Klaudia Chodura z Wydziału Wzornictwa Przemysłowego Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie ma pomysł na zaangażowanie mieszkańców miast w troskę o środowisko naturalne. Jej propozycja to specjalne, personalizowane moduły przeznaczone dla ptaków, owadów i roślin mocowane do balustrad balkonowych. Projekt wspomagający naturę w mieście zwyciężył w kategorii Środowisko w ogólnopolskim konkursie Arting 2022.
Projekt Arting 2022 „miasto?” to ogólnopolski konkurs wzornictwa przemysłowego, promujący projekty wskazujące rozwiązania poprawiające funkcjonowanie człowieka i jego otoczenia, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i poszanowania energii. Celem konkursu było budowanie świadomości o znaczeniu designu w zrównoważonym rozwoju poprzez tworzenie innowacyjnych rozwiązań wzorniczych. Prace oceniano w trzech kategoriach: Technologia, Środowisko i Bielsko-Biała. O całym konkursie i jego wynikach pisaliśmy tutaj.
proponowane moduły służą m.in. jako budki lęgowe dla ptaków i karmniki
© Klaudia Chodura
nagroda dla studentki krakowskiej ASP
W kategorii Środowisko nagrodę otrzymał projekt „System modułowy na balustrady balkonowe” autorstwa Klaudii Chodury z krakowskiej ASP, wykonany w pracowni Rozwoju Nowego Produktu, pod kierunkiem dr hab. Marka Liskiewicza.
Założyłam ideę, w której produkty przyczyniające się do poprawy stanu środowiska naturalnego, będące jednocześnie spersonalizowaną własnością osobistą mieszkańców, a nie obiektami publicznymi, niosą za sobą większą świadomość przyczyniania się do poprawy życia wielu organizmów. Dodatkowo posiadacze takich produktów wypełnieni dumą z czynienia dobra, sami napędzaliby machinę poprawiającą nasze otoczenie — tłumaczy studentka.
moduły zostały zaprojektowane na balustrady balkonowe w mieście
© Klaudia Chodura
moduły w trosce o środowisko
Pomysł Klaudii Chodury zakłada montaż mocnej siatki, jako konstrukcji nośnej na zewnętrznej stronie balustrady balkonowej, a do niej przymocowanie modułów, które samodzielnie wybierają posiadacze balkonów. Autorka zaprojektowała sześć rodzajów modułów: przeznaczony na lęgowisko dla ptaków (którego wymiary, ze względu na gatunki ptaków występujące w miastach Polski studentka dostosowała do jerzyków), przeznaczony na kąpiel, która jak wyjaśnia projektantka po przeprowadzeniu obszernego researchu, jest istotną praktyką ułatwiającą ptakom pozbywanie się pasożytów, oraz moduł umożliwiający dokarmianie ptaków z miejscem na wodę i pożywienie.
wszystkie moduły są podobnej wielkości — moduł lęgowisko dla ptaków
© Klaudia Chodura
Kolejny moduł to osłonka na donicę.
Wyposażona w dodatkową komorę, która uzupełniona wodą i połączona za pomocą bawełnianego sznurka z donicą z ziemią umożliwiałaby nawadnianie kwiatów dzięki siłom kapilarnym na przykład podczas wyjazdów — wyjaśnia autorka.
moduł z donicą na kwiaty
© Klaudia Chodura
Następny moduł jest otwarty i przeznaczony na zbieranie deszczówki, która odprowadzana na balkon mogłaby być ponownie wykorzystywana na przykład do podlewania kwiatów lub uzupełniania zbiornika na kąpiel ptaków. Ostatni z modułów służy do przechowywania — między innymi sprzętu służącego do utrzymywania balkonu w czystości.
autorka zaproponowała plakaty edukacyjne w mieście
© Klaudia Chodura
aspekt edukacyjny
Projekt studentki to nie tylko same moduły, ale także popularyzowanie wiedzy przydatnej właścicielom modułów. Klaudia zaproponowała plakaty z treściami edukacyjnymi na temat tego, jakie rośliny warto sadzić na swoich balkonach z uwagi na zagrożone gatunki owadów (moduł na kwiaty), czy informacje o tym, czym można dokarmiać ptaki (moduł na dokarmianie).
idea projektowa
© Klaudia Chodura
wytrzymała, prosta konstrukcja i materiały
Jedynym ograniczeniem w wyborze rodzaju i ilości modułów jest ciężar ziemi i zebranej wody deszczowej. Ze względu na to, metalowa siatka powinna być przymocowana na szerokość balustrady, do słupków zaczepionych o podłogę balkonu, ale nie bezpośrednio do samej balustrady. Wymiary w przypadku większości modułów są takie same, narzucone przez wymiar ptasiego lęgowiska. Tylko jeden moduł różni się od innych — pojemnik na deszczówkę ma skośne dno, tak aby lepiej rozkładał się ciężar trzymanej w nim wody.
karmnik z poidełkiem dla ptaków
© Klaudia Chodura
Moduły mające kontakt z wodą wykonane są z odpornego tworzywa, natomiast te przeznaczone dla ptaków z impregnowanego drewna. Ważnym aspektem jest to, że w przypadku otwieranych modułów (dokarmianie, przechowywanie, lęgowisko), autorka założyła otwieranie daszku od jego wyższej krawędzi — bezpośrednio przy balustradzie balkonowej, w kierunku patrzenia. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzupełnianie, czy czyszczenie byłoby intuicyjne.
zbiornik na deszczówkę ma skośne dno
© Klaudia Chodura
Moduły są dostępne w dwóch wersjach kolorystycznych, niewybijających się na tle architektury miasta. Jedna to naturalne odcienie drewna oraz tworzywo w kolorze drewna, a druga to drewno pomalowane na szaro oraz szare tworzywo.
