Prefabrykowane wiązary dachowe Mistral.
Z cyklu „Dachy, akcesoria dachowe – trendy 2023”
Wiązar jest podstawowym elementem konstrukcji dachu. Odpowiednia ilość wiązarów stanowi łącznie więźbę dachową. Zadaniem więźby dachowej jest m. in. zapewnienie bezpiecznego przenoszenia obciążeń powstałych od ciężaru konstrukcji, pokrycia dachowego, śniegu i wiatru na konstrukcję ścian. Wiązary dachowe – podsumowując — są rodzajem odpowiednio przygotowanej, prefabrykowanej więźby dachowej.
Rozmawiamy z ekspertem na temat tej technologii.
Dziś poruszymy temat wiązarów dachowych i porozmawiamy ze specjalistą w tym temacie. Proszę się przedstawić.
Jacek Wiśniewski. Jestem dyrektorem sprzedaży w firmie MISTRAL KWIATKOWSKI I WSPÓLNICY. Z wykształcenia inżynier technologii drewna z blisko dwudziestopięcioletnim stażem.
No to zaczynamy nasz temat miesiąca — wiązary dachowe — co to takiego i do czego służą?
Wiązar jest podstawowym elementem konstrukcji dachu. Odpowiednia ilość wiązarów stanowi łącznie więźbę dachową. Zadaniem więźby dachowej jest m. in. zapewnienie bezpiecznego przenoszenia obciążeń powstałych od ciężaru konstrukcji, pokrycia dachowego, śniegu i wiatru na konstrukcję ścian. Wiązary dachowe – podsumowując — są rodzajem odpowiednio przygotowanej, prefabrykowanej więźby dachowej. Produkujemy je w oparciu o technologię płytek kolczastych firmy MITEK. Kompletny dach zbudowany z wiązarów zapewnia inwestorom bezpieczny dach nad głową.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Płytki kolczaste... co to takiego? — proszę wyjaśnić czytelnikom.
Płytki kolczaste to technologia łączenia elementów drewnianych bez gwoździ. Technologia ta została opracowana w USA w połowie lat 50. XX wieku. Do naszego kraju technologia dotarła na początku lat 90. XX wieku, wraz z otwarciem się Polski na Zachód. Od tego czasu obserwujemy wzrost udziału prefabrykowanych wiązarów w rynku budowlanym.
Zatem jak zadbać o właściwą jakość wiązarów na naszym dachu, na co zwrócić uwagę?
Po pierwsze projekt. To od wiedzy Architekta zależy, jakie dokładnie rozwiązanie zaproponuje. Inwestor w wielu przypadkach nie posiada dostatecznej wiedzy, aby dokonać weryfikacji rozwiązań technicznych zastosowanych w danym projekcie. Zastępowanie tradycyjnych, ciężkich stropów, prefabrykowanym dachem wiązarowym z pasem dolnym drewnianym, to szczególnie pożądane rozwiązanie. Nie tylko przyspiesza budowę domu, obniża koszt budowy poprzez eliminację zbędnego w domu parterowym stropu, ale przede wszystkim poprawia możliwości izolacji, co w czasach gdy koszty energii są wysokie, jest szczególnie pożądane.
Kolejna rzecz, na którą trzeba zwrócić uwagę, to właściwe przeliczenie nośności wiązarów do odpowiedniej strefy śniegowej tzn. inny, lżejszy wiązar będzie potrzebny w Zielonej Górze niż w Suwałkach. Wynika to ze strefy klimatycznej i norm dla niej ustalanych. Dzięki takiemu zabiegowi możemy zredukować koszt konstrukcji od kilku do kilkunastu procent.
Następny istotny element, na który inwestor powinien zwrócić uwagę, to certyfikowany materiał o odpowiedniej wytrzymałości i wilgotności drewna. Najlepiej jeśli producent posiada certyfikat CE na wytwarzane wiązary dachowe. Inwestor, który wybiera certyfikowanego producenta, ma gwarancję, iż proces produkcji jego wiązarów jest monitorowany od chwili skierowania projektu do produkcji, aż do momentu opuszczenia fabryki.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
A jak wygląda proces przygotowania wiązarów dachowych?
Nie wiem jak jest w innych firmach – ja mogę opowiedzieć jak to wygląda u nas. Można podzielić cały proces na kilka etapów. W pierwszej kolejności, potencjalny klient przysyła projekt do wyceny. Nasi konstruktorzy opracowują wstępny projekt więźby dachowej i przesyłają kosztorys. Po jego akceptacji, podpisywana jest umowa. Z odpowiednim wyprzedzeniem, przygotowywany jest projekt produkcyjny, który kierowany jest do dwóch działów. Do działu cięcia i składania. W dziale cięcia przy użyciu sterowanych cyfrowo pił, elementy wiązarów są docinane i kompletowane w poszczególne wiązary. Następnie tak przygotowana paczka pociętych elementów trafia do wanny impregnującej. Impregnat zabezpiecza powierzchnie przed szkodliwym działaniem: ognia, grzybów domowych i pleśniowych oraz owadów. Po zaimpregnowaniu, elementy trafiają do działu składania na prasę. Mamy się czym pochwalić — nasza prasa jest bardzo nowoczesnym urządzeniem. Stworzyliśmy własny innowacyjny system magnetycznego pozycjonowania płytek kolczastych. Elementy są składane w poszczególne wiązary. Automatyzacja procesu produkcji zapewnia oczekiwaną jakość końcowego wyrobu. Gotowe wiązary są kompletowane, ładowane na platformy transportowe i wysyłane do klienta. Razem z dachem na budowę dociera też ekipa monterska. Montaż wolimy zrobić naszymi, wyspecjalizowanymi ekipami aby wykluczyć możliwości błędów. Wiązary prefabrykowane są montowane w bardzo krótkim czasie. Montaż trwa zazwyczaj jeden dzień.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Jakich materiałów powinno się używać do produkcji ? Na co zwrócić uwagę?
Nie będę tu odkrywczy — jakość czyni cuda. Drewno powinno posiadać certyfikat w klasie C24, powinno być suszone termicznie i czterostronnie strugane. Najczęściej używane jest drewno świerkowe. Nie powinno być na nim widocznych sęków, niejednorodnego prowadzenia włókien, sęków wad czy spękań dochodzących do krawędzi. Mówiłem na początku o odpowiednim suszeniu. Suszenie drewna eliminuje ewentualne szkodniki biologiczne, które mogły się znajdować w kłodzie, a na późniejszym etapie użytkowania wysuszonego materiału usunięcie wilgoci i zmiana struktury białkowej drewna powoduje, iż szkodniki nie żerują w materiale. Mówiłem też o czterostronnym struganiu. Struganie ma za zadanie przede wszystkim utrudnić zapalność drewna, gdyż ogień, w przypadku pożaru na gładkiej powierzchni ma utrudnioną możliwość wnikania. Płytki kolczaste dostarcza kilku producentów. Największym jest firma MITEK i my z nich korzystamy.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Jakie są zalety, a jakie wady wiązarów?
Stosowanie w procesie budowania prefabrykowanych wiązarów ma wiele zalet i praktycznie nie ma wad. Do niedawna największą wadą konstrukcji prefabrykowanych była jej cena. Rozwiązania ciesielskie były często tańsze. Od kilku lat obserwujemy zmniejszenie się różnic cenowych. Wynika to przede wszystkim ze znacznego wzrostu kosztów robocizny oraz ze wzrostu świadomości Inwestorów, którzy nie chcą mieć dachu wykonanego ze świeżo przetartego drewna niewiadomego pochodzenia.
Dobrze, każdy stosowaną przez siebie technologię chwali — poproszę konkretniej...
- Przygotowujemy indywidualny projekt wiązarów, dostosowany do lokalizacji budynku z uwzględnieniem wszystkich warunków wymaganych do spełnienia w danej lokalizacji, dodatkowo dostosowany do pokrycia dachu i innych obciążeń zakładanych przez inwestora.
- Stosujemy materiały certyfikowane, dużo mniejsza materiałochłonność to oszczędność środowiska i kieszeni.
- Mamy możliwość wygenerowania w przestrzeni wiązarów przestrzeni strychowej
- Wykonanie zarówno prostych jak i skomplikowanych, wielopołaciowych konstrukcji dachowych z dokładnością niedostępną dla więźby tradycyjnej.
- Milimetrowa dokładność wykonania poszczególnych wiązarów. Jest to szczególnie ważny aspekt w przypadku pokryć dachówką płaską, gdzie każda nierówność jest wyjątkowo widoczna.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Mnie przekonuje najbardziej mniejsza materiałochłonność i możliwość wygospodarowania dodatkowej przestrzeni na strychu, z resztą dobrzy dekarze dają sobie doskonale radę.
Tak, ale na dobrą ekipę dekarzy czasami trzeba czekać rok, a my zrealizujemy zamówienie w kilka tygodni.
Dobrze, zatem kiedy warto stosować wiązary?
W każdym przypadku warto rozważyć zastosowanie wiązarów prefabrykowanych. W budownictwie komercyjnym jest to rozwiązanie stosowane często przez inwestorów, gdyż rozpiętość wiązarów może dochodzić bez podparcia nawet do 30 metrów. Jest to również idealne rozwiązanie w budownictwie rolniczym, gdzie warunki panujące w budynkach eliminują zastosowanie konstrukcji stalowych. Największym jednak rynkiem dla wiązarów prefabrykowanych jest budownictwo mieszkaniowe.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Na jakie rodzaje dachów stosuje się wiązary?
W budownictwie mieszkaniowym najbardziej opłacalnym jest zastosowanie wiązarów w budynku parterowym. W takim przypadku, nie ma potrzeby stosowania stropu. Budynek jest kończony wieńcem, do którego montowana są wiązary dachowe z pasem dolnym. Niezależnie czy jest to dach jednospadowy, dwuspadowy czy kopertowy, takie rozwiązanie to niesamowita oszczędność czasu i pieniędzy. W przestrzeni wiązarów możemy wygenerować przestrzeń strychową z obciążalnością nawet 150 kg/m²! Podobne rozwiązanie można zastosować również w budynkach wielopiętrowych, w których nie mamy poddasza użytkowego. Kolejnym rodzajem budynków, są budynki z poddaszem użytkowym. W takim przypadku najczęściej mamy drewniany strop i w pełni użytkowe poddasze. Ostatnim typem zastosowania wiązarów prefabrykowanych są nadbudowy na istniejących budynkach. Dzięki zastosowaniu lekkiej technologii szkieletowej, często jest to jedyna metoda wykonania nadbudowy bez konieczności kosztownego wzmocnienia fundamentów.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Panie Jacku, podsumujmy. Jakie najczęstsze błędy obserwuje Pan przy ich montażu, na co zwrócić szczególną uwagę?
Dach jest istotnym elementem budynku. Wykonany źle, może stanowić zagrożenie dla użytkowników. Technologia prefabrykowana eliminuje najczęstsze błędy, takie jak: zastosowanie niewłaściwych materiałów i niedokładności wykonania. Najczęstsze błędy wynikają z dwóch czynników – człowieka, jako osoby omylnej i jakości zastosowanych materiałów. Inwestor powinien unikać sytuacji, w której ekipa przy pomocy prymitywnych narzędzi docina elementy na budowie. Tutaj o pomyłkę jest niezwykle łatwo. Drugim zagrożeniem, którego należy bezwzględnie unikać jest prowadzenie przez ekipę prac „po swojemu”, dotyczy to ekip „wiedzących lepiej niż konstruktorzy” i zapewnień „my dachy robimy od 20 lat i jeszcze żadnego nie zerwało”. W dobie zmian klimatycznych, gwałtownych zjawisk pogodowych dach zaczyna przyjmować dość duże siły. Wiązary prefabrykowane są znacznie gęściej rozstawione w porównaniu z wiązarami tradycyjnymi, co zwiększa ilość punktów mocowania dachu do wieńca, a tym samym znacznie podnosi poziom bezpieczeństwa dachu przed zerwaniem go przez silny wiatr. Dlatego namawiam wszystkich inwestorów, aby decydowali się na rozwiązania prefabrykowane, dostarczane przez certyfikowane zakłady.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Nie wierzę, że wszyscy producenci wiązarów są tacy idealni… i znam naprawdę dobre ekipy dachowe, które nie korzystają z tej technologii
Tak, to prawda, także również wśród producentów wiązarów zdarzają się błędnie wykonane dachy. Każdego inwestora namawiam, aby sprawdził jakim parkiem maszynowym dysponuje producent. W ostatnich latach powstało mnóstwo niewielkich firm, które w warunkach warsztatowych — dawnych stodołach bez specjalistycznego wyposażenia — próbują produkować wiązary.
Do najczęstszych błędów produkcyjnych należy zaliczyć zmianę położenia płytki kolczastej w węźle. Jest to znaczący błąd, który potrafi osłabić złącze i w skrajnym przypadku może doprowadzić do uszkodzenia wiązara. Równie częstym błędem jest ponadnormatywne odchudzenie konstrukcji w celu zmniejszenia ilości zużytego materiału. Zakłady, które posiadają certyfikat CE, nie stosują takich praktyk, i jako wieloletni uczestnik rynku budowlanego zalecam każdemu Inwestorowi, aby się zastanowił, czy oszczędność kilkuset złotych jest warta ryzyka.
Następną kategorią błędów są błędy związane z montażem. Bardzo ważne jest, aby producent posiadał wyszkolone i doświadczone ekipy monterów. Wykonanie montażu musi być zgodne z dostarczanym razem z wiązarami projektem montażowym. Najczęstsze błędy: nierówno liniowy montaż wiązarów (powodujący krzywiznę połaci dachu), szczególnie zagrażająca bezpieczeństwu odchyłka od osiowego ustawienia (przekoszenie) wiązarów, braki w stężeniach, zbyt mała liczba wkrętów/gwoździ w łącznikach.
prefabrykowane wiązary dachowe
© Mistral
Rozmawialiśmy z Jackiem Wiśniewskich, magistrem inżynierem technologiem drewna. Dziękuję za ciekawą rozmowę i rady dla naszych czytelników.
Dziękuję także, że mogłem podzielić się swoimi doświadczeniami.
Więcej informacji na stronie firmy MISTRAL w portalu PdA.
