmiany na świecie w komunikacji obszarów zurbanizowanych, dążyły się do równowagi, poprzez wzmocnienie transportu zbiorowego, komunikacji pieszej i rowerowej. Przekształcony ciąg komunikacyjny ma za zadanie powiązać dwa parki miejskie znajdujące się na krańcach terenu projektowego — Parku Kultury i Wypoczynku w Gliwicach oraz Parku im. Poległych Bohaterów w Zabrzu. Mniejsze obszary zielone zostały wytypowane do rewaloryzacji lub rewitalizacji, tak aby mogły stać się częścią nowego założenia.
działania projektowe zostały podzielone na: zieleń, komunikację oraz przestrzenie publiczne
© Patrycja Bartos, Zuzanna Dudek, Natalia Żak
landmarki i centrum przesiadkowe
Propozycje zastosowanych rozwiązań zostały szczegółowo pokazane na wybranych, strategicznych fragmentach obszaru opracowania, wspomnianych landmarkach, które obejmują zdegradowane przestrzenie miejskie, przestrzenie na granicach miast oraz przestrzenie komunikacji.
Działania te, podzielone na trzy bloki tematyczne: zieleń, komunikacja oraz przestrzenie publiczne, skupiają się na modernizacji ulic Chorzowskiej i Wolności poprzez zmniejszenie udziału powierzchni komunikacji kołowej, uzupełnieniu tkanki miejskiej i modernizacji istniejącej zabudowy oraz reaktywacji usług w parterach, co prowadzi do zwiększenia atrakcyjności, poprawy bezpieczeństwa i jakości życia mieszkańców oraz ich aktywizację ruchową — wyjaśniają studentki.
teren z funkcją rekreacyjno-sportową
© Patrycja Bartos, Zuzanna Dudek, Natalia Żak
Flagowym projektem założenia jest centrum przesiadkowe na granicy miast, przewidziane jako baza wypadowa dla rowerzystów i rolkarzy. Kolejnym ważnym aspektem było powiązanie istniejących terenów zielonych poprzez kreację zielonych placów miejskich, alei, ogrodów społecznych i terenów z funkcją rekreacyjno-sportową dla szerokiej grupy użytkowników. Kluczowa była również reorganizacja parkingów przyległych do istniejących terenów mieszkaniowych.
