Enklawa pełna wsparcia. Projekt Domu Kobiet w Senegalu

Dobrawa Bies

05 października '21

Projekt Dom Kobiet w Senegalu składa się z kilku budynków

...

Magdalena Banasik, Roksana Gleizner, Victoria Gnot, Agnieszka Laska, Weronika Piotrowska, studentki Politechniki Wrocławskiej i Śląskiej podjęły wyzwanie międzynarodowego konkursu Kaira Looro 2021. Tematem tegorocznej edycji, którą Architektura & Biznes objęła patronatem medialnym, był projekt Domu Kobiet w Senegalu — obiektu pełniącego funkcję miejsca spotkań, wykładów i dyskusji na tematy związane z równością i prawami kobiet.

Zadaniem konkursowym było zaprojektowanie Domu Kobiet w gminie Baghere, znajdującej się w południowym Senegalu. Obiekt miał być symboliczną, przyjazną strukturą inspirowaną lokalnymi tradycjami, zintegrowaną z otaczającym ją kontekstem środowiskowym i kulturowym. Miejscem spotkań i angażujących dyskusji, promującym równość płci i chroniącym prawa kobiet, wspomagającym budowanie świadomości i wiedzy oraz stymulującym zaangażowanie wszystkich grup społecznych. Budynek powinien być zaprojektowany z wykorzystaniem zrównoważonych technologii, z naturalnych lub pochodzących z recyklingu materiałów i nie przekraczać 200 metrów kwadratowych powierzchni.

projekt składa się z kilku budynków o różnych funkcjach

Dom Kobiet w Senegalu

Do tegorocznej edycji nadesłano ponad tysiąc prac, pośród nich znalazł się także projekt Magdaleny Banasik, Roksany Gleizner, Victorii Gnot, Agnieszki Laski i Weroniki Piotrowskiej. O szczegółowych wytycznych oraz jury, pisaliśmy w ramach wyróżnionego projektu autorstwa zespołu w składzie: Piotr Gajdak, Aleksandra Kubiak, Marta Mojsik, Weronika Paczkowska z Politechniki Krakowskiej.

na terenie Domu Kobiet znajdują się liczne zbiorniki na wodę i tarasy

Jako grupa składająca się w pełni z kobiet, która czuje się głęboko związana z kwestią praw człowieka, podjęłyśmy decyzję o wzięciu udziału w konkursie organizowanym przez Kaira Looro 2021. Początkiem rozważań nad projektem było zrozumienie problemów lokalnej społeczności, które mogłaby rozwiązać budowa tytułowego Domu Kobiet. Analizując potrzeby i problemy życiowe lokalnej, kobiecej społeczności zdecydowałyśmy, że skupimy się na kwestii ochrony zdrowia, problemów z przemocą i przemocą seksualną, braku szacunku dla praw kobiet. Powszechnej obecności rodzin, w których ojcowie lub mężowie wyjeżdżają do pracy za granicę, na braku dostępu do wody i sanitariatów, niewystarczającym dostępie do podstawowych produktów np. spożywczych, a także na niskim poziomie edukacji. Naturalnie chciałyśmy, aby nasz projekt reprezentował lokalną społeczność i rósł razem z nią i z jej potrzebami. Najważniejszą częścią było znalezienie dobrej inspiracji, która mogłaby popchnąć nas do realizacji wszystkich zakładanych przez nas założeń. Dokonany przez nas wybór może wydawać się oczywisty lub trywialny, ale uważamy, że najprostsze pomysły można zrealizować najlepiej, dlatego postanowiłyśmy zinterpretować na swój sposób logo Kaira Looro, które, jak podaje strona organizatora, reprezentuje główne potrzeby człowieka: zdrowie, bogactwo i wyżywienie — opowiadają autorki projektu.

forma kompleksu została zainspirowana kształtem logo Kaira Looro

potrzeby i wartości

Projekt Domu Kobiet ma łączyć ludzi i pomagać im w przezwyciężaniu poważnych, codziennych problemów, dlatego młode architektki zaprojektowały zespół budynków w taki sposób, aby lokalna społeczność mogła znaleźć pomoc w nagłych przypadkach i spotykać się w bezpiecznym miejscu przystosowanym do organizacji akcji charytatywnych. Zainspirowane logo organizatora konkursu, które formą przypomina zbiegające się ze sobą trzy fale, oparły na nim plan budynku. Każda z potrzeb i wartości, które symbolizuje logo tj. wspomniane już zdrowie, bogactwo i wyżywienie zostało umieszczone w osobnej przestrzeni.

każdy z projektowanych pawilonów składa się z kilku mudułów

Projektowany kompleks znajduje się blisko drogi i w niewielkiej odległości od centrum wsi, dzięki czemu każdy może znaleźć pomoc i wsparcie, którego szuka. Parter pawilonu reprezentuje hasło żywność, autorki ulokowały tam mały plac targowy i kilka sanitariatów. Budynek w prawym górnym rogu to ośrodek zdrowia i niewielki azyl, w którym każdy może się zatrzymać, jeśli akurat znajduje się w potrzebie. Ostatnia część kompleksu (w lewym górnym rogu) — ma być zobrazowaniem bogactwa — w tym przypadku bogactwa wiedzy, dzięki któremu ludzie mogą uzyskać dostęp do edukacji.

enklawa pełna wsparcia

W centrum całego obiektu pozostaje architektura, która w zamyśle miała być prosta, ale efektywna i łatwa do adaptacji. Promowanie równości płci w tym przypadku można interpretować jako zapewnienie przestrzeni dla dużej, silnej, kobiecej społeczności, w której każdy może znaleźć miejsce do rozwiązywania problemów i omawiania ich.

Pamiętamy jednak, że kobiety stanowią 51 procent beneficjentów projektów, dlatego funkcje budynków i całej architektury nie są zorientowane, aby pasować i spełniać potrzeby tylko jednej płci. Jesteśmy pełne podziwu dla wszystkich walczących o lepsze jutro, dlatego realizacja projektu miała w jakiś sposób nawiązać do lepszych perspektyw na przyszłość i dać poczucie ucieczki od rzeczywistości. Kontynuując analizy przestrzeni i potrzeb zrozumiałyśmy, że chcemy, aby nasza wizja budynku i jego otoczenia przypominała zamkniętą enklawę pełną dobra, wsparcia i bezpieczeństwa — tłumaczą studentki.

wnętrze sali edukacyjnej

Otwarcie bryły budynku i jego rozczłonkowanie pozwala lepiej wtopić się w otoczenie, a konstrukcja nie jest krzykliwa, co sprawia, że lepiej dopasowuje się do otoczenia. Każdy z projektowanych pawilonów składa się z kilku modułów zestawionych na planie kwadratu o boku wynoszącym cztery metry długości. Część administracyjno-targowa ma trzy moduły strefy zamkniętej oraz trzy moduły targowiska otwartego na zewnątrz.

Segment edukacyjny składa się z pięciu modułów części zamkniętej oraz części sanitarno-schroniskowej. W przestrzeni między budynkami znajduje się atrium z infrastrukturą do wspólnego spędzania czasu na świeżym powietrzu i element z małym terenem zielonym lub ogródkami przeznaczonymi do uprawy roślin jadalnych, które później można np. sprzedać na targu. Ponadto na terenie obiektu znajdują się zbiorniki na wodę deszczową oraz liczne tarasy dla pieszych zlicowane z budynkami, które służą komunikacji pieszej.

na terenie atrium znajdują się ogrody i przestrzenie do uprawy roślin

materiały z recyklingu

Konstrukcja budynków zapewnia komfort i tworzy przestrzeń pełną światła i spokoju, jednocześnie będąc łatwą i tanią do wybudowania. Ceglane ściany umożliwiają swobodny przepływ powietrza, drewniane i bambusowe moduły zapewniają dostęp do światła, dodatkowo stanowiąc element dekoracyjny, a dach jest zaprojektowany tak, aby gromadzić opady w trakcie pory deszczowej i je magazynować. Kolorystyka budynku, jak i całego wyposażenia została dobrana w taki sposób, aby nawiązywać do zabudowy wsi, aby jeszcze lepiej wpisać się w otoczenie i sprawiać wrażenie przestrzeni zgranej z innymi budynkami. Wszystkie meble i większość materiałów budowlanych pochodzą z recyklingu lub są używane wtórnie, żeby zminimalizować koszty budowy i powodować jak najmniejsze straty dla środowiska. Z tyłu całego kompleksu zastosowano bambusowe ogrodzenie, które tworzy strefę bezpieczeństwa i izoluje budynki od niechcianych gości.

pawilony zostały wykonane z cegły, bambusa i materiałów z recyklingu

Chciałyśmy, aby nasz projekt rozwiązał jak najwięcej problemów i stworzył przestrzeń, w której, miejmy nadzieję, każda osoba może uzyskać pomoc i wsparcie, którego potrzebuje, aby odzyskać radość życia. Wyobrażenie sobie wszystkich spotkań i akcji charytatywnych, które mogą odbywać się w projektowanej przez nas przestrzeni, dało nam niezwykłą motywację do pracy [...]. Dziś nasze oczy skierowane są na mieszkańców Senegalu, którzy już niedługo mogą otrzymać tę pomoc na większą skalę dzięki realizacji zwycięskiego projektu z tegorocznej edycji — podsumowują autorki.

W zeszłorocznej edycji konkursu Kaira Looro nagrodę główną otrzymał zespół polskich studentów składzie Kamil Owczarek, Agnieszka Witaszek i Aleksandra Wróbel za projekt Składanego Schronienia Kryzysowego dla subsaharyjskiej społeczności Afryki dotkniętej klęską żywiołową.