Warunki techniczne

Treść zapytania

Zwracam się z pytaniem dotyczącym szerokości spocznika schodów w budynku użyteczności publicznej, określonej na podstawie tabeli w par. 68 warunków technicznych. Czy minimalną szerokość użytkową — 1,5m dla spocznika należy zachować w jednym kierunku czy we wszystkich kierunkach przy klatce schodowej dwubiegowej łamanej lub dwubiegowej prostej? Załączam opinie dwóch ministerstw w tej sprawie.

Podstawa prawna

— Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 2017, poz. 1332 z późn. zm.),
— Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.).

Opinia

Parametry określone w tabeli § 68 ust. 1 WT ustalają minimalne szerokości użytkowe spocznika. § 68 WT nie wskazuje jednak, który z wymiarów spocznika rozumiany jest jako jego szerokość.

Nowsza z opinii wydana przez Ministerstwo Budownictwa Departament Regulacji Rynku Budowlanego i Procesu Inwestycyjnego, Nr 1363, znak: BB-3o-022-1/07 z dn. 28.03.2007 wprost wskazuje, że co najmniej jeden z wymiarów spocznika powinien nie być mniejszy niż 1,50m.

Z całą pewnością rozwiązanie to nie zostało wykluczone w regulacjach § 68 WT. Nie bez znaczenia jest również fakt, że regulacje dot. parametrów spocznika nie uległy zmianie nie tylko w okresie pomiędzy wydawanymi opiniami, ale i do dzisiaj.

W praktyce i literaturze fachowej spotkać można różnorodne rozwiązania. Podkreślić należy jednak, że przyjęcie prawidłowego i najwłaściwszego dla konkretnego przypadku projektowego, należy do wyłącznej kompetencji projektanta i jest jego decyzją.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
Art. 20.
1. Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

1) opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;

 
(PC, MB)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 07 maja 2018 r.

Dotyczy

Do jakiej kategorii obiektów należy zakwalifikować budynki rekreacji indywidualnej, a w związku z tym, jakie należy przyjąć wymogi do określenia parametrów dla schodów wewnętrznych?

Zespół Rzeczoznawców przy Radzie MPOIA przedstawia swoje stanowisko:

Podstawa prawna

Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 75, poz. 690 z późn. zm.)
reguluje:

§ 3.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

7) budynku rekreacji indywidualnej — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego wypoczynku

§ 68.
1. Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela:

§ 69.
1. Liczba stopni w jednym biegu schodów stałych powinna wynosić nie więcej niż:

1) 14 stopni — w budynkach opieki zdrowotnej

2) 17 stopni — w innych budynkach

2. Wymaganie, o których mowa w ust.1 pkt 2, nie dotyczy budynków w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz budynków rekreacji indywidualnej, mieszkań dwupoziomowych oraz dojść do urządzeń technicznych.

Opinia

W paragrafie 68.1. dotyczącym wymagań dla schodów stałych nie zostały bezpośrednio wymienione budynki rekreacji indywidualnej, tym niemniej po analizie definicji takich budynków należy przyjąć, że wymagania dla ustalania granicznych wymiarów schodów stałych należy stosować jak dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych i w zabudowie jednorodzinnej oraz mieszkaniach dwupoziomowych.

Interpretację taką potwierdza zapis z paragrafu 69, w którym dla ustalania ilości stopni w jednym biegu schodów stałych wymaganie dla budynków rekreacji indywidualnej określono łącznie z budynkami w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz mieszkaniami dwupoziomowymi.

Par. 69 stwarza możliwość zaprojektowania, w jednym biegu innej niż 17 liczby stopni (może być więcej)

Brakuje jednak jednoznacznego zwolnienia Budynków Rekreacji Indywidualnej z szerokości biegu, mniejszej niż 80 cm, W małych domach rekreacyjnych (typu szałasów) nie ma prawie żadnej możliwości zaprojektowania i usytuowania w obiekcie biegu schodowego o szerokości min. 80 cm czyli stałych schodów.

Korzysta się ze schodów drabiniastych, schodów gotowych zabiegowych, opartych o okrąg, schodów stałych ale o szerokości biegu mniejszej: 60—70 cm.

Cały przemysł produkcji gotowych schodów powinien się przestawić na biegi schodów szersze, min. 80 cm lub musi nastąpić wyłączenie tej szerokość z zabudowy rekreacyjnej.

 
(WD, AW)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 maja 2016
aktualizacja: 31.12.2018 r.

Treść zapytania

Zwracam się z prośbą o możliwość udzielenia porady prawnej przez Zespół Rzeczoznawców MPOIA RP w zakresie interpretacji Warunków Technicznych.

Pytanie dotyczy sytuacji projektowania budynku hotelowego / pensjonatowego tj. budynku zamieszkania zbiorowego, świadczącego usługi zakwaterowania krótkoterminowego / turystycznego. W ramach projektowanego zespołu, mają znaleźć się dwa typy pokoi:

Typ 1) Pokoje dwupoziomowe z antresolą (traktowane jako jedna kondygnacja), składające się na parterze z pokoju dziennego z aneksem kuchennym, łazienką oraz otwartej antresoli przeznaczonej na część sypialną,

Typ 2) Pokoje „dwukondygnacyjne”, które na dolnym poziomie mają pokój dzienny z aneksem kuchennym i łazienką, a na piętrze dwie odrębne wydzielone sypialnie i łazienkę.

W obu przypadkach dostęp do górnego poziomu, odbywa się przez indywidualny bieg schodowy, wewnątrz pokoju dziennego.

Problem polega na właściwym dobrze szerokości biegu schodowego obsługującego komunikację pionową w ramach obu typu pokoi. Inwestor nalega na realizację schodów o szerokości użytkowej biegu/spocznika 0,8m (zgodnie z par. 68 WT — jak dla mieszkań dwupoziomowych).

Pytanie 1) Prośba o interpretację, czy pokój w budynku zamieszkania zbiorowego, można traktować jako mieszkanie dwupoziomowe dające możliwość stosowania schodów o szerokości biegu/spocznika 0,8m — biorąc pod uwagę definicje:

WT par. 3 pkt. 10) pomieszczenie mieszkalne — należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniach, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego, w połączeniu z definicją WT par. 3 pkt. 9) — mieszkaniu — należy przez to rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego.

Pytanie 2) Czy poprawnym jest traktowanie schodów w pokoju Typ 1 — łączących dwa poziomy (dolny i antresoli) w tym samym pomieszczeniu, nie jako klatki schodowej z wymaganiami określonymi w par. 68, ale jako przejścia ewakuacyjnego w pomieszczeniu, o szerokości przejścia min. 0,8m (ewakuacja do 3 osób).

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami).

§ 3.
Ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o:

4) budynku mieszkalnym — należy przez to rozumieć:

a) budynek mieszkalny wielorodzinny,

b) budynek mieszkalny jednorodzinny;

5) budynku zamieszkania zbiorowego — należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonny;

9) mieszkaniu — należy przez to rozumieć zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mający odrębne wejście, wydzielony stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiający stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego;

10) pomieszczeniu mieszkalnym — należy przez to rozumieć pokoje w mieszkaniu, a także sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego;

11) pomieszczeniu pomocniczym — należy przez to rozumieć pomieszczenie znajdujące się w obrębie mieszkania lub lokalu użytkowego służące do celów komunikacji wewnętrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowania posiłków, z wyjątkiem kuchni zakładów żywienia zbiorowego, a także do przechowywania ubrań, przedmiotów oraz żywności;

§ 68.
1. Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela:

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Paragraf 3 warunków technicznych w punkcie 9 podaje definicję mieszkania jako zespołu pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, mających odrębne wejście, wydzielonego stałymi przegrodami budowlanymi, umożliwiającego stały pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego. Nie określa, ani nie ogranicza definicji do budynków mieszkalnych wielorodzinnych.

Punkt 10 powyższego paragrafu definiuje pojęcie pomieszczenia mieszkalnego, jako zarówno pokoi w mieszkaniu, jak i sypialni i pomieszczeń do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego.

Tak więc w przypadku, gdy lokal w budynku zamieszkania zbiorowego posiada odrębne wejście, jest wyodrębniony stałymi przegrodami budowlanymi i tworzy zespół pomieszczeń mieszkalnych i pomocniczych, należy traktować jako mieszkania przeznaczone na okresowy lub stały pobyt ludzi, w zależności od jego funkcji.

Dlatego też zarówno w przypadku lokalu z pokojami dwupoziomowymi z antresolą (traktowaną jako kondygnacja), składającego się na parterze z pokoju dziennego z aneksem kuchennym, łazienką oraz otwartą antresolą przeznaczoną na część sypialną, jak i w przypadku lokali z pokojami dwukondygnacyjnymi, które na dolnym poziomie mają pokój dzienny z aneksem kuchennym i łazienką, a na piętrze dwie odrębne, wydzielone sypialnie i łazienkę, prawidłowym będzie stosowanie schodów stałych o szerokości biegu i spocznika minimum 80 cm oraz wysokości stopni maksimum 19 cm. Różnica będzie polegać na tym, że w pierwszym przypadku lokal będzie lokalem o jednej kondygnacji z antresolą, a w drugim będzie lokalem o dwóch kondygnacjach.

 
(WD)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 04 lutego 2019 r.

Treść zapytania

Proszę o zinterpretowanie par 68 Rozporządzenia o warunkach technicznych, w którym w tabeli podano dla pozycji „garaże wbudowane i wolno stojące (wielostanowiskowe) oraz budynki usługowe, w których zatrudnia się do 10” wysokość stopnia schodów jako 19 cm i szerokość jako 0,9 m. 

W sposób oczywisty dotyczy to komunikacji w garażach wielostanowiskowych, natomiast czy w projektowanym budynku wielorodzinnym schody z poziomu wejścia (parteru będącego kondygnacją mieszkalną) na poziom garażu jednokondygnacyjnego podziemnego mogą mieć wysokość 19 cm i szerokość 90 cm?

Podstawa prawna

Jakie graniczne wymiary powinny mieć schody stałe w projektowanym budynku wielorodzinnym prowadzące z parteru będącego kondygnacją mieszkalną (poziomu wejścia do budynku) na poziom jednokondygnacyjnego garażu podziemnego?

Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r., w sprawie  warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Warunki Techniczne) (z dnia 12 kwietnia 2002r. z późniejszymi zmianami).

[…] Rozdział 4 Schody i pochylnie § 68.1. Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela:

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Cytowany powyżej przepis dotyczy schodów we wszystkich wielostanowiskowych garażach wbudowanych i wolno stojących. Odnosi się on również do schodów prowadzących z poziomu parteru będącego kondygnacją mieszkalną budynku wielorodzinnego, stanowiącego równocześnie poziom wejścia do budynku, na poziom jednokondygnacyjnego garażu podziemnego. Stosując ten przepis należy równocześnie spełnić wymogi wszystkich pozostałych przepisów Warunków Technicznych dotyczące schodów stałych. tj. § 68. ust. 4., § 69. ust 1 i ust. 4 oraz § 71. Ust 4.

(KS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 października 2019 r.

Treść pytania

Zwracamy się z uprzejmą prośbą o opinię dotyczącą prawidłowości przyjętych rozwiązań w zakresie dostępności do wszystkich projektowanych budynków, w tym również przez osoby niepełnosprawne, o których mowa w § 14 i 16 „warunków technicznych”.

W załączniku przesyłamy projekt zagospodarowania terenu na którym projektant zaprojektował drogę wewnętrzną, stanowiącą ciąg pieszo-jezdny, o szer. 5 m i nachyleniu nie przekraczającym 15%, prowadzającą do garaży każdego z budynków. Od tej drogi do wejść do budynków (zielone linie) zapewnione zostały utwardzone dojścia o szer. 1,5 m i nachyleniu nie przekraczającym 6%, zapewniające osobom niepełnosprawnym dostęp do całych budynków.

Podstawa prawna

[1]. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1422)

§ 14

1. Do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazd umożliwiający dostęp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, określonych w przepisach odrębnych. Szerokość jezdni stanowiącej dojazd nie może być mniejsza niż 3 m.

2. Dopuszcza się zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod warunkiem że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów.

3. Do budynku i urządzeń z nim związanych, wymagających dojazdów, funkcję tę mogą spełniać dojścia, pod warunkiem że ich szerokość nie będzie mniejsza niż 4,5 m.

§ 16

Do wejść do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej powinny być doprowadzone od dojść i dojazdów, o których mowa w § 14 ust. 1 i 3, utwardzone dojścia o szerokości minimalnej 1,5 m, przy czym co najmniej jedno dojście powinno zapewniać osobom niepełnosprawnym dostęp do całego budynku lub tych jego części, z których osoby te mogą korzystać.

§ 70

Maksymalne nachylenie pochylni związanych z budynkiem nie może przekraczać wielkości określonych w poniższej tabeli:

§ 71

1. Pochylnie przeznaczone dla osób niepełnosprawnych powinny mieć szerokość płaszczyzny ruchu 1,2 m, krawężniki o wysokości co najmniej 0,07 m i obustronne poręcze odpowiadające warunkom określonym w § 298, przy czym odstęp między nimi powinien mieścić się w granicach od 1 m do 1,1 m.

2. Długość poziomej płaszczyzny ruchu na początku i na końcu pochylni powinna wynosić co najmniej 1,5 m.

3. Powierzchnia spocznika przy pochylni dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich powinna mieć wymiary co najmniej 1,5 x 1,5 m poza polem otwierania skrzydła drzwi wejściowych do budynku. 

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

W opisywanym przypadku należy zwrócić uwagę, że przywołane przepisy wyraźnie rozróżniają zagadnienia możliwości dojazdu i dojścia do działki i budynku w ogóle, a szczegółowo dojście do budynku z warunkiem dostępu dla osób niepełnosprawnych.

W związku z tym:

przedstawione w pytaniu rozwiązania projektowe realizują zapisy § 14 ww. rozporządzenia poprzez zaprojektowanie ciągu pieszo-jezdnego o wymaganych parametrach.

Należy tu zwrócić uwagę, że ten paragraf nie reguluje kwestii dostępu dla osób niepełnosprawnych, gdyż prowadziłoby to do absurdalnych rozwiązań projektowych, które wymusił by niwelowanie powierzchni całego kraju w rejonach, gdzie zabudowa lub dojazd i dojście do niej znajdowałaby się na spadkach większych niż opisane w § 70 ww. rozporządzenia.

z kolei dostęp dla osób niepełnosprawnych w analizowanym przypadku jest zapewniony zgodnie z § 16 ww. rozporządzenia „od dojść i dojazdów, o których mowa w § 14 ust. 1 i 3”, przez zaprojektowanie utwardzonych dojść o odpowiednich parametrach i wyposażonych w rozwiązania techniczne te dojścia umożliwiające (podnośniki schodowe i pionowe).

Wobec powyższego należy stwierdzić, że zaproponowane rozwiązania są prawidłowe, co do zasady stosowania.

Opinia nie odnosi się do prawidłowości szczegółów rozwiązań w zakresie przepisów odrębnych (§ 14 ust 1.), ani § 70 i § 71 WT.

(ŁS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 17 grudnia 2020 r.

Treść pytania

Inwestor planuje wybudowanie obiektu hotelowego (ZL V) wyposażonego w dwupoziomowe apartamenty wielopokojowe. Poziomy apartamentów połączone będą schodami wewnętrznymi zlokalizowanymi w obrębie apartamentów.

Czy, mając na uwadze zapisy par. 68 ust. 1, par. 69 ust. 2 oraz par. 248, wskazane powyżej rozwiązanie projektowe można traktować jako rodzaj schodów wewnętrznych w mieszkaniach, a co za tym idzie zastosować odpowiednie parametry geometryczne w zakresie wysokości, szerokości oraz liczby schodów w biegu?

Z punktu widzenia wiedzy budowlanej i logiki doboru rozwiązań projektowych, takie działanie wydaje się zasadne (warunki użytkowania, ewakuacji itp. są w istocie zbliżone do warunków w mieszkaniu wielopoziomowym).

Podstawy prawne

[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U.2019.1065 t.j. z dnia 2019.06.07), w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

4) budynku mieszkalnym — należy przez to rozumieć:

a) budynek mieszkalny wielorodzinny,

b) budynek mieszkalny jednorodzinny;

5) budynku zamieszkania zbiorowego – należy przez to rozumieć budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonny;

(…)

§ 69. 1. Liczba stopni w jednym biegu schodów stałych powinna wynosić nie więcej niż:

1) 14 stopni — w budynku opieki zdrowotnej;

2) 17 stopni — w innych budynkach.

Wymaganie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy budynków w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz budynków rekreacji indywidualnej, mieszkań dwupoziomowych oraz dojść do urządzeń technicznych.

§ 248. Schody wewnętrzne w mieszkaniach w budynku wielorodzinnym oraz w budynku jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej, a także budynku tymczasowym nieprzeznaczonym na cele widowiskowe lub inne zgromadzenia ludzi, mogą nie spełniać wymagań stawianych drogom ewakuacyjnym.

Opinia

Hotel jest budynkiem zamieszkania zbiorowego.

W związku z tym, przy projektowaniu schodów łączących różne poziomy apartamentu hotelowego, należy stosować te przepisy, które są właściwe dla budynków zamieszkania zbiorowego, a nie dla mieszkań dwupoziomowych, budynków jednorodzinnych lub rekreacji indywidualnej czy jakichkolwiek innych.

Nadmienić należy, że istnieje możliwość uzyskania od organu administracji budowlanej, za zgodą właściwego ministra, odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych. Zgoda na odstępstwo wydawana jest tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach, po spełnieniu określonych warunków zamiennych. Do projektanta należy ocena zasadności takiej procedury.

(KS)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 6 października 2022 r.