Współczesne wzornictwo oraz zaawansowane rozwiązania techniczne dają nam coraz większe możliwości w zakresie projektowania oświetlenia wnętrz. Jest to kwestia równie ważna, co dobór odpowiednich materiałów wykończeniowych, kolorystyki ścian czy decyzje o stylistyce i rozplanowaniu mebli. Wpływa ona bowiem znacząco na estetykę pomieszczeń, wydobywając z nich jeszcze więcej przestrzeni, uplastyczniając ją, nadając niektórym miejscom lekkości a innym charakteru. W konsekwencji ma to ogromne znaczenie dla naszego samopoczucia, a nawet stylu życia czy efektów pracy.
Oświetlenie w nowoczesnej formie
© Pexels
Kwestie techniczne
Współczesny człowiek spędza średnio 90% swojego czasu w pomieszczeniach zamkniętych, oświetlonych światłem sztucznym. Stosowane rozwiązania powinny być więc wnikliwie przemyślane, by uniknąć zarówno efektu ponurego, niedoświetlonego wnętrza, jak i prześwietlenia go, gdy zainstalujemy zbyt dużo żarówek.
Za pomocą lamp jesteśmy w stanie pozornie skorygować niedoskonałości w przestrzeni oraz nadać klimat miejscom bez charakteru. Światło skierowane do góry optycznie podwyższa pomieszczenie, skierowane w dół obniża je, natomiast punkty skupiające światło na ścianach wpływają na odbiór szerokości wnętrza. Na natężenie światła oddziałują również kolory ścian. Ciemne i matowe struktury pochłaniają światło. Jasna kolorystyka, błyszczące powierzchnie czy wreszcie lustra odbijają i zwielokrotniają efekt świetlny. Okazuje się, że biel jest w stanie odbijać aż 80% światła, podczas gdy grafitowa szarość tylko 12%.
W zależności od przeznaczenia wnętrza, bądź oświetlanego elementu, możemy zastosować trzy rodzaje oświetlenia. Światło główne, czyli lampy sufitowe różnego typu, są podstawą w każdym pomieszczeniu, jednak jego tradycyjne, centralne położenie, rozświetlające symetrycznie całą przestrzeń, jest coraz rzadziej stosowanym rozwiązaniem. Światło robocze to oświetlenie, które posłuży nam do pracy, będzie więc rozmieszczone nad biurkiem, blatem w kuchni albo przy lustrze w łazience. Oświetlenie dekoracyjne natomiast podkreśli styl wnętrza, klimat, bądź też posłuży jako praktyczne rozwiązanie oświetlając na przykład stopnie schodów.
Do dyspozycji mamy lampy punktowe lub rozproszone. Nasz wybór będzie zależał od stylu i funkcji danego pomieszczenia. Jedno będzie wymagało miękkiego, subtelnego światła, inne zaś wyrazistego podkreślania.
Wyróżnić możemy także barwę światła, mierzoną w Kelwinach:
- ciepłą (1000–3000K)
- naturalną (3000–5000K)
- zimną/dzienną (5000–7000K).
Lampy muszą być rozmieszczone we właściwych odległościach, dlatego już na etapie budowy, bądź remontu powinniśmy przeanalizować ustawienie mebli oraz rozplanować punkty świetlne i rozprowadzić maksymalnie dużo kontaktów.
Efektywna praca
Najbardziej odpowiednim rodzajem oświetlenia podczas pracy jest naturalne światło dzienne. Gdy jednak nie może pozostać ono jedynym źródłem, należy zaprojektować oświetlenie sztuczne, uwzględniając kilka istotnych kwestii, takich jak wielkość pomieszczenia, charakter stanowisk (czyli potrzeby pracowników w zakresie oświetlenia) oraz określić tryb pracy (nocny czy dzienny). Inne będą wymogi dla oświetlenia sali wielostanowiskowej, a inne dla niewielkiego biura w kamienicy.
Dobre oświetlenie umiejętnie łączy naturalne źródło światła ze sztucznym. Jest to ważne zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy sztuczne światło staje się bazowym. Najczęściej w biurach używane jest światło o barwie chłodnej. Badania naukowe potwierdzają, że poprzez wzrok dociera do nas większość informacji, a właściwe natężenie i barwa światła oddziałują pozytywnie na nastrój, motywację, pobudzając organizm do pracy oraz zwiększając jej efektywność nawet o 20%. Niedoświetlenie natomiast, bądź zastosowanie światła o barwie ciepłej przekładają się na gorsze samopoczucie, senność oraz prowadzą do zbytniego rozluźnienia.
Podświetlenie blatu w nowoczesnej kuchni
© Pexels
Praktyczna i elegancka kuchnia
Podstawowym źródłem światła w kuchni jest oświetlenie centralne. Nie powinno być ono jedynym, lecz dobrze gdy jest na tyle mocne, by sięgało do całości pomieszczenia, tak by w żadnym miejscu nie odczuwać dyskomfortu spowodowanego brakiem światła. W zależności od stylu, jaki dominuje w naszej kuchni możemy dobrać odpowiednią osłonę, bądź postawić na nieoprawione żarówki. We wnętrzu prowansalskim, klasycznym czy stylu glamour sprawdzą się ozdobne żyrandole. Przy ich montażu warto zwrócić uwagę, by nie kolidowały z drzwiczkami górnych szafek. Z kolei bardziej nowoczesne, industrialne kuchnie warto oświetlić halogenami, montowanymi na dyskretnych plafonach lub szynoprzewodach. Światłem przez nie emitowanym można sterować, nakierowując je na dowolny obszar.
Jeśli w kuchni znajduje się część jadalniana, ważne będzie zastosowanie osobnej lampy wiszącej ponad stołem. Sugerowana wysokość jej umieszczenia to punkt kilka centymetrów poniżej oczu osoby stojącej. Oprawa takiej lampy zależy wyłącznie od naszej wyobraźni. Jest to element, którym znacząco możemy podkreślić styl mieszkania.
Podświetlenie pod górnymi szafkami bardzo ładnie rozjaśni nam blat roboczy. To o tyle istotne, że gdy będziemy go używać, korzystając z oświetlenia górnego, prawdopodobnie jednocześnie będziemy własną sylwetką zacieniać sobie obszar pracy. Najczęściej stosuje się tu halogeny, ponieważ ich światło nie zmienia barw przedmiotów oraz jest zbliżone do dziennego, a także w związku z możliwością zasilania prądem o znacznie obniżonym napięciu, co jest rozwiązaniem bezpiecznym. Ze względu na krótkotrwałość przegrywają tutaj klasyczne żarówki.
Podstawą więc będzie też doświetlenie strefy gotowania. Rozwiążemy to halogenami, klasycznymi żarówkami lub diodami LED zamontowanymi w okapach kuchennych. Kupując okap, warto więc przeanalizować moc zastosowanych żarówek.
W kuchni dobrze też pomyśleć o zastosowaniu światła dekoracyjnego, na przykład pod wyspą czy w meblach z przeszkleniem. Natomiast modne obecnie zamontowanie taśmy ledowej w dolnym cokoliku nie jest najlepszym pomysłem, ponieważ uwydatnia gromadzący się na podłodze kurz.
Oświetlenie salonu
© Pexels
Nastrojowy salon
Dzięki starannej aranżacji oświetlenia możemy uzyskać unikalny charakter naszego salonu, w zależności od potrzeb, a tym samym zapewnić sobie odpowiedni komfort psychiczny, kojąc bądź pobudzając zmysły. Światło pełni tu rolę głownie dekoracyjną, estetyzującą, tworząc nastrój i klimat.
Oświetlenie ważne jest tu głównie nad stolikiem kawowym, bądź/i jadalnianym. Powinno ono porządkować układ, a stylistyka zamontowanej lampy ma szanse być ciekawą dominantą całego wnętrza. Odpowiednio zrelaksujemy się na pewno mogąc przyciemniać światło, na przykład za pomocą żarówek Ledare z oferty Ikei.
Boczne oświetlenie w sypialni
© Pexels
Kojąca sypialnia
To zdecydowanie miejsce, gdzie powinno być nastrojowo i przytulnie. Warto to podkreślić oświetleniem - stonowanym światłem głównym i lampkami nocnymi, zaprojektowanymi tak, by nie świeciły nam w oczy i by nie oświetlały drugiej, śpiącej osoby podczas, gdy my jeszcze czytamy książkę. Sprawdzi się tu klosz zabudowany od dołu który świeci na boki czy do góry. Niektóre lampy pomogą się też wyciszyć przed snem lub wspomogą wstawanie nocą do dziecka.
Dobrze też pamiętać o rozplanowaniu wyłączników w taki sposób by nie musieć wstawać z łóżka chcąc zgasić światło. Żarówki sterowane zdalnie ma w swojej ofercie Ikea. Można je włączać lub wyłączać i ściemniać za pomocą pilota lub aplikacji w telefonie.
Jeśli domownicy mają różne czasowo tryby warto pomyśleć o oświetleniu funkcyjnym, by można było na przykład wyszukać ubranie nie budząc innych.
W sypialni nie możemy też zapomnieć o najważniejszym źródle światła, czyli o słońcu, bo to właśnie ono będzie nas budziło o poranku, ale może nam też skutecznie utrudnić spanie w dzień. Dlatego w tym wnętrzu pomyślcie również o roletach czy zasłonach, które pomogą regulować oświetlenie. Zupełna ciemność nie tylko ułatwia zasypianie, ale też pobudza zmysły.
Łazienka z efektownym żyrandolem
© Pexels
Łazienka z klimatem
Wciąż często jest to niewielkie ciemne pomieszczenie, bez okien. Najistotniejsze jest tu światło robocze przy lustrze. Najlepiej gdy oświetla ono z lewej i prawej strony na wysokości twarzy. Stosuje się również jeden dłuższy element oświetlający nad lustrem.
Światło główne zależy od wielkości pomieszczenia. Jeżeli nasza łazienka jest przestronna możemy pozwolić sobie nawet na ozdobny, duży abażur, zgodny z charakterem miejsca.
Z myślą o tworzeniu sprzyjającego klimatu puśćmy wodzę fantazji, stosując relaksacyjne girlandy oświetleniowe.
Stylizowane lampy
© Pexel
Kącik czytelnika
Właściwe jest zaplanowanie kącika czytelniczego w pobliżu okna i zastosowanie odpowiedniej lampy. Może to być kinkiet w pobliżu fotela, bądź stojąca lampa z ruchomym ramieniem. By uniknąć problemów ze wzrokiem, barwa światła powinna być jak najbardziej naturalna.
Szafki i dodatki
Bardzo praktyczne jest także zamontowanie małych źródeł świateł z czujnikiem włączania. Sprawdzi się to w szafach, szafkach, albo jako podświetlenie stopni schodów. Dzięki nowoczesnym paskom ledowym RGB możemy ustalić konkretny kolor oświetlenia. Taśmy LED są też doskonałym równoważnikiem w tle, gdy męczą nam się oczy z powodu jedynego źródła światła nad nami. Podświetlenia mogą również uwypuklić walory estetyczne przedmiotów ozdobnych, takich jak ceramika, obrazy lub roślinność.
W ramach dekoracji możemy stosować też girlandy i sznury świetlne, i dekorować nimi nasze przestrzenie przez cały rok.
Zabawa światłem, podsumowanie
W projektowaniu oświetlenia wnętrz ogranicza nas jedynie nasza wyobraźnia oraz wyczucie. Dziś mamy ogromy wybór lamp, które są wyszukane, designerskie i spełniające najwyższe wymogi estetyczne. Niektóre z nich, odpowiednio wyeksponowane, same w sobie mogą być dziełem sztuki. Pamiętając o podstawowych zasadach warto poddać się fantazji i stworzyć najbardziej sprzyjający nam klimat danego miejsca.
Opracowanie: Liwia Sus
