Architektura i kultura
Architekturą przestrzeni kulturowych nazywamy obiekty użyteczności publicznej służące zaspokajaniu potrzeb w zakresie kultury, obejmujące wszystkie jej dziedziny, takie jak sztuka, muzyka, literatura, kinematografia, teatr etc.
czym jest architektura przestrzeni kulturowych?
To obiekty użyteczności publicznej służące zaspokajaniu potrzeb w zakresie kultury, obejmujące wszystkie jej dziedziny, takie jak sztuka, muzyka, literatura, kinematografia, teatr etc.
przykłady architektury przestrzeni kulturowych
Instytucje, za których pośrednictwem prowadzona jest działalność kulturalna, wymagająca adekwatnej infrastruktury, to przede wszystkim muzea i galerie, biblioteki i mediateki oraz wszelkie inne centra kultury, w tym miejsca, w których praktykowane są sztuki performatywne — domy kultury, opery, filharmonie, teatry, kina, a także amfiteatry i kompleksy festiwalowe.
kategorie obiektów architektury przestrzeni kulturowych (kryterium czasu powstania)
Budynki służące za gmachy instytucji kultury to adaptowane na te cele zabytki, obiekty i przestrzenie zmodernizowane lub współczesne realizacje od podstaw. Jeszcze w dwudziestym wieku zdawała się dominować tendencja do lokowania muzeów, oper i filharmonii oraz teatrów we wnętrzach historycznych, co w powszechnym mniemaniu kojarzone było z prestiżem i estymą. Jednak z czasem trend zaczął zanikać i utrzymał się jedynie selektywnie, jako wynik troski o spójność stylistyczną budowli z charakterem prezentowanych w niej ekspozycji i repertuaru. Szeroki oddźwięk sukcesów takich przedsięwzięć jak rewitalizacja Rotterdamu czy Muzeum Guggenheima w Bilbao zachęcił do eksperymentów z formą i bryłą, tym bardziej że kreatywność i innowacyjność nie są wcale z góry skazane na kolizję z triadą witruwiańską, lecz z powodzeniem mogą z nią koegzystować.
przeznaczenie i cele architektury przestrzeni kulturowych
Nadrzędną funkcją tego typu architektury — od początków jej istnienia — jest zapewnienie dostępu do kultury jej użytkownikom. Od drugiej połowy minionego stulecia zaczęto przy tym zwracać baczną uwagę na aspekt społeczny — o ile wcześniej nie wzbudzało kontrowersji, gdy uczestnictwo w kulturze nosiło znamiona elitaryzmu, to po przekroczeniu wskazanej cezury wyraźnie daje się zaobserwować dążenie do uczynienia obiektów architektury przestrzeni kulturowych jak najbardziej inkluzywnymi i dostępnymi dla wszystkich bez względu na zajmowany szczebel drabiny stratyfikacyjnej czy biologiczne ograniczenia organizmu (na przykład dysfunkcje narządu ruchu bądź wzroku). Dodatkowo odnotować należy przejawy mechanizmów adaptacyjnych architektury przestrzeni kulturowych do stylu życia współczesnych społeczeństw, na przykład biblioteki publiczne w centrach handlowych. W Polsce pierwsza taka placówka powstała w 2006 roku w Olsztynie, a następnie we Wrzeszczu i w Gliwicach.
Kolejne wyzwanie (z jakim aktualnie przychodzi zmierzyć się tego rodzaju architekturze) to zdolność wkomponowania się w tkankę smart city.
Grupę projektową Centrala jako platformę wspólnych poszukiwań architektów, designerów i artystów założyli w 2001 roku Krzysztof Banaszewski, Małgorzata Kuciewicz, Jan Strumiłło oraz Jakub Szczęsny. W roku 2010 dołączył do zespołu Simone De Iacobis.
Centrala to warszawskie studio architektoniczno‑badawcze realizujące program reinterpretacji i interwencji dążących do odnowy języka architektury. Ich sposobem pracy są w takiej samej mierze kreowane na bazie własnych badań narracje zmieniające wyobrażenia o przestrzeni, jak i projekty budowlane oraz artystyczne. Zaangażowani są w edukację architektoniczną — prowadzą liczne spacery, wykłady i warsztaty. Projekt „Amplifikacja natury” kuratorki Anny Ptak i Centrali prezentowany był w Pawilonie Polskim na 16. Międzynarodowej Wystawie Architektury — La Biennale di Venezia 2018. Obecnie Centrala kontynuuje ten temat, tworząc projekty o architekturze‑w‑przyrodzie i przyrodzie‑w‑architekturze.
