Warunki techniczne

Treść zapytania

Czy ze względu na brak obowiązującego na danym terenie planu miejscowego oraz brak danych co do wydanych dla sąsiednich działek decyzji WZ, należy podczas wyznaczania obszaru oddziaływania obiektu uwzgledniać potencjalną przyszła zabudowę tych działek? Jeżeli tak, to na podstawie jakich wskaźników powierzchniowych, funkcji obiektu, jego wysokości itp.? (…)

Stan prawny

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
2) zabudowie jednorodzinnej — należy przez to rozumieć jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zespół takich budynków, wraz z budynkami garażowymi i gospodarczymi;
3) zabudowie zagrodowej — należy przez to rozumieć w szczególności budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych;
4) budynku mieszkalnym — należy przez to rozumieć:
[…]

b) budynek mieszkalny jednorodzinny;

8) budynku gospodarczym — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony również do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych;

§ 213. Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:
1) Do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie:
a. Mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej (…)
4) inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m3.

§ 226. ust.1. Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, o których mowa w § 232 ust.4, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków, określone w § 271 ust.1-7.

§ 232. ust.4. Wymaganą klasę odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego oraz zamknięć znajdujących się w nich otworów określa poniższa tabela:
Klasa odporności pożarowej budynku: „D” i „E”: ściany i stropy, z wyjątkiem stropów w ZL – REI60
ust.5. Klasa odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego oraz zamknięć znajdujących się w nich otworów w budynkach, o których mowa w par.213, powinna być nie mniejsza od określonej w ust.4 dla budynków o klasie odporności pożarowej „D” i „E”.

§ 235. ust.1. Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wznosić na własnym fundamencie lub na stropie, opartym na konstrukcji nośnej o klasie odporności ogniowej nie niższej od odporności ogniowej tej ściany.
ust.2. Ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wysunąć na co najmniej 0,3 m poza lico ściany zewnętrznej budynku lub na całej wysokości ściany zewnętrznej zastosować pionowy pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 2 m i klasie odporności ogniowej EI60.
ust.3. W budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień ściany oddzielenia przeciwpożarowego należy wyprowadzić ponad pokrycie dachu na wysokość co najmniej 0,3 m lub zastosować wzdłuż ściany pas z materiału niepalnego o szerokości co najmniej 1 m i klasie odporności ogniowej E I 60, bezpośrednio pod pokryciem; przekrycie na tej szerokości powinno być nierozprzestrzeniające ognia.

§ 271. ust.1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust.1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeżeniem ust.2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:
Rodzaj budynku (…) – ZL i IN – 8m
ust.9. Odległości, o których mowa w ust.1, dla budynków wymienionych w par.213, bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem, można zmniejszyć o 25%, jeżeli są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.
ust.10. W pasie terenu o szerokości określonej w ust.1-7, otaczającym ściany zewnętrzne budynku, niebędące ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, ściany zewnętrzne innego budynku powinny spełniać wymagania określone w § 232 ust. 4 i 5 dla ścian oddzielenia przeciwpożarowego obu budynków.
ust.12. Wymaganie, o którym mowa w ust.10, nie dotyczy budynków, które:
1) Są oddzielone od siebie ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, spełniająca dla obu budynków wymagania określone w par.232 ust.4 i 5 z zastrzeżeniem par.218 (…)

§ 218. ust. 1. Przekrycie dachu budynku niższego, usytuowanego bliżej niż 8 m lub przyległego do ściany z otworami budynku wyższego, z wyjątkiem przypadków wymienionych w § 273 ust. 1, w pasie o szerokości 8 m od tej ściany powinno być nierozprzestrzeniające ognia oraz w pasie tym:
1) konstrukcja dachu powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej R30;
2) przekrycie dachu powinno mieć klasę odporności ogniowej co najmniej RE30.

Opinia

Wymaganą zgodnie z § 271. ust.1. ww. RMI odległość 8m między zewnętrznymi ścianami budynków mieszkalnych jednorodzinnych i zagrodowych (do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie) oraz budynków inwentarskich (o kubaturze brutto do 1500 m3) można na podstawie § 271. ust.9. RMI zmniejszyć o 25% tj. do 6m, jeżeli powyższe budynki są bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem i są zwrócone do siebie ścianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniającymi ognia, niemającymi otworów.

W tekście pytania i na załączonym do pytania rysunku zagospodarowania terenu pokazano, że odległość pomiędzy ww. budynkami wynosi 6,64m. Ponadto na rysunku zagospodarowania terenu zaznaczono, że budynek mieszkalny jednorodzinny posiada trzy kondygnacje i ściany oraz pokrycie dachu NRO, a istniejący budynek gospodarczy ma jedną kondygnację i ściany oraz pokrycie dachu NRO. Założono, że budynki są bez pomieszczeń zagrożonych wybuchem.

W tym miejscu należy jednoznacznie stwierdzić, że w opisanym powyżej przypadku ściana zewnętrzna projektowanego budynku nie musi być ścianą oddzielenia przeciwpożarowego spełniającą zapisy § 235 WT.

W przypadku, gdy istniejący budynek gospodarczy miałby otwory w tej ścianie – ściana, konstrukcja dachu i przekrycie dachu projektowanego budynku mieszkalnego powinny mieć klasę odporności ogniowej jak dla elementów oddzielenia przeciwpożarowego odpowiednio:
- ściana zewnętrzna od strony istniejącego budynku gospodarczego powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej REI60;
- konstrukcja dachu powinna mieć klasę odporności ogniowej co najmniej R30;
- przekrycie dachu powinno mieć klasę odporności ogniowej co najmniej RE30;
i powinny one spełniać wszelkie wymogi wynikające z powyższych przepisów dotyczących elementów oddzielenia przeciwpożarowego.

(K.S.)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 27 lutego 2017 r.

Treść zapytania

Od momentu wejścia w życie (od dn. 01.01.2018 r.) Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w którym do § 271 dodano ust. 8A, pojawiają się nieustannie problemy interpretacyjne dotyczące lokalizacji budynków względem lasu.

Niniejsza opinia analizuje ten przepis i rozpatruje przypadki kiedy i jakie odległości należy stosować w tym zakresie.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (stan prawny na 1 stycznia 2018 r.:

§213.
Wymagania dotyczące klasy odporności ogniowej elementów budynków rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w §216, z zastrzeżeniem §271 ust. 8a, nie dotyczą:

1) Do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie;

a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem §217 ust. 2;

b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych.

2) Wolnostojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) o kubaturze brutto do 1500 m³ przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku;

b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leśnych;

c) o kubaturze brutto do 1000 m³ przeznaczonych do wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną.

3) Wolnostojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2;

4) Inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m³

§271
ust. 8. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny przyjmuje się jako odległość tych ścian od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

§271
ust. 8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w §213 wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z §212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) Sąsiedniej działce — wynosi 4m;

2) Działce, na której sytuuje się budynek — nie określa się

— jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego — grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1073).

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Z cytowanych powyżej zapisów Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (z późn. zm.) w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wynika:

Budynki wymienione w §213, wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższa niż wymagana zgodnie z §212 można lokalizować:

• w odległości 4 m od granicy (konturu) lasu rozumianego jako grunt leśny (Ls) oznaczony na mapie ewidencyjnej — jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu położony jest na sąsiedniej działce i jest przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną;
• w odległości 4 m od granicy (konturu) lasu położonego na sąsiedniej działce, rozumianego jako grunt leśny (Ls) oznaczony na mapie ewidencyjnej, w przypadku braku planu miejscowego i wydanej decyzji o warunkach zabudowy uwzględniającej fakt, że ww. grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703).;

• Bez określenia odległości do granicy (konturu) lasu, położonego na działce, na której sytuuje się budynek pod warunkiem, że teren leśny przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną,
• Bez określenia odległości do granicy (konturu) lasu, położonego na działce, na której sytuuje się budynek w przypadku gdy na ten teren wydano decyzję o warunkach zabudowy uwzględniającą fakt, że grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenie na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 r. poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1073 i 1566).

Traktowanie użytków leśnych oznaczonych na mapach ewidencyjnych przeznaczonych w planach zagospodarowania terenu na cele budowlane jako grunt leśny (Ls) nie znajduje uzasadnienia prawnego.

(WD, KS, GJ)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 26 września 2018 r.

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o wydanie opinii potwierdzającej zgodność z obowiązującymi przepisami przyjętego rozwiązania projektowego i potwierdzenie, że w przedmiotowym przypadku projektowane są dwa niezależne wolnostojące budynki mieszkalne jednorodzinne (oznaczone na szkicu numerami 1 i 2).

Budynki są zlokalizowane na jednej działce inwestycyjnej. W każdym z budynków wydzielono po dwa lokale mieszkalne, w taki sposób, że jeden lokal znajduje się na parterze (oznaczone na szkicu jako 1A i 2A), a drugi na wyższej kondygnacji (oznaczone na szkicu jako 1B i 2B). Wejścia do lokali parterowych zaprojektowano bezpośrednio z poziomu terenu, natomiast wejścia do lokali powyżej zapewniono poprzez element zagospodarowania terenu w postaci schodów zewnętrznych — schody te posiadają konstrukcję samonośną, są oddylatowane od budynków i tym samym nie stanowią części żadnego z nich — są elementem zagospodarowania terenu. Tym samym, projektowane budynki należy traktować jako dwa niezależne, wolnostojące budynki jednorodzinne.

W związku z faktem, że schody zewnętrzne stanowią element zagospodarowania terenu i nie są częścią żadnego z budynków nie ma przeciwwskazań aby obsługiwały więcej niż jeden budynek — przez analogię
np. do chodnika lub pochylni, które również jako elementy zagospodarowania terenu mogą zapewniać dostęp do kilku budynków.

Obsługa dwóch budynków przez jeden element zagospodarowania terenu w postaci chodnika, pochylni czy też schodów zewnętrznych nie stanowi podstawy do zakwalifikowania zabudowy jako bliźniaczej —
w rzeczywistości zabudowa stanowi dwa wolnostojące budynki mieszkalne jednorodzinne.

Na etapie zatwierdzania projektu budowlanego i uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę Urząd (Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Krakowa) zakwestionował przyjęte rozwiązanie, twierdząc iż przedmiotowa zabudowa nie ma charakteru zabudowy wolnostojącej.

Uprzejmie proszę o potwierdzenie zgodności wyżej opisanego rozwiązania w opinii, której treść umożliwi skuteczne uzyskanie Decyzji o Pozwoleniu na budowę.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane wraz z późniejszymi zmianami.

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o :

1) obiekcie budowlanym — należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

2 a) budynku mieszkalnym jednorodzinnym — należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych stanowiący konstrukcyjnie samodzielna całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku;

9) urządzeniach budowlanych — należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

§ 213 Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone
w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:

1) do 3 kondygnacji włącznie: mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem § 217 ust.2.

§ 273.

1. Odległość między ścianami zewnętrznymi budynków położonych na jednej działce budowlanej nie ustala się, z zastrzeżeniem § 249 ust. 6, jeżeli łączna powierzchnia wewnętrzna tych budynków nie przekracza najmniejszej dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej wymaganej dla każdego ze znajdujących się na tej działce rodzajów budynków.

Opinia

Przedstawione na załączniku graficznym rozwiązanie dwóch domów jednorodzinnych z wydzielonymi dwoma lokalami mieszkalnymi, rozdzielonymi między sobą zewnętrznymi schodami oddylatowanymi, należy rozpatrywać wielowątkowo.

1) Zgodnie z zapisami zawartymi w Art. 3 ust. 1 i Art. 3 ust. 2a Prawa budowlanego budynki posiadające instalacje zapewniające możliwość użytkowania obiektu oraz stanowiące konstrukcyjnie samodzielne całości, spełniają wymagania dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Nadmienić należy, że z definicji obiektu mieszkalnego usunięto zapis
o konieczności posiadania w nim urządzeń budowlanych.

2) Definicja zawarta w Art. 3 ust. 9 Prawa budowlanego wymienia, co należy rozumieć pod pojęciem urządzeń budowlanych, używając sformułowania: „zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak…”. Słowo „jak” oznacza, że wymienione przykłady nie stanowią zbioru zamkniętego.

3) § 213 i 273 Warunków technicznych dopuszczają dowolną odległość pomiędzy projektowanymi budynkami zlokalizowanymi na jednej działce, jeżeli nie przekraczają dopuszczalnych wielkości powierzchni stref pożarowych.

Z punktu widzenia spełnienia przez projektowane budynki wymagań dotyczących stanowienia konstrukcyjnie samodzielnych całości z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektów zgodnie z ich przeznaczeniem oraz brakiem wymogu zachowania minimalnych odległości pomiędzy tymi obiektami, ze względu na zachowanie przepisów dotyczących bezpieczeństwa pożarowego, budynki te spełniają wymagania stawiane dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych wolnostojących.

Rozwiązanie z zastosowaniem wspólnych dla dwóch budynków zewnętrznych schodów o własnej niezależnej konstrukcji nie może być jednak uznane za prawidłowe, gdyż nie jest to element zagospodarowania terenu, tylko integralna, wspólna część dla dwóch budynków, zapewniająca jedyny dostęp do lokali mieszkalnych na piętrach budynków oznaczonych na rzutach symbolami 1 i 2 oraz 3 i 4.

Tak więc należy przyjąć, że projektowane rozwiązanie nie można uznać za zabudowę jednorodzinną wolnostojącą i bliźniaczą, lecz jako szczególny przypadek zabudowy wielorodzinnej.

(WD, MB, KS, PC)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 21 marca 2019 r.

Treść zapytania

Jaką odległość należy zachować od granicy lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie do celów projektowych w granicy działki inwestycyjnej, od projektowanego budynku gospodarczego — budynek wymieniony w §213 WT, wykonany z elementów nie rozprzestrzeniających ognia, niezawierający pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadający klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z §212 WT. Ww. grunty leśne nie są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703).

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późn. zm.)

§ 213.
Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:

1) Do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie;

a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem §217 ust. 2;

b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych.

2) Wolnostojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) o kubaturze brutto do 1500 m³ przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku;

b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leśnych;

c) o kubaturze brutto do 1000 m³ przeznaczonych do wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną.

3) Wolnostojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2;

4) Inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m³.

§ 271.
8. Najmniejszą odległość budynków ZL, PM, IN od granicy (konturu) lasu, rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny, przyjmuje się jako odległość ścian tych budynków od ściany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniającym ogień.

8a. Najmniejsza odległość budynków wymienionych w § 213, wykonanych z elementów nierozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z § 212, od granicy (konturu) lasu zlokalizowanej na:

1) sąsiedniej działce — wynosi 4 m,

2) działce, na której sytuuje się budynek — nie określa się

— jeżeli teren, na którym znajduje się granica (kontur) lasu, przeznaczony jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a w przypadku braku planu miejscowego — grunty leśne są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703).

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

W nawiązaniu do schematów graficznych załączonych do opinii nr ZR 94 Zespołu Rzeczoznawców Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów — budynki wymienione w §213 wykonane z elementów nie rozprzestrzeniających ognia, niezawierających pomieszczeń zagrożonych wybuchem oraz posiadających klasę odporności pożarowej wyższą niż wymagana zgodnie z §212, aby spełnić cytowane powyżej zapisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (z późn. zm.) w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, powinny być lokalizowane w minimalnej odległości 12 m od granicy (konturu) lasu rozumianego jako grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny (lub ww. grunty leśne nie są objęte zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc na podstawie art. 1 lit. a ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2001 poz. 1804) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1703)).

Poniżej załączono schemat graficzny dotyczący przypadku zawartego w pytaniu.

 
(KS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 22 lutego 2020 r.

Treść zapytania

W związku z § 219. WT pkt. 2, nakazującym w budynkach ZL III, ZL IV i ZL V, aby poddasze użytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe oddzielić od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odporności ogniowej EI 30 lub EI 60 w zależności od wysokości budynku, proszę o wyjaśnienie:

Pytanie 1

Czy zapis § 219. WT pkt. 2, dotyczy wszystkich budynku ZL III, ZL IV i ZL V z palną konstrukcją dachu, czy wyłącznie budynków ZL III, ZL IV i ZL V z palną konstrukcją dachu o powierzchni dachu większej niż 1000 m² ?

Pytanie 2

Czy zapis § 219. WT pkt. 2, dotyczy budynków wymienionych w §213 WT, które są zwolnione z wymagań dotyczących klas odporności pożarowej?

Pytanie 3

Czy w budynkach ZL III, ZL IV i ZL V obligatoryjna jest impregnacja konstrukcji drewnianej dachu środkami ogniochronnymi do staniu nierozprzestrzeniającego ognia?

Pytanie 4

Czy w budynkach wymienionych w § 213. WT, które są zwolnione z wymagań dotyczących klas odporności pożarowej, obligatoryjna jest impregnacja konstrukcji drewnianej dachu środkami ogniochronnymi do staniu nierozprzestrzeniającego ognia?

Podstawa prawna

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 213. Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w § 212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w § 216, z zastrzeżeniem § 271. ust. 8a, nie dotyczą budynków:

1) do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem § 217. ust.2,

b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych;

2) wolnostojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) o kubaturze brutto do 1500 m³ przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku,

b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leśnych,

c) o kubaturze brutto do 1000 m³ przeznaczonych do wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną;

3) wolnostojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2;

4) inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m³.

§ 216. 1. Elementy budynku, odpowiednio do jego klasy odporności pożarowej, powinny spełniać, z zastrzeżeniem § 213 oraz § 237 ust. 9, co najmniej wymagania określone w poniższej tabeli (tabeli nie załączono, jej treść nie jest przedmiotem pytania).

2. Elementy budynku, o których mowa w ust. 1, powinny być nierozprzestrzeniające ognia, przy czym dopuszcza się zastosowanie słabo rozprzestrzeniających ogień:

1) elementów budynku o jednej kondygnacji nadziemnej ZL IV oraz PM, o maksymalnej gęstości obciążenia ogniowego strefy pożarowej do 500 MJ/m²,

2) ścian wewnętrznych i zewnętrznych oraz elementów konstrukcji dachu i jego przekrycia w budynku PM niskim o maksymalnej gęstości obciążenia ogniowego strefy pożarowej do 1.000 MJ/m2,

3) ścian zewnętrznych w budynku niskim ZL IV.

§ 219. 1. Przekrycie dachu o powierzchni większej niż 1000 m2 powinno być nierozprzestrzeniające ognia, a palna izolacja cieplna przekrycia powinna być oddzielona od wnętrza budynku przegrodą o klasie odporności ogniowej nie niższej niż R E 15.

2. W budynkach ZL III, ZL IV i ZL V poddasze użytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe powinno być oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odporności ogniowej:

1) w budynku niskim – E I 30;

2) w budynku średniowysokim i wysokim – E I 60

Opinia

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowania

Odpowiedź na pytanie nr 1:

§ 219. ustęp 2 nie zawiera odwołania do powierzchni dachu. Wobec czego jego zapisy należy stosować bez względu na wielkość tej powierzchni.

Odpowiedź na pytanie nr 2:

§ 213. jednoznacznie wskazuje, że wymagania, o których stanowi, wyłączają wymienione budynki z obowiązków stosowania zapisów § 212 i § 216, z zastrzeżeniem § 271 ust. 8A, a nie warunków zawartych w § 219. Z tego wynika, że zapisy § 219. dotyczą wszystkich budynków bez żadnych wyłączeń.

Odpowiedź na pytanie nr 3:

Zgodnie z § 216 ust. 2 elementy budynku wymienione w ust. 1 z zastrzeżeniem zawartym w pkt 1)-3) powinny być co najmniej nierozprzestrzeniające ognia. Dotyczy to także konstrukcji dachu. Jednakże zgodnie z § 213. wymaganie powyższe nie dotyczy niektórych budynków w kategoriach ZL wymienionych przez pytającego, a za tym impregnacja konstrukcji drewnianej dachu środkami ogniochronnymi do stanu nierozprzestrzeniającego ognia nie jest wobec nich obligatoryjna. Należy jednak zwrócić uwagę, że dla budynków z elementami rozprzestrzeniającymi ogień nie będzie możliwe ich zbliżenie do granicy lasu zgodnie z § 271., ust. 8a.

Odpowiedź na pytanie nr 4:

Zwolnienie wynikające z § 213., a dotyczące § 216 dotyczy całego paragrafu włącznie z ustępem 2. Wobec czego wymóg doprowadzenia konstrukcji więźby dachowej do wymogu nierozprzestrzeniania ognia dla wymienionych w nim budynków nie obowiązuje, tak jak to zostało szczegółowo omówione w odpowiedzi na pyt. 3.

(ŁS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 3 marca 2020 r.

Treść pytania

Proszę o informację czy przy określaniu odporności pożarowej budynku (chodzi tu o budynek IN, Q < 500 niski) należy łącznie taktować zapisy warunków technicznych od art. 207 z art. 5 prawa budowlanego, który odwołuje się do Europejskiej dyrektywy (dyrektywa w załączeniu)? 

art. 5 Obiekt budowlany jako całość oraz jego poszczególne części, wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając:

spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz.Urz. UE L 88 z 04.04.2011, str. 5, z późn. zm.),"  

Rzeczoznawca, u którego uzgadniam projekt twierdzi, iż nie można zastosować obniżenia klasy budynku (z D do E) zgodnie z art. 212–215 warunków technicznych z uwagi na odwołanie do dyrektywy i z uwagi na zapis w art. 207 warunków technicznych pkt 1) zachowanie nośności konstrukcji przez określony czas (gdzie ten określony czas musi zostać określony przez projektanta). 

Czy jest to nadinterpretacja przepisów, że należy odwoływać się do dyrektywy zał. nr I?  

Czy jeśli zastosuję się do zapisów art. 212 – 215 WT i obniżę klasę budynku do E – jest to hala przejazdowa dla tirów (w konstrukcji stalowej) przy zakładzie produkcyjnym, gdzie tir jest rozładowywany, przejeżdża, jest myty i na końcu jest załadowywany w puste plastikowe skrzynki – czy będzie to błąd w sztuce? Nadmienić muszę, że budynek jest „przyklejony" do części istniejącej a ścina przyległa zaprojektowana jest jako REI 60 – oddzielenia p.poż. 

Odpowiedź

Odpowiadając na pierwszą część pytania należy stwierdzić, że KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ – tekst uchwalony w dniu 2 kwietnia 1997 r. przez Zgromadzenie Narodowe, w Rozdziale III, ustanawia źródła prawa polskiego i tak w Art. 87.1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Art. 88. 1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. 2. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych określa ustawa. 3. Umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw. Zasady ogłaszania innych umów międzynarodowych określa ustawa.

Art. 91.1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy. 2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. 3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

USTAWA jest to akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym. W określonej przez Konstytucję hierarchii powszechnie obowiązujących aktów prawnych ma rangę wyższą od zwykłych rozporządzeń.

ROZPORZĄDZENIE – akt normatywny wydany na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Rozporządzenie stanowi jedno ze źródeł prawa powszechnie obowiązującego.

Podstawą działań Unii Europejskiej są traktaty, przyjęte dobrowolnie i demokratycznie przez wszystkie państwa członkowskie. ROZPORZĄDZENIA UE jest wiążącym aktem prawnym, musi być stosowane w całości na całym obszarze UE.

W ustawie prawo budowlane w Art. 5 zostało przywołane rozporządzenie UE w zakresie załącznika I, który wymienia PODSTAWOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE OBIEKTÓW BUDOWLANYCH. W załączniku w pkt 2. Bezpieczeństwo pożarowe, ujęto wymagania dla obiektów budowlanych i tak: Obiekty budowlane muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby w przypadku wybuchu pożaru:

1. nośność konstrukcji została zachowana przez określony czas;
2. powstawanie i rozprzestrzenianie się ognia i dymu w obiektach budowlanych było ograniczone;
3. rozprzestrzenianie się ognia na sąsiednie obiekty budowlane było ograniczone;
4. osoby znajdujące się wewnątrz mogły opuścić obiekt budowlany lub być uratowane w inny sposób;
5. uwzględnione było bezpieczeństwo ekip ratowniczych.

Wymienione punkty a) – e) z załącznika I rozporządzenia unijnego [6] odpowiadają punktom 1) – 5) z § 207 rozporządzenia warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki [3]. Nie ma różnicy pomiędzy przywołanymi dokumentami.

W tym miejscu należy podkreślić, że zgodnie z ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 Dz.U.2019.1372 t.j. z dnia 24.07.2019 r. – ustawa o ochronie przeciwpożarowej [4]. W Art. 6.2. Autorzy dokumentacji projektowej są obowiązani zapewnić jej zgodność z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej. W Art. 6b. Projekt budowlany obiektu budowlanego istotnego ze względu na konieczność zapewnienia ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem oraz projekt urządzenia przeciwpożarowego wymagają uzgodnienia z rzeczoznawcą pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej, zwanego dalej „uzgodnieniem”.

Aktem wykonawczym, przywołanym w ustawie o ochronie pożarowej, jest rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej Dz.U.2015.2117 [5], w którym jest zapis: § 5.1. – Uzgodnienia projektu budowlanego dokonuje się w toku wzajemnej współpracy projektanta z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych w trakcie sporządzania przez projektanta projektu budowlanego polegającej na: 1) konsultacji rozwiązań projektowych w zakresie oceny ich zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej; 2) wymianie uwag i stanowisk w zakresie projektowanych technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego;

Zgodnie z zapisem ustawy autor dokumentacji projektowej budynku ponosi odpowiedzialność zawodową za przyjęte rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa pożarowego poprzez spełnienie zapisów prawa.

Odnośnie pierwszej części pytania

Z podanej powyżej hierarchizacji prawa obowiązującego w Polsce należy stwierdzić, że ustawa prawo budowlane [2] jest aktem prawnym, nadrzędnym wobec rozporządzenia [3]. Zespół Rzeczoznawców stoi na stanowisku, że przywołanie ustawy w zapisach art.5 wraz z wymienionym w nim załącznikiem I rozporządzenia unijnego [6] nie można uznać za nadinterpretacje przepisów. Przywoływanie aktów prawnych nadrzędnych wobec rozporządzenia jest zgodne z konstytucją.

Odnośnie drugiej części pytania.

Wymienione w warunkach technicznych wymagania pożarowe dla budynków w zakresie od § 212 do § 215 włącznie w [3], dopuszczają w budynku PM oraz IN niskim, zgodnie z tabelą przywołaną w § 212, możliwości obniżenia klasy odporności pożarowej z „D” na klasę „E”, w przypadku zastosowania w budynku stałych samoczynnych urządzeń wodnych, równocześnie dopuszczając przyjęcie klasy „E” dla budynku jednokondygnacyjnego – co zostało zapisane w § 214.

W § 215 ustawodawca usankcjonował możliwość obniżenia klasy z „D” na „E” tylko dla budynków PM o jednej kondygnacji, gdy gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej budynku przekracza 500 MJ/m², pod warunkami tam zapisanymi.

Z wymagań dotyczących klasy odporności pożarowej, określonych w § 212, zwolnione są budynki IN o kubaturze brutto do 1500 m³, co zostało zapisane w § 282.

(I.P.)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 27 czerwca 2020