Hortensje to jedne z najpiękniejszych i najbardziej efektownych krzewów ogrodowych. Ich duże, barwne kwiatostany przyciągają wzrok i dodają uroku przestrzeni wokół domu. Są cenione za długie kwitnienie, różnorodność kolorów i stosunkowo łatwą pielęgnację. W tym artykule dowiesz się, jakie odmiany hortensji warto mieć w ogrodzie, jak je uprawiać oraz jak prawidłowo o nie dbać.
Hortensje zachwycają dużymi, barwnymi kwiatostanami
Fot. Summer Quinn © UNSPLASH
Rodzaje hortensji – którą odmianę wybrać?
Wśród hortensji znajdziemy kilka popularnych gatunków, które różnią się wymaganiami, wielkością oraz formą kwiatów. Oto najczęściej spotykane odmiany hortensji ogrodowych:
Hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla)
To gatunek, który najczęściej spotykamy w polskich ogrodach. Jej charakterystyczną cechą są kuliste kwiatostany w odcieniach różu, błękitu, fioletu lub bieli. Kolor kwiatów może zmieniać się w zależności od pH gleby – w kwaśnej ziemi kwiaty stają się niebieskie, a w zasadowej różowe.
Hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata)
Ten gatunek jest bardziej odporny na mróz i łatwiejszy w uprawie niż hortensja ogrodowa. Stożkowate kwiatostany hortensji bukietowej kwitną na pędach jednorocznych, dzięki czemu nie ma ryzyka, że przemarzną. Najpopularniejsze odmiany to Limelight, Vanille Fraise i Grandiflora.
Hortensja drzewiasta (Hydrangea arborescens)
Ten gatunek charakteryzuje się dużymi, kulistymi kwiatami i silnym wzrostem. Najpopularniejsza odmiana to Annabelle. Jest znana z ogromnych, śnieżnobiałych kwiatów, które rozjaśniają ogród.
Hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris)
Idealna do sadzenia przy pergolach, murach i altanach. Tworzy piękne, białe kwiatostany. Ponadto, jest łatwa w uprawie.
Hortensja dębolistna (Hydrangea quercifolia)
Odmiana o dekoracyjnych liściach przypominających liście dębu, które jesienią przebarwiają się na czerwono. Kwiaty hortensji dębolistnej są białe, ale z czasem zmieniają barwę na różową.
Najpopularniejsze rodzaje hortensji to m.in. ogrodowa, bukietowa, drzewiasta, pnąca, dębolistna
Fot. Masaaki Komori © UNSPLASH
Jak uprawiać hortensje w ogrodzie?
Hortensje najlepiej rosną na stanowiskach półcienistych, osłoniętych od wiatru. Lubią żyzną, wilgotną i przepuszczalną glebę o lekko kwaśnym odczynie. Najlepszym czasem na sadzenie hortensji jest wiosna lub wczesna jesień. Sadzonki należy umieścić w dołku o głębokości około 40 cm i szerokości 50 cm. Warto dodać do ziemi kompost lub specjalne podłoże przeznaczone dla hortensji. Rośliny te mają duże zapotrzebowanie na wodę. W okresie letnim należy je regularnie podlewać, zwłaszcza w upalne dni. Najlepiej robić to rano lub wieczorem, aby uniknąć parowania wody. Aby hortensje kwitły obficie, warto je nawozić od wiosny do końca lata. Najlepiej sprawdzają się nawozy bogate w potas i fosfor. Można stosować specjalne nawozy do hortensji, które pomagają utrzymać intensywny kolor kwiatów. Co ważne, nie wszystkie hortensje wymagają intensywnego cięcia. Hortensje ogrodowe kwitną na pędach dwuletnich, dlatego ich przycinanie powinno być bardzo ostrożne – wystarczy usunąć przekwitłe kwiatostany. Hortensje bukietowe i drzewiaste kwitną na pędach jednorocznych, można je więc przycinać wczesną wiosną.
Hortensje lubią glebę o lekko kwaśnym odczynie
Fot. Caroline Zumbiehl/Tiffany Chan © UNSPLASH
Hortensje w każdą porę roku – jak o nie dbać?
Wiosna – czas na regenerację i nawożenie
Wiosna to kluczowy okres dla hortensji, ponieważ wtedy rozpoczyna ona swój nowy cykl wzrostu. Aby ją do tego przygotować, najpierw powinniśmy usunąć suche, uszkodzone lub martwe pędy. Warto również zastosować wiosenne nawożenie, które dostarczy roślinom niezbędnych składników odżywczych. Hortensje ogrodowe i bukietowe dobrze reagują na nawozy bogate w azot, fosfor i potas. Jeśli gleba jest zbyt kwaśna lub zasadowa, warto skorygować jej pH, aby zapewnić roślinom optymalne warunki do wzrostu.
Lato – okres kwitnienia i podlewania
Latem hortensje wymagają regularnego podlewania, zwłaszcza w upalne dni. Ich płytki system korzeniowy sprawia, że szybko tracą wilgoć, dlatego najlepiej podlewać je rano lub wieczorem, unikając moczenia liści. Warto również pamiętać o ściółkowaniu gleby, co pomoże zatrzymać wilgoć i ograniczyć wzrost chwastów. W przypadku odmian hortensji, które zmieniają kolor kwiatów, można stosować specjalne preparaty do intensyfikacji barwy.
Specjalne nawozy dla hortensji pomogą uzyskać kwiaty o intensywniejszym odcieniu
Fot. Jan Ranft © UNSPLASH
Jesień – przygotowanie do zimy
Jesień to czas, aby odpowiednio przygotować hortensje do nadchodzącej zimy. Warto ograniczyć nawożenie azotowe, aby nie pobudzać roślin do wzrostu, co mogłoby osłabić je przed okresem niskich temperatur. Można jednak zastosować nawozy potasowe, które wzmacniają pędy i zwiększają odporność na mróz. W przypadku hortensji bukietowej i drzewiastej możesz lekko je przyciąć, aby ułatwić im zimowanie.
Zima – ochrona przed mrozem
Zima to okres, w którym hortensje potrzebują szczególnej troski, zwłaszcza jeśli są to odmiany wrażliwe na niskie temperatury. Aby skutecznie ochronić hortensje przed mrozem, warto zastosować kilka sprawdzonych metod. Pierwszą z nich jest ściółkowanie korzeni. Gruba warstwa ściółki z kory, liści lub słomy pomoże zabezpieczyć system korzeniowy przed przemarzaniem. W przypadku bardziej wrażliwych odmian, takich jak hortensja ogrodowa, warto zastosować agrowłókninę lub jutowe worki, które ochronią rośliny przed mrozem i wiatrem. Podobnie jak w przypadku róż, możesz także usypać kopczyk ziemi wokół podstawy rośliny, co dodatkowo zabezpieczy pędy przed przemarznięciem. Jeśli hortensje są pokryte grubą warstwą śniegu, warto delikatnie go strząsnąć, aby uniknąć połamania pędów pod jego ciężarem. W przypadku hortensji ogrodowej najlepiej pozostawić przekwitłe kwiatostany na roślinie, ponieważ zapewniają one dodatkową ochronę przed mrozem.
Hortensje wymagają odpowiedniego zabezpieczenia przed mrozem
Fot. Nusa Urbancek © UNSPLASH
Najczęstsze problemy w uprawie hortensji
Hortensje, choć są stosunkowo łatwe w uprawie, mogą czasami sprawiać problemy. Oto najczęstsze z nich:
-
Żółknięcie liści – może być wynikiem chlorozy, czyli niedoboru żelaza. Problem ten pojawia się najczęściej na glebach zasadowych. Rozwiązaniem jest zakwaszenie podłoża specjalnymi preparatami oraz nawożenie preparatami z żelazem.
-
Brak wzrostu – hortensje mogą słabo rosnąć, jeśli mają za mało składników odżywczych lub zostały zasadzone na zbitym, gliniastym podłożu. Poprawę można uzyskać poprzez stosowanie nawozów przeznaczonych dla hortensji oraz spulchnienie gleby i wzbogacenie jej kompostem.
-
Brązowe plamy na liściach – Najczęściej są oznaką chorób grzybowych, takich jak plamistość liści. Pojawiają się w wyniku nadmiernej wilgoci i słabej cyrkulacji powietrza. Pomocne może być usuwanie porażonych liści i stosowanie fungicydów.
Niedobór składników odżywczych może powodować brak wzrostu i żółknięcie liści hortensji ogrodowej
Fot. Jan Haerer © UNSPLASH
-
Zielone kwiaty – W przypadku hortensji ogrodowej często zdarza się, że, kwiaty nie przybierają pożądanych kolorów. Dzieje się tak, gdy gleba ma niewłaściwe pH. Aby uzyskać niebieskie kwiaty, gleba powinna być kwaśna (pH ok. 4,5–5,5), a dla różowych – zasadowa.
-
Zasychanie i więdnięcie liści – Może być efektem zbyt suchego podłoża lub odwrotnie – nadmiernego podlewania, które prowadzi do gnicia korzeni. Hortensje wymagają regularnego, ale umiarkowanego podlewania.
-
Zdeformowane liście – Jeśli liście się zwijają lub pojawiają się na nich zniekształcenia, może to być objawem ataku szkodników, takich jak mszyce lub przędziorki. Regularna kontrola roślin i stosowanie naturalnych lub chemicznych środków ochrony pomoże w walce ze szkodnikami.
Aby uzyskać niebieskie kwiaty, gleba powinna być kwaśna, a dla różowych – zasadowa
Fot. Fatih/Rafael Shiga © UNSPLASH
Dlaczego hortensja nie kwitnie?
Kolejnym częstym problemem w uprawie hortensji ogrodowej jest brak kwitnienia. Przyczyn może być kilka. Najczęściej wynika on z niewłaściwego przycinania. Hortensja ogrodowa kwitnie na pędach zeszłorocznych, więc jeśli wiosną lub jesienią przytniemy je zbyt mocno, usuniemy zawiązane pąki kwiatowe. Kolejnym powodem może być przemarzanie. W surowe zimy, zwłaszcza bez odpowiedniego zabezpieczenia, pąki mogą ulec uszkodzeniu i roślina nie zakwitnie. Brak kwitnienia może być również efektem niedoboru składników odżywczych, szczególnie fosforu oraz potasu, które są kluczowe dla tworzenia kwiatów. Należy również zwrócić uwagę na azot. Jego nadmiar sprzyja rozwojowi liści kosztem kwiatów. Nieodpowiednie stanowisko to kolejny negatywny czynnik. Hortensja ogrodowa preferuje stanowiska półcieniste, osłonięte od silnego wiatru. Jeśli rośnie w pełnym cieniu lub jest narażona na ostre słońce, może mieć problem z kwitnieniem. Należy też pamiętać o regularnym podlewaniu, ponieważ susza może spowodować zamieranie pąków kwiatowych jeszcze przed ich rozwinięciem.
Aby hortensje kwitły obficie, warto je nawozić od wiosny do końca lata
Fot. Priscilla Du Preez/Yoksel Zok © UNSPLASH
Co sadzić obok hortensji?
Hortensje świetnie komponują się z innymi roślinami, a odpowiednio dobrane gatunki mogą nie tylko podkreślić ich urok, ale także poprawić warunki ich wzrostu. Kluczowe jest wybieranie roślin, które mają podobne wymagania glebowe i wilgotnościowe. Funkie to idealni sąsiedzi dla hortensji, ponieważ preferują półcień i wilgotne podłoże. Ich dekoracyjne liście pięknie kontrastują z bujnymi kwiatostanami hortensji. Paprocie rosną naturalnie w podobnym środowisku. Dobrze czują się w cieniu i utrzymują wilgoć w glebie, co sprzyja hortensjom. Pierzaste kwiatostany tawułek dodają lekkości kompozycji ogrodowej i dobrze znoszą wilgotne stanowiska. Kolorowe liście żurawek mogą podkreślić barwę hortensji. Sprawiają również, że rabata wygląda atrakcyjnie przez cały sezon. Rododendrony i azalie to krzewy o podobnych wymaganiach glebowych. Preferują kwaśne podłoże i lekko ocienione stanowiska, dzięki czemu dobrze współgrają z hortensjami. Jeśli gleba nie jest zbyt kwaśna, lawenda może być doskonałym towarzystwem dla hortensji bukietowych, tworząc romantyczne zestawienia i przyciągając owady zapylające.
Hortensje są stosunkowo łatwe w uprawie
Fot. Daria Altunina © UNSPLASH
Mamy dla Ciebie więcej porad na temat przestrzeni wokół domu!
Opracowanie: KATARZYNA SZOSTAK
