Warunki techniczne

Treść zapytania

Czy ze względu na brak obowiązującego na danym terenie planu miejscowego oraz brak danych co do wydanych dla sąsiednich działek decyzji WZ, należy podczas wyznaczania obszaru oddziaływania obiektu uwzgledniać potencjalną przyszła zabudowę tych działek? Jeżeli tak, to na podstawie jakich wskaźników powierzchniowych, funkcji obiektu, jego wysokości itp.? (…)

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
2) zabudowie jednorodzinnej — należy przez to rozumieć jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zespół takich budynków, wraz z budynkami garażowymi i gospodarczymi;
3) zabudowie zagrodowej — należy przez to rozumieć w szczególności budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych;
4) budynku mieszkalnym — należy przez to rozumieć:
[…]

b) budynek mieszkalny jednorodzinny;

8) budynku gospodarczym — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony również do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych;

§ 213. Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:
1) Do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie:
a. Mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej (…)
4) inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m3.

§ 226. ust.1. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, o których mowa w § 232 ust.4, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków, określone w § 271 ust.1-7.

§ 232. ust.4. Wymaganą klasę odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego oraz zamknięć znajdujących się w nich otworów określa poniższa tabela:
Klasa odporności pożarowej budynku: „D” i „E”: ściany i stropy, z wyjątkiem stropów w ZL – REI60
ust.5. Klasa odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego oraz zamknięć znajdujących się w nich otworów w budynkach, o których mowa w par.213, powinna być nie mniejsza od określonej w ust.4 dla budynków o klasie odporności pożarowej „D” i „E”.

§ 235. ust.1. Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wznosić na własnym fundamencie lub na stropie, opartym na konstrukcji nośnej o klasie odporności ogniowej nie niższej od odporności ogniowej tej ściany.
ust.2. Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wysunąć na co najmniej 0,3 m poza lico ściany zewnętrznej budynku lub na całej wysokości ściany zewnętrznej zastosować pionowy pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 2 m i klasie odporności ogniowej EI60.
ust.3. W budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień ściany oddzielenia przeciwpożarowego należy wyprowadzić ponad pokrycie dachu na wysokość co najmniej 0,3 m lub zastosować wzdłuż ściany pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 1 m i klasie odporności ogniowej E I 60, bezpośrednio pod pokryciem; przekrycie na tej szerokości powinno być nierozprzestrzeniające ognia.

§ 271. ust.1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust.1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeżeniem ust.2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:
Rodzaj budynku (…) – ZL i IN – 8m
ust.9. Odległości, o których mowa w ust.1, dla budynków wymienionych w par.213, bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem, można zmniejszyć o 25%, jeżeli są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.
ust.10. W pasie terenu o szerokości określonej w ust.1-7, otaczającym ściany zewnętrzne budynku, niebędące ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, ściany zewnętrzne innego budynku powinny spełniać wymagania określone w § 232 ust. 4 i 5 dla ścian oddzielenia przeciwpożarowego obu budynków.
ust.12. Wymaganie, o którym mowa w ust.10, nie dotyczy budynków, które:
1) Są oddzielone od siebie ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, spełniająca dla obu budynków wymagania określone w par.232 ust.4 i 5 z zastrzeżeniem par.218 (…)

§ 218. ust. 1. Przekrycie dachu budynku niższego, usytuowanego bliżej niż 8 m lub przyległego do ściany z otworami budynku wyższego, z wyjątkiem przypadków wymienionych w § 273 ust. 1, w pasie o szerokości 8 m od tej ściany powinno być nierozprzestrzeniające ognia oraz w pasie tym:
1) konstrukcja dachu powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej R30;
2) przekrycie dachu powinno mieć klasę odporności ogniowej co najmniej RE30.

Opinia

Wymaganą zgodnie z § 271. ust.1. ww. RMI odległość 8m między zewnętrznymi ścianami budynków mieszkalnych jednorodzinnych i zagrodowych (do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie) oraz budynków inwentarskich (o kubaturze brutto do 1500 m3) można na podstawie § 271. ust.9. RMI zmniejszyć o 25% tj. do 6m, jeżeli powyższe budynki są bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem i są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.

W tekście pytania i na załączonym do pytania rysunku zagospodarowania terenu pokazano, że odległość pomiędzy ww. budynkami wynosi 6,64m. Ponadto na rysunku zagospodarowania terenu zaznaczono, że budynek mieszkalny jednorodzinny posiada trzy kondygnacje i ściany oraz pokrycie dachu NRO, a istniejący budynek gospodarczy ma jedną kondygnację i ściany oraz pokrycie dachu NRO. Założono, że budynki są bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem.

W tym miejscu należy jednoznacznie stwierdzić, że w opisanym powyżej przypadku ściana zewnętrzna projektowanego budynku nie musi być ścianą oddzielenia przeciwpożarowego spełniającą zapisy § 235 WT.

W przypadku, gdy istniejący budynek gospodarczy miałby otwory w tej ścianie – ściana, konstrukcja dachu i przekrycie dachu projektowanego budynku mieszkalnego powinny mieć klasę odporności ogniowej jak dla elementów oddzielenia przeciwpożarowego odpowiednio:
- ściana zewnętrzna od strony istniejącego budynku gospodarczego powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej REI60;
- konstrukcja dachu powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej R30;
- przekrycie dachu powinno mieć klasę odporności ogniowej co najmniej RE30;
i powinny one spełniać wszelkie wymogi wynikające z powyższych przepisów dotyczących elementów oddzielenia przeciwpożarowego.

(K.S.)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 27 lutego 2017 r.

Treść zapytania

Czy od granicy działki nr 694/70 o szerokości 6,2 m, oznaczonej w ewidencji gruntów symbolem Ba (tereny przemysłowe- wg terminologii z rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z 29 marca 2001 w sprawie ewidencji gruntów i budynków Dz.U. 2001 nr 38 poz. 454) po której fragmencie biegnie droga gminna należy, zachować odległości określone rozporządzenia MI w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie jak dla działki budowlanej w przypadku planowania na działce sąsiedniej nr 694/74 inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku. W chwili obecnej na działce 694/74, w odległości 1,5 m od granicy z działką 694/70 ścianą z otworami okiennym znajduje się budynek zrealizowany w latach 60. XX wieku, ocieplony styropianem.

Podstawa prawna

Dz. U.2015.1422 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

Dz. U. z 8 grudnia 2017 poz. 2285 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r (Dz. U. Nr 75, poz. 690) stanowi:

Uwaga!
Ze względu na okres wydawania opinii oraz informację od pytającego, z której wynika, że nie złożono jeszcze wniosku o pozwolenie na budowę lub zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania uwzględniono zapisy rozporządzenia, które obowiązywać będą od dnia 1 stycznia 2018 roku.

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
[…]

ust. 1a) działce budowlanej- należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w elementy infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z rozporządzenia, odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego.

§  12.

1.  Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:
1) 4 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;
2) 3 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

2.  Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość. 

§  272.

1.  Odległość ściany zewnętrznej wznoszonego budynku od granicy sąsiedniej niezabudowanej działki budowlanej powinna wynosić co najmniej połowę odległości określonej w § 271 ust. 1-7, przyjmując, że na działce niezabudowanej będzie usytuowany budynek o przeznaczeniu określonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, przy czym dla budynków PM należy przyjmować, że będzie on miał gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej Q większą od 1000 MJ/m², lecz nie większą niż 4000 MJ/m² , a w przypadku braku takiego planu - budynek ZL ze ścianą zewnętrzną, o której mowa w § 271 ust. 1.

Opinia

Z przytoczonego powyżej zapisu wynika, że odległości określone w rozporządzeniu należy utrzymać wyłącznie w przypadku lokalizacji nowej zabudowy od niezabudowanej działki budowlanej, czyli takiej, na której plan miejscowy lub inny akt prawa miejscowego dopuszcza możliwość zabudowy. W przypadku, gdy plan miejscowy nie przewiduje możliwości zabudowy działki 694/70, nie trzeba jej uznawać za działkę budowlaną, w związku z powyższym nie obowiązują przepisy § 272 WT.

Odrębnym zagadnieniem jest stosowanie § 12 WT- w nowym brzmieniu odległości mierzy się od granicy działki inwestycyjnej, niezależnie od przeznaczenia działek sąsiednich. Rozpatrując poprawność usytuowania budynku w zgodności z tymi zapisami należy wziąć pod uwagę zapisy planu miejscowego dla działki 694/74. W przypadku braku odpowiednich zapisów planu można skorzystać z zapisów § 2 ust 2 pkt 1 rozporządzenia, który mówi że:

Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:

1) budynków o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 1000 m²,

[…]

wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.

We wskazaniach ekspertyzy określone zostaną rozwiązania zastępcze zapewniające zachowanie odpowiednich warunków bezpieczeństwa pożarowego dla inwestycji i terenów sąsiednich.

Należy nadmienić, że w przypadku, gdy dla terenu brak jest planu miejscowego lub innego obowiązującego aktu prawa miejscowego wykonanie ekspertyzy jest najbezpieczniejszym sposobem poprawnego przygotowania inwestycji.

(JW)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 13 grudnia 2017r.

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii w sprawie minimalnej odległości pomiędzy budynkami wymaganej przepisami WT Rozdział 7 Usytuowanie budynków ze względu na bezpieczeństwo pożarowe par. 271 pkt. 1 i 2. W przedstawionym przypadku projektowany budynek jednorodzinny znajduje się minimalnej odległości od istniejącego na sąsiedniej działce budynku mieszkalnego jednorodzinnego wynoszącej 10 m.

Proszę o określenie w opinii wymaganej minimalnej odległości pomiędzy budynkami w przypadku gdy budynek projektowany posiada ścianę zwróconą w kierunku budynku istniejącego oraz dach w odporności ogniowej wymaganej przepisami odrębnymi dla przegród pożarowych oraz pokrycie dachu (blacha stalowa), a także wykończenie ściany (drewno zabezpieczone środkami ogniochronnymi) jest nierozprzestrzeniające ogień. W załączeniu schemat planu zagospodarowania terenu.

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2015.1422 z dnia 2015. 09. 18 wraz z późniejszymi zmianami)

§ 12.
Odległość od granicy z sąsiednią działką budowlaną

Jeżeli z przepisów par. 12, 19, 23, 36, 40, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:
1. 4m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy,
2. 3m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy,

§ 213.
Wyłączenia dotyczące klas odporności pożarowej budynków

Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz klas odporności pożarowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a nie dotyczą budynków: do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie:

a. mieszkalnych jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem §217 ust.2;

§ 271.
Odległość między ścianami zewnętrznymi budynków

1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków nie będących ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni więcej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust.1, w 5 kolumnie tabeli, niż powinna, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:
Rodzaj budynków: ZL od ZL — 8m.

2. Jeżeli jedna ze ścian zewnętrznych usytuowana od strony sąsiedniego budynku lub przekrycie dachu jednego z budynków jest rozprzestrzeniające ogień, wówczas odległość określoną w ust. 1 należy zwiększyć o 50%, a jeżeli dotyczy to obu ścian zewnętrznych lub przekrycia dachu obu budynków — o 100%.

9. Odległości, o których mowa w ust.1, dla budynków wymienionych par. 213, bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem, można zmniejszyć o 25%, jeżeli są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.

Opinia

Rozpatrując łącznie wyżej wymienione paragrafy Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, należy stwierdzić:

1. Zgodnie z zapisami § 213. 1.a dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych o wysokości do trzech kondygnacji nadziemnych nie mają zastosowania wymagania dotyczące klasy odporności ogniowej elementów budynków ani rozprzestrzeniania ognia przez te elementy.

2. W przypadku zastosowania w obu budynkach elementów ścian i przekrycia dachu nierozprzestrzeniających ognia odległość pomiędzy tymi budynkami winna wynosić nie mniej niż 8m.

3. W przypadku, gdy projektowany budynek posiada ściany i przekrycie dachu nierozprzestrzeniające ogień, a istniejący na sąsiedniej działce nie spełnia tych warunków, odległość pomiędzy tymi budynkami winna być powiększona o 50%, czyli do 12m.

4. W przypadku, gdyby oba budynki nie posiadały otworów ani w ścianach, ani dachach w pasie terenu określonego w ust.1 i 2, możliwe jest zmniejszenie wymaganej odległości o 25%.

(WD)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 21 stycznia 2018 r.

Treść zapytania

Od momentu wejścia w życie (od dn. 01.01.2018 r.) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w którym do § 271 dodano ust. 8A, pojawiają się nieustannie problemy interpretacyjne dotyczące lokalizacji budynków względem lasu.

Niniejsza opinia analizuje ten przepis i rozpatruje przypadki kiedy i jakie odległości należy stosować w tym zakresie.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (stan prawny na 1 stycznia 2018 r.:

§213.
Wymagania dotyczące klasy odporności ogniowej elementów budynków rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w §216, z zastrzeżeniem §271 ust. 8a, nie dotyczą:

1) Do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie;

a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem §217 ust. 2;

b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych.

2) Wolnostojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) o kubaturze brutto do 1500 m³ przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku;

b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leśnych;

c) o kubaturze brutto do 1000 m³ przeznaczonych do wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną.

3) Wolnostojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2;

4) Inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m³

§271
ust. 8. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny przyjmuje się jako odległość tych ścian od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

§271
ust. 8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w §213 wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z §212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) Sąsiedniej działce — wynosi 4m;

2) Działce, na której sytuuje się budynek — nie określa się

— jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego — grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1073).

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Z cytowanych powyżej zapisów Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (z późn. zm.) w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wynika:

Budynki wymienione w §213, wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższa niż wymagana zgodnie z §212 można lokalizować:

• w odległości 4 m od granicy (konturu) lasu rozumianego jako grunt leśny (Ls) oznaczony na mapie ewidencyjnej — jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu położony jest na sąsiedniej działce i jest przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną;
• w odległości 4 m od granicy (konturu) lasu położonego na sąsiedniej działce, rozumianego jako grunt leśny (Ls) oznaczony na mapie ewidencyjnej, w przypadku braku planu miejscowego i wydanej decyzji o warunkach zabudowy uwzględniającej fakt, że ww. grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703).;

• Bez określenia odległości do granicy (konturu) lasu, położonego na działce, na której sytuuje się budynek pod warunkiem, że teren leśny przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną,
• Bez określenia odległości do granicy (konturu) lasu, położonego na działce, na której sytuuje się budynek w przypadku gdy na ten teren wydano decyzję o warunkach zabudowy uwzględniającą fakt, że grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenie na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 r. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1073 i 1566).

Traktowanie użytków leśnych oznaczonych na mapach ewidencyjnych przeznaczonych w planach zagospodarowania terenu na cele budowlane jako grunt leśny (Ls) nie znajduje uzasadnienia prawnego.

(WD, KS, GJ)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 26 września 2018 r.

Treść zapytania

Proszę o interpretację zapisów warunków technicznych dotyczących lokalizacji budynku mieszkalnego jednorodzinnego na działce szerszej niż 16 metrów w odległości 1,5 metra, z paragrafu 12.2 — czyli w przypadku, gdy to wynika z zapisów planu zagospodarowania przestrzennego.

Zapisy planu wyglądają następująco:
„Dopuszcza się także sytuowanie wolnostojących budynków na działce w odległościach do 1,5 m od granicy działki sąsiedniej, przy zachowaniu przepisów dotyczących:

1. Ładu przestrzennego;
2. Warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;
3. Ochrony prawnej interesu osób trzecich w obszarze oddziaływania obiektu.

Czy budynek mieszkalny jednorodzinny może być zlokalizowany tylko i wyłącznie ścianą w odległości 1,5 m od granicy działki i czy ściana ta wówczas musi być ścianą oddzielenia przeciwpożarowego?

Czy na przykład budynek może być zlokalizowany okapem lub wiatrownicą w odległości 1,5 m, a ścianą w odległości 2,1 m od granicy działki?

Zespół Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA prezentuje swoją opinię:

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami)

Dział II. Zabudowa i zagospodarowanie działki budowlanej, Rozdział 1. Usytuowanie budynku

§ 12.1.
Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.
Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:

1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni – z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;.

Dział VI

Bezpieczeństwo pożarowe, Rozdział 7. Usytuowanie budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe

§ 272.2.
Budynki mieszkalne jednorodzinne, rekreacji indywidualnej oraz budynki mieszkalne zagrodowe i gospodarcze, ze ścianami i dachami nierozprzestrzeniającymi ognia, powinny być sytuowane w odległości nie mniejszej od granicy sąsiedniej, niezabudowanej działki, niż jest to określone w §12.

§ 272.3.
Budynek usytuowany bezpośrednio przy granicy działki powinien mieć od strony sąsiedniej działki ścianę oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej określonej w §232 ust. 4 i 5.

Opinia

Przepisy rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dopuszczają lokalizowanie budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy pod warunkiem, że dopuszczenie to wynika z ustaleń planu miejscowego (§12.2)

Ten zapis nie budzi wątpliwości sądów administracyjnych, które w swoim orzecznictwie podkreślają, że „aby budynek mógł być sytuowany w odległości 1,5 m od granicy działki lub bezpośrednio przy tej granicy, taka możliwość musi wynikać z ustaleń planu miejscowego (…)” (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 lutego 2017 r. II OSK 1457/15). Wykazują także, że „zawarta w § 12 ust. 2 rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690) norma kompetencyjna nie przyznaje organom wydającym decyzje w przedmiocie warunków zabudowy uprawnienia do swobodnego modyfikowania w tychże decyzjach reguł ogólnych usytuowania budynków względem granicy działki określonych w § 12 ust. 1 tegoż rozporządzenia, lecz jedynie nakłada na organy administracji architektoniczno-budowlanej wydające pozwolenia na budowę obowiązek respektowania rozstrzygnięć dotyczących zlokalizowania obiektu na działce, zawartych w planach miejscowych, względnie w decyzjach o warunkach zabudowy.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 22 września 2011 r. II SA/Po 478/11).

Tak więc, jeśli wynika to z zapisów planu miejscowego, budowa na działce szerszej niż 16 metrów budynku mieszkalnego jednorodzinnego ze ścianami i dachami z pokryciem nierozprzestrzeniającymi ognia w odległości od granicy działki sąsiedniej w zakresie od minimum 1,5 m w przypadku ścian bez otworów okiennych lub drzwiowych jest uprawniona.

Biorąc pod uwagę §12.5 jeśli wynika to z zapisów planu miejscowego, budowa na działce szerszej niż 16 metrów budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w odległości 2,1 metra od granicy z działka sąsiednią oraz okapem w odległości nie mniejszej niż 1,5 metra jest również uprawniona.

Osobnym problemem jest wymaganie odporności ogniowej nie tylko dla ściany, ale dla całego budynku, gdyż jest to uzależnione od stanu zagospodarowania sąsiedniej działki. W przypadku niezabudowanej działki sąsiedniej przy lokalizacji projektowanego budynku mieszkalnego jednorodzinnego należy spełnić wymagania §272.3 oraz 232.4 i 232.5.

(MB,WZ,MB)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 21 sierpnia 2017 r.
aktualizacja 31.12.2018 r.

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii potwierdzającej zgodność z obowiązującymi przepisami przyjętego rozwiązania projektowego i potwierdzenie, że w przedmiotowym przypadku projektowane są dwa niezależne wolnostojące budynki mieszkalne jednorodzinne (oznaczone na szkicu numerami 1 i 2).

Budynki są zlokalizowane na jednej działce inwestycyjnej. W każdym z budynków wydzielono po dwa lokale mieszkalne, w taki sposób, że jeden lokal znajduje się na parterze (oznaczone na szkicu jako 1A i 2A), a drugi na wyższej kondygnacji (oznaczone na szkicu jako 1B i 2B). Wejścia do lokali parterowych zaprojektowano bezpośrednio z poziomu terenu, natomiast wejścia do lokali powyżej zapewniono poprzez element zagospodarowania terenu w postaci schodów zewnętrznych — schody te posiadają konstrukcję samonośną, są oddylatowane od budynków i tym samym nie stanowią części żadnego z nich — są elementem zagospodarowania terenu. Tym samym, projektowane budynki należy traktować jako dwa niezależne, wolnostojące budynki jednorodzinne.

W związku z faktem, że schody zewnętrzne stanowią element zagospodarowania terenu i nie są częścią żadnego z budynków nie ma przeciwwskazań aby obsługiwały więcej niż jeden budynek — przez analogię
np. do chodnika lub pochylni, które również jako elementy zagospodarowania terenu mogą zapewniać dostęp do kilku budynków.

Obsługa dwóch budynków przez jeden element zagospodarowania terenu w postaci chodnika, pochylni czy też schodów zewnętrznych nie stanowi podstawy do zakwalifikowania zabudowy jako bliźniaczej —
w rzeczywistości zabudowa stanowi dwa wolnostojące budynki mieszkalne jednorodzinne.

Na etapie zatwierdzania projektu budowlanego i uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę Urząd (Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Krakowa) zakwestionował przyjęte rozwiązanie, twierdząc iż przedmiotowa zabudowa nie ma charakteru zabudowy wolnostojącej.

Uprzejmie proszę o potwierdzenie zgodności wyżej opisanego rozwiązania w opinii, której treść umożliwi skuteczne uzyskanie Decyzji o Pozwoleniu na budowę.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane wraz z późniejszymi zmianami.

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o :

1) obiekcie budowlanym — należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

2 a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym — należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych stanowiący konstrukcyjnie samodzielna całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku;

9) urządzeniach budowlanych — należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

§ 213 Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone
w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:

1) do 3 kondygnacji włącznie: mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem § 217 ust.2.

§ 273.

1. Odległość między ścianami zewnętrznymi budynków położonych na jednej działce budowlanej nie ustala się, z zastrzeżeniem § 249 ust. 6, jeżeli łączna powierzchnia wewnętrzna tych budynków nie przekracza najmniejszej dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej wymaganej dla każdego ze znajdujących się na tej działce rodzajów budynków.

Opinia

Przedstawione na załączniku graficznym rozwiązanie dwóch domów jednorodzinnych z wydzielonymi dwoma lokalami mieszkalnymi, rozdzielonymi między sobą zewnętrznymi schodami oddylatowanymi, należy rozpatrywać wielowątkowo.

1) Zgodnie z zapisami zawartymi w Art. 3 ust. 1 i Art. 3 ust. 2a Prawa budowlanego budynki posiadające instalacje zapewniające możliwość użytkowania obiektu oraz stanowiące konstrukcyjnie samodzielne całości, spełniają wymagania dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Nadmienić należy, że z definicji obiektu mieszkalnego usunięto zapis
o konieczności posiadania w nim urządzeń budowlanych.

2) Definicja zawarta w Art. 3 ust. 9 Prawa budowlanego wymienia, co należy rozumieć pod pojęciem urządzeń budowlanych, używając sformułowania: „zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak…”. Słowo „jak” oznacza, że wymienione przykłady nie stanowią zbioru zamkniętego.

3) § 213 i 273 Warunków technicznych dopuszczają dowolną odległość pomiędzy projektowanymi budynkami zlokalizowanymi na jednej działce, jeżeli nie przekraczają dopuszczalnych wielkości powierzchni stref pożarowych.

Z punktu widzenia spełnienia przez projektowane budynki wymagań dotyczących stanowienia konstrukcyjnie samodzielnych całości z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektów zgodnie z ich przeznaczeniem oraz brakiem wymogu zachowania minimalnych odległości pomiędzy tymi obiektami, ze względu na zachowanie przepisów dotyczących bezpieczeństwa pożarowego, budynki te spełniają wymagania stawiane dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych wolnostojących.

Rozwiązanie z zastosowaniem wspólnych dla dwóch budynków zewnętrznych schodów o własnej niezależnej konstrukcji nie może być jednak uznane za prawidłowe, gdyż nie jest to element zagospodarowania terenu, tylko integralna, wspólna część dla dwóch budynków, zapewniająca jedyny dostęp do lokali mieszkalnych na piętrach budynków oznaczonych na rzutach symbolami 1 i 2 oraz 3 i 4.

Tak więc należy przyjąć, że projektowane rozwiązanie nie można uznać za zabudowę jednorodzinną wolnostojącą i bliźniaczą, lecz jako szczególny przypadek zabudowy wielorodzinnej.

(WD, MB, KS, PC)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 21 marca 2019 r.

Treść zapytania

Zwracam się do Państwa z wnioskiem o wyjaśnienie wynikających z wymogów bezpieczeństwa pożarowego określonych w § 271–281 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych odległości pomiędzy budynkiem garażu a innym budynkiem usytuowanym na działce sąsiedniej.

Z przepisów zawartych w Rozdziale 8 rozporządzenia „Wymagania przeciwpożarowe dla garaży” (§ 274–281) § 276 ust. 1 stanowi, że „usytuowanie garażu zamkniętego i otwartego powinno odpowiadać warunkom określonym w § 271 jak dla budynków PM” stąd wynika iż odległość pomiędzy ścianami zewnętrznymi garażu, niebędącymi ścianami oddzielenie przeciwpożarowego (a innym budynkiem — przyp. autora) na działkach sąsiednich powinna wynosić odpowiednio jak dla budynku PM do PM tj 8m, jednak w ust. 2 wyłącza zastosowanie tego przepisu do garażu o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3 w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej.

Czy w takim razie możliwe jest sytuowanie garażu w odległości mniejszej niż 8m jeśli liczba stanowisk nie przekracza 3, nie stosując przy tym ściany oddzielenie przeciwpożarowego? Jak należy traktować budynek garażu o liczbie stanowisk nie większej niż 3 określając jego odległość od budynku mieszkalnego ZL IV?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065)

§ 102.
Garaż do przechowywania i bieżącej, niezawodowej obsługi samochodów osobowych, stanowiący samodzielny obiekt budowlany lub część innego obiektu, będący garażem zamkniętym — z pełną obudową zewnętrzną i zamykanymi otworami, bądź garażem otwartym — bez ścian zewnętrznych albo ze ścianami niepełnymi lub ażurowymi, powinien mieć […]

§ 271.
1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:

§ 273.
1. Odległości między ścianami zewnętrznymi budynków położonych na jednej działce budowlanej nie ustala się, z zastrzeżeniem § 249 ust. 6, jeżeli łączna powierzchnia wewnętrzna tych budynków nie przekracza najmniejszej dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej wymaganej dla każdego ze znajdujących się na tej działce rodzajów budynków.

§ 274.
1. Wymagania przeciwpożarowe, określone w niniejszym rozdziale, dotyczą garaży zamkniętych i otwartych, o których mowa w § 102–108.

2. W przypadku gdy przepis rozporządzenia nie określa rodzaju garażu, należy rozumieć, że dotyczy on garaży zamkniętych i otwartych. […]

§ 275.
1. Klasę odporności pożarowej garażu należy przyjmować, jak dla budynku PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2, pod warunkiem wykonania jego elementów jako nierozprzestrzeniających ognia, niekapiących i nieodpadających pod wpływem ognia, jeżeli przepisy rozporządzenia nie stanowią inaczej.

2.Dopuszcza się, z zastrzeżeniem § 277 ust. 5, wykonanie nad najwyższą kondygnacją garażu otwartego, będącego budynkiem niskim (N), dodatkowego poziomu stanowisk postojowych bez zadaszenia lub z zadaszeniem spełniającym wymagania określone w § 274 ust. 3. […]

§ 276.
1. Usytuowanie garażu zamkniętego i otwartego powinno odpowiadać warunkom określonym w § 271 jak dla budynków PM o gęstości obciążenia ogniowego do 1000 MJ/m2, z zastrzeżeniem § 19.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do garażu o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI1) z dnia 2 listopada 2015 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej Na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. — Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r. poz. 520, z późn. zm.

USTAWA z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Zapisy § 276. 1 WT podają jak należy traktować garaż przy określaniu jego usytuowania, odsyłają do tabeli określającej minimalne odległości garażu zamkniętego i otwartego w relacji do budynków typu ZL, PM i IN. Równocześnie w tym samym paragrafie, w pkt. 2 zwalniają z wymagań garaże o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej. Wyłączenie z określenia odległości tego typu garaży oznacza, że nie występują (z zastrzeżeniem § 19) ograniczenia w usytuowaniu tego typu garaży w relacji do budynków na innej (nie jednej) działce. Nie ma więc podstaw, aby wprowadzać takie ograniczenia bez podstawy prawnej. Wyłączenie podane w § 276. 2 WT jest jednoznaczne. Można sytuować garaż w odległości mniejszej niż np. 8m jeśli liczba stanowisk nie przekracza 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej nie stosując przy tym ściany oddzielenia przeciwpożarowego. Budynek garażu o liczbie stanowisk nie większej niż 3 w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej należy traktować jako obiekt, którego prawidłowe położenie określa się nie względem ściany budynku sąsiedniego lecz względem okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynkach wymienionych w § 19 WT.

Nie można przy tej okazji zapomnieć innych ograniczeniach, które mogą wynikać z wyposażenia garażu, takich jak czepnie, wyrzutnie itd. Zwolnienie dotyczy jedynie usytuowania ww. garażu. Należy pamiętać, że zgodnie z § 275. Ust. 1. W.T. klasę odporności pożarowej garażu w dalszym ciągu należy przyjmować, jak dla budynku PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2 i stosować wszystkie pozostałe przepisy z tym związane. Pomimo braku pełnej definicji garażu podanej wprost w słowniczku nie powinno być wątpliwości w określeniu czy dany budynek jest garażem. Kluczowe jest tu stosowanie odpowiedniego oznakowania tego typu (istniejących) garaży na mapie do celów projektowych.

W przypadku wątpliwości (oznakowanie geodezyjne podlegało w ostatnim czasie częstym zmianom) można skorzystać z zapisów KPA Art. 75. Pomimo także braku określenia ścisłych zasad kiedy garaż ma 1, 2 ,3 lub więcej stanowisk w ocenie MPOIA proponuje się określić wielostanowiskowość garażu w odniesieniu do istniejących lub potencjalnych wielkości wewnętrznych stanowisk postojowych dla sam. osobowych, podanych w WT wewnątrz asyfikowanego garażu.

Ostatnią ważną sprawą w omawianym przepisie jest odpowiedź na następujące pytanie: czy wymienione § 276. 2 WT typy zabudowy i wielkość garażu należy traktować łącznie czy też rozłącznie. Nie ma wątpliwości, że zabudowa jednorodzinna i zabudowa rekreacji indywidualnej występują rozłącznie — mamy tu więc wskazane w przypadku jakiej zabudowy należy stosować zapisy § 276. 2 WT. Nie wyklucza się, że przepisy prawa miejscowego mogą wskazywać taką hybrydę jak zabudowa jednorodzinna i rekreacji indywidualnej łącznie — wówczas także można stosować zapisy § 276. 2 WT. Ten sposób czytania tego przepisu nie jest nadinterpretacją. Poza logiką takie kontekstowe myślenie jest tu uprawnione, gdzie po raz kolejny łącznik „i” (koniunkcję) rozumiemy jako „lub” (alternatywę). Znakomitym, jednym z setek podobnych przykładów w tym samych akcie prawnym jest poniższe zdanie zaczerpnięte z § 84 „…dopuszcza się umieszczenie wspólnego ustępu dla kobiet i mężczyzn” w którym to zdaniu uznanie łącznika „i” za obligatoryjną koniunkcję zamiast alternatywy oznaczałoby, że z ustępu mogą korzystać wyłącznie osoby dwupłciowe (łac. Hermaphroditus) lub kobiety i mężczyźni jednocześnie.

Pozostaje jeszcze sprawa łącznego spełnienia warunku wielkości garażu i rodzaju zabudowy. Ustawodawca wymienił: „garaż o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej”. Przy analizie tego przepisu należy zwrócić na trzy sprawy:

a. zastosowanie przecinka — co oznaczać może, że spełnienie tylko któregokolwiek z 3 warunków jest wystarczające
b. całkowicie odmienny charakter pierwszej cechy (nie definiujący pozostałych cech) oraz pozostałych elementów
c. brak jednoznacznego wskazania konieczności spełnienia łącznie wymienionych cech (choć metoda taka stosowana jest wielokrotnie w tym samym akcie prawnym)

Niniejsza opinia nie rozstrzyga czy okoliczności o których tu mowa nie muszą być spełnione łącznie. Pewne jest natomiast, że usytuowanie garażu o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3 w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej nie musi odpowiadać warunkom określonym w § 271 jak dla budynków PM o gęstości obciążenia ogniowego do 1000 MJ/m2, z zastrzeżeniem § 19.

 
(KD)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 stycznia 2020 r.

Treść zapytania

1. Czy ustala się odległości części podziemnych budynków ZL od granicy (konturu) lasu i czy można w tym przypadku zastosować § 12.9 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

2. Czy w przypadku ustalania odległości budynków ZL od granicy (konturu) lasu mają zastosowanie przepisy obniżające wymaganą odległość zgodnie z § 271.7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późn. zm.)

§ 12.
9. Odległości podziemnej części budynku, a także budowli podziemnej spełniającej funkcje użytkowe budynku, znajdujących się całkowicie poniżej poziomu otaczającego terenu, od granicy działki budowlanej nie ustala się.

[…]

§ 271.
7. Odległość od ściany zewnętrznej budynku lub jej części do ściany zewnętrznej drugiego budynku może być zmniejszona o 25%, w stosunku do określonej w ust. 1–5, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne.

[…]

8. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny, przyjmuje się jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w § 213, wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z § 212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) sąsiedniej działce — wynosi 4 m,

2) działce, na której sytuuje się budynek — nie określa się

— jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego — grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 oraz z 2019 r. poz. 60, 235, 730 i 1009).

[…]

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

W niniejszej opinii, zgodnie z zadanymi pytaniami analizie poddano lokalizację projektowanego budynku w bezpośrednim sąsiedztwie granicy (konturu) lasu zdefiniowaną w § 271.8. WT.

Nie analizowano przypadków zawartych w § 271.8a WT odległości projektowanego budynku od granicy (kontur) lasu, który przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego — grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945 oraz z 2019 r. poz. 60, 235, 730 i 1009). — gdyż z powodu dużej ilości możliwych wariantów wymagają one odrębnej opinii i bardziej doprecyzowanych pytań.

Ad.1. 1. Czy ustala się odległości części podziemnych budynków ZL od granicy (konturu) lasu i czy można w tym przypadku zastosować § 12. ust 9 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

W § 12. ust 9 WT została określona wymagana odległość podziemnej części budynku od granicy działki budowlanej — dopuszczono lokalizację tej części budynku w granicy ww. działki. Jednak w żadnym miejscu rozporządzenia Ministra Infrastruktury (WT) nie zostały określone wymagane odległości części podziemnych budynków od granicy (konturu) lasu. Całość § 12 WT zawiera wymogi minimalnych odległości budynku na działce budowlanej od granicy tej działki, jednakże nie należy go odnosić do § 271 WT określającego usytuowanie budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe, w tym do § 271. ust 8 WT dot. minimalnych odległości budynku od granicy (konturu) lasu. Wobec powyższego, należy rozumieć, że cześć podziemna przedmiotowego budynku może być bez ograniczeń zbliżona do granicy działki budowlanej na której powstaje inwestycja. Natomiast wymóg odległości pomiędzy ww. częścią podziemną budynku, a granicą (konturem) lasu (inny niż wymieniony § 271. ust 8 WT), nie został określony w WT.

W powyższej sytuacji, zdaniem autora opinii, ściany części podziemnej budynku należy traktować jak ściany części nadziemnych tego budynku zachowując dla nich odległości określone w § 271. ust 8 WT tj. odległość wynoszącą 12 m lub 16 m.

Ad.2. Czy w przypadku ustalania odległości budynków ZL od granicy (konturu) lasu mają zastosowanie przepisy obniżające wymaganą odległość zgodnie z § 271. ust 7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT?

Rozdział 7 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury WT dotyczący „Usytuowania budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe” zawiera § 271 który dotyczy wymogów odległości między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego. W § 271. ust 8. WT zdefiniowano odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu [...] jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień. Z kolei w § 271. ust 7. WT dopuszczono zmniejszenie odległości od ściany zewnętrznej budynku lub jej części do ściany zewnętrznej drugiego budynku, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne. § 271. ust 7 WT odnosi się do § 271 ust. 1–5 WT, a więc także do § 271. ust 2 WT który określa odległości „budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień”.

W tej sytuacji, zdaniem autora opinii, w przypadku ustalania odległości budynków ZL od granicy (konturu) lasu mają zastosowanie przepisy obniżające wymaganą odległość zgodnie z § 271. ust 7 WT. Powyższe odległości od ściany projektowanego budynku od granicy (konturu) lasu wynoszące 12 m lub 16 m mogą być pomniejszone, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne. Przy sytuowaniu powyższych budynków należy również uwzględnić wszelkie pozostałe wymogi Prawa Budowlanego i oraz wymogi Aktów prawa miejscowego.

 
(KS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 12 lutego 2020 r.

Treść zapytania

Jaką odległość należy zachować od granicy lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie do celów projektowych w granicy działki inwestycyjnej, od projektowanego budynku gospodarczego — budynek wymieniony w §213 WT, wykonany z elementów nie rozprzestrzeniających ognia, niezawierający pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadający klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z §212 WT. Ww. grunty leśne nie są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703).

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późn. zm.)

§ 213.
Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:

1) Do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie;

a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem §217 ust. 2;

b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych.

2) Wolnostojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) o kubaturze brutto do 1500 m³ przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku;

b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leśnych;

c) o kubaturze brutto do 1000 m³ przeznaczonych do wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną.

3) Wolnostojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2;

4) Inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m³.

§ 271.
8. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny, przyjmuje się jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w § 213, wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z § 212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) sąsiedniej działce — wynosi 4 m,

2) działce, na której sytuuje się budynek — nie określa się

— jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego — grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703).

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

W nawiązaniu do schematów graficznych załączonych do opinii nr ZR 94 Zespołu Rzeczoznawców Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów — budynki wymienione w §213 wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z §212, aby spełnić cytowane powyżej zapisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (z późn. zm.) w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, powinny być lokalizowane w minimalnej odległości 12 m od granicy (konturu) lasu rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny (lub ww. grunty leśne nie są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703)).

Poniżej załączono schemat graficzny dotyczący przypadku zawartego w pytaniu.

 
(KS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 22 lutego 2020 r.

Treść pytania

Zwracam się z pytaniem dotyczącym możliwości zabudowy działki o szerokości 16 m.

Planowany jest tam budynek jednorodzinny a działka ma w najszerszym miejscu 16,2 m, a w najwęższym 15 m. Czy szerokość przywołana w przepisach dotyczy całej działki? czy miejsca, w którym sytuuję budynek? Na sąsiedniej działce stoi budynek oddalony ścianą bez otworów okiennych od granicy o 2 m. Czy obowiązuje mnie przepis dotyczący zachowania odległości ze względu na bezpieczeństwo pożarowe (8 m / 6 m) czy mimo to mogę ulokować budynek w odległości 1,5 m od granicy?”.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późniejszymi zmianami).

§ 12

1. Jeżeli z przepisów § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy tej działki w odległości nie mniejszej niż:

1) 4 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą z oknami lub drzwiami w stronę tej granicy;

2) 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez okien i drzwi w stronę tej granicy.

2. Sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli plan miejscowy przewiduje taką możliwość.

3. Dopuszcza się, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki budowlanej, jeżeli będzie on przylegał swoją ścianą do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce oraz jego wysokość będzie zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

4. W zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej, uwzględniając przepisy odrębne oraz przepisy § 13, 19, 23, 36, 40, 60 i 271–273, dopuszcza się

1) budowę budynku ścianą bez okien i drzwi bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości 16 m lub mniejszej;

2) nadbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy tej działki budowlanej, o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy, nie może być okien i drzwi;

3) budowę budynku gospodarczego lub garażu o długości nie większej niż 6,5 m i wysokości nie większej niż 3 m bezpośrednio przy granicy działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez okien i drzwi.

5.Usytuowanie budynku na działce budowlanej w sposób, o którym mowa w ust. 2–4, powoduje objęcie sąsiedniej działki obszarem oddziaływania obiektu w rozumieniu art. 3 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

6. Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:

1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy, a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni – z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
2) 4 m do okna umieszczonego w dachu zwróconego w stronę tej granicy.

7. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 4, dopuszcza się zmniejszenie odległości okapu zwróconego w stronę granicy działki budowlanej do 1 m.

8. Budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w § 13, 60 i 271–273, nie może być sytuowany ścianą z oknami lub drzwiami w odległości mniejszej niż 8 m od ściany istniejącego na sąsiedniej działce budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku użyteczności publicznej, lub takiego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 3. Dziennik Ustaw – 3 – Poz. 2285.

9. Odległości podziemnej części budynku, a także budowli podziemnej spełniającej funkcje użytkowe budynku, znajdujących się całkowicie poniżej poziomu otaczającego terenu, od granicy działki budowlanej nie ustala się.

§ 271

1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:

4. Jeżeli jedna ze ścian zewnętrznych usytuowana od strony sąsiedniego budynku lub przekrycie dachu jednego z budynków jest rozprzestrzeniające ogień, wówczas odległość określoną w ust. 1 należy zwiększyć o 50%, a jeżeli dotyczy to obu ścian zewnętrznych lub przekrycia dachu obu budynków — o 100%.

3. Jeżeli co najmniej w jednym z budynków znajduje się pomieszczenie zagrożone wybuchem, wówczas odległość między ich zewnętrznymi ścianami nie powinna być mniejsza niż 20 m.

5. Jeżeli ściana zewnętrzna budynku ma na powierzchni nie większej niż 65%, lecz nie mniejszej niż 30%, klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wówczas odległość między tą ścianą lub jej częścią a ścianą zewnętrzną drugiego budynku należy zwiększyć w stosunku do określonej w ust. 1 i 2 o 50%.

6. Jeżeli ściana zewnętrzna budynku ma na powierzchni mniejszej niż 30% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wówczas odległość między tą ścianą lub jej częścią a ścianą zewnętrzną drugiego budynku należy zwiększyć w stosunku do określonej w ust. 1 i 2 o 100%.

7. Odległość między ścianami zewnętrznymi budynków lub częściami tych ścian może być zmniejszona o 50%, w stosunku do określonej w ust. 1–5, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynków, przylegających odpowiednio do tych ścian lub ich części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne.

8. Odległość od ściany zewnętrznej budynku lub jej części do ściany zewnętrznej drugiego budynku może być zmniejszona o 25%, w stosunku do określonej w ust. 1–5, jeżeli we wszystkich strefach pożarowych budynku, przylegających odpowiednio do tej ściany lub jej części, są stosowane stałe urządzenia gaśnicze wodne. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny, przyjmuje się jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w § 213, wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z § 212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) sąsiedniej działce – wynosi 4 m,

2) działce, na której sytuuje się budynek – nie określa się 
– jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego – grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1073 i 1566).

9. Odległości, o których mowa w ust. 1, dla budynków wymienionych w § 213, bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem, można zmniejszyć o 25%, jeżeli są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.

10. W pasie terenu o szerokości określonej w ust. 1–7, otaczającym ściany zewnętrzne budynku, niebędące ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, ściany zewnętrzne innego budynku powinny spełniać wymagania określone w § 232 ust. 4 i 5 dla ścian oddzielenia przeciwpożarowego obu budynków.

11. Wymaganie, o którym mowa w ust. 10, dotyczy pasa terenu o szerokości zmniejszonej o 50% w odniesieniu do tych ścian zewnętrznych obu budynków, które tworzą między sobą kąt 60° lub większy, lecz mniejszy niż 120°.

12. Wymaganie, o którym mowa w ust. 10, nie dotyczy budynków, które:

1) są oddzielone od siebie ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, spełniającą dla obu budynków wymagania określone w § 232 ust. 4 i 5, z zastrzeżeniem § 218, lub

2) mają ściany zewnętrzne tworzące między sobą kąt nie mniejszy niż 120°.

Odpowiedź

Paragraf 12 ust. 4 pkt 1 ani żaden inny przepis nie rozważa kwestii geometrii działek, a jego zapis określa możliwość zbliżenia budynku do granicy w wypadku, gdy szerokość działki jest równa 16 m lub mniejsza. Zapis ten jednoznacznie odnosi się do lokalizacji budynku, wobec czego należy go uwzględniać w odniesieniu do projektowanej zabudowy, a nie do całości działki.

Zapisy rozporządzenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej określają minimalne odległości budynków (jak w zapytaniu). I tak zgodnie z § 271 określamy wymaganą odległość między budynkami co skutkuje wytyczeniem szerokości pasa, który pozwala sytuować budynki bez określania odporności ogniowej ścian zewnętrznych.

Przepisy uwzględniają też sytuacje szczególne – w ustępie 12 tegoż paragrafu (§ 271) znajdujemy zapis, który pozwala na niezachowanie uprzednio określonych odległości, gdy zastosujemy w projektowanym budynku ścianę oddzielenia pożarowego o wymaganej odporności. Wobec czego przy zastosowaniu takiego rozwiązania można usytuować budynek w odległości 1,5 m od granicy.

Uwaga

Przy projektowaniu uwzględnić należy też wiele innych zapisów warunków technicznych, które nie zostały wskazane w odpowiedzi, a dotyczące konkretnych rozwiązań technicznych dla ściany oddzielenia pożarowego jak i innych warunków, np. odległości okien dachowych, okapów, balkonów itd.

(ŁS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 11 maja 2020 r.

Treść pytania

Zwracam się z prośbą o pomoc w interpretacji § 271 ust. 2 „Warunków technicznych”:

Jeżeli jedna ze ścian zewnętrznych usytuowana od strony sąsiedniego budynku lub przekrycie dachu jednego z budynków jest rozprzestrzeniające ogień, wówczas odległość określoną w ust. 1 należy zwiększyć o 50%, a jeżeli dotyczy to obu ścian zewnętrznych lub przekrycia dachu obu budynków — o 100%.

Przypadek 1. Czy jeżeli pierwszy budynek ma zarówno przekrycie dachu oraz ścianę rozprzestrzeniającą ogień a drugi budynek przegrody te posiada jako NRO, to odległość z ustępu 1. powinna być zwiększona tylko o 50%, czy o 100%?

Przypadek 2. Czy jeżeli jeden z budynków ma ścianę rozprzestrzeniającą ogień i przekrycie dachu NRO, a drugi ścianę NRO, a przekrycie rozprzestrzeniające ogień to odległość, o której mowa w ust. 1 powinna być zwiększona tylko o 50%?

Czytając ten przepis dosłownie, warunkiem zwiększenia odległości o 100% pomiędzy budynkami jest to, aby była to ściana–ściana lub dach–dach. W przypadku ściana–dach lub dach–ściana warunek określony w przepisie nie jest spełniony i zwiększenie odległości wynosi tylko 50%. Jedynym wyjaśnieniem, które w tej sytuacji wydaje się być racjonalne to, to że ściana i dach sąsiednich budynków często są na innych poziomach, więc nie tak łatwe jest rozprzestrzenienie ognia pomiędzy dachem a ścianą lub ścianą a dachem.

Podstawa prawna

[1] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późniejszymi zmianami)

§ 271. 2. Jeżeli jedna ze ścian zewnętrznych usytuowana od strony sąsiedniego budynku lub przekrycie dachu jednego z budynków jest rozprzestrzeniające ogień, wówczas odległość określoną w ust. 1 należy zwiększyć o 50%, a jeżeli dotyczy to obu ścian zewnętrznych lub przekrycia dachu obu budynków — o 100%.

Opinia

Użyty w przepisie spójnik „lub” wskazuje na zastosowanie alternatywy, co zgodnie z zasadą logiki — „alternatywa jest prawdziwa, jeżeli co najmniej jeden z jej składników jest prawdziwy” daje wynik: bez względu, czy w rozpatrywanym budynku rozprzestrzeniającym ogień jest dach czy ściana, czy oba elementy naraz, odległość należy zwiększyć o 50%. Zapis o zwiększeniu odległości o 100% jest prostym wynikiem dodawania wcześniej wskazanego współczynnika (50%).

Dla wskazanych przypadków:

1. odpowiedź brzmi 50%, ponieważ tym przypadku przegrody jednego z budynków są przegrodami rozprzestrzeniającymi ogień.
2. odpowiedź brzmi 100%, ponieważ tym przypadku przegrody obu budynków są przegrodami rozprzestrzeniającymi ogień.
3. Uwaga dodatkowa.

Projektując budynek, oprócz literalnej interpretacji przepisów należy uwzględniać także zasady zdroworozsądkowe, dlatego wskazana jest analiza konkretnego przypadku, możliwości rozprzestrzeniania się ognia także pomiędzy różnymi przegrodami (pomiędzy ścianą i dachem).

(ŁS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 21 marca 2022 r.