Krajowe izby
Art. 27.
Najwyższymi jednostkami organizacyjnymi samorządów zawodowych są Krajowe Izby.
Art. 28.
1. Organami Krajowych Izb są:
1) Krajowy Zjazd Izby;
2) Krajowa Rada Izby;
3) Krajowa Komisja Rewizyjna;
4) Krajowa Komisja Kwalifikacyjna;
5) Krajowy Sąd Dyscyplinarny;
6) Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej. 2. Kadencja organów Krajowych Izb trwa 4 lata.
Art. 29.
1. Krajowy Zjazd Izby jest najwyższym organem Krajowej Izby.
2. Krajowy Zjazd Izby stanowią delegaci wybrani przez okręgowe zjazdy izb.
3. W Krajowym Zjeździe Izby biorą udział z głosem doradczym niebędący delegatami członkowie ustępujących organów Krajowej Izby, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 2–6.
4. Krajowa Rada Izby określa zasady ustalania liczby delegatów z okręgowych izb na Krajowy Zjazd Izby.
5. Krajowa Rada Izby zwołuje Krajowy Zjazd Izby, co najmniej raz w roku jako sprawozdawczy, a co 4 lata jako sprawozdawczo-wyborczy.
6. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Izby zwołuje Krajowa Rada Izby z własnej inicjatywy lub na wniosek Krajowej Komisji Rewizyjnej, co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków okręgowych rad izb, co najmniej 1/5 wszystkich członków okręgowych izb albo ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
7. Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Izby powinien być zwołany w terminie 2 miesięcy od dnia wpływu wniosku o zwołanie zjazdu.
Art. 30.
1. Uchwały Krajowego Zjazdu Izby są podejmowane zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy liczby delegatów na Krajowy Zjazd Izby.
2. Wybory do organów Krajowej Izby odbywają się w głosowaniu tajnym.
3. Krajowy Zjazd może uchwalić tajność obrad na wniosek co najmniej 1/3 delegatów Krajowego Zjazdu Izby.
Art. 31.
Krajowy Zjazd Izby:
1) ustala liczbę członków organów Krajowej Izby;
2) wybiera Prezesa i członków Krajowej Rady Izby;
3) wybiera przewodniczącego i członków organów Krajowej Izby, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 3–5, oraz Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej;
4) ustala zasady gospodarki finansowej Krajowej Izby oraz uchwala jej budżet;
5) uchwala statut i regulaminy określające organizację organów izby i tryb ich działania;
6) uchwala regulamin wyborów do organów izby;
7) ustala wysokość i sposób uiszczania składek członkowskich i innych opłat na rzecz izby oraz zasady ich podziału;
8) ustala zasady prowadzenia listy członków izby;
9) udziela absolutorium Krajowej Radzie Izby;
10) uchwala, po zasięgnięciu opinii stowarzyszeń zawodowych, zasady etyki zawodowej;
11) ustala program działania samorządu zawodowego;
12) rozpatruje i zatwierdza sprawozdania z działalności Krajowej Rady Izby, Krajowej Komisji Rewizyjnej, Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej, Krajowego Sądu Dyscyplinarnego i Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej.
Art. 32.
1. W skład Krajowej Rady Izby wchodzą Prezes i członkowie wybrani przez Krajowy Zjazd Izby.
2. Prezydium Krajowej Rady Izby stanowią Prezes i wybrani przez Krajową Radę Izby spośród jej członków: wiceprezesi, sekretarz, skarbnik i członkowie.
3. Prezydium Krajowej Rady Izby działa w imieniu Krajowej Rady Izby w sprawach określonych regulaminem Rady.
4. Oświadczenia woli w imieniu Krajowej Rady Izby składają przynajmniej dwaj członkowie prezydium, w tym Prezes lub wiceprezes.
Art. 33.
Krajowa Rada Izby kieruje działalnością samorządu zawodowego między Krajowymi Zjazdami, a w szczególności:
1) wykonuje uchwały Krajowego Zjazdu Izby;
2) koordynuje i nadzoruje działalność okręgowych rad izb;
3) reprezentuje członków izby;
4) wspiera podnoszenie kwalifikacji zawodowych członków izb;
4a)6) zawiera z uczelniami umowy, o których mowa w art. 61 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.7));
5) opracowuje projekt regulaminu wyborów do organów izby;
6) uchwala regulamin postępowania kwalifikacyjnego w sprawach nadawania uprawnień budowlanych i tytułu rzeczoznawcy budowlanego;
7) (uchylony)
8) (uchylony)
9) wydaje, po przeprowadzeniu postępowania weryfikacyjnego, decyzję w sprawie uprawnień budowlanych, w stosunku do osób, o których mowa w art. 12a ustawy — Prawo budowlane, a w wypadku nadania uprawnień budowlanych zobowiązuje okręgową izbę, wskazaną przez zainteresowanego, do dokonania wpisu na listę członków;
10) dokonuje kontroli uchwał okręgowych rad izb w zakresie zgodności z prawem, uchwałami i regulaminami wydanymi na podstawie ustawy;
11) opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczących architektury lub budownictwa;
12) składa sprawozdanie ze swojej działalności Krajowemu Zjazdowi Izby;
13) reprezentuje samorząd wobec organów władzy publicznej oraz organizacji społecznych, zawodowych, samorządowych i innych;
14) prowadzi bieżące sprawy Krajowej Izby;
15) uchyla uchwały okręgowych rad izb sprzeczne z prawem lub uchwałami i regulaminami wydanymi na podstawie ustawy;
16) zobowiązuje okręgową radę izby do podjęcia uchwały w określonej sprawie należącej do zakresu działania tej rady, w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały Krajowej Rady Izby; niepodjęcie przez okręgową radę izby w powyższym terminie stosownej uchwały upoważnia do jej podjęcia Krajową Radę Izby;
17) przedstawia odpowiednio ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa coroczne informacje o działalności Krajowej Izby;
18) ustala wzory pieczęci organów samorządu zawodowego.
Art. 33a.
1. Właściwa Krajowa Rada Izby wszczyna postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta lub inżyniera budownictwa na wniosek obywatela państwa członkowskiego.
2. Właściwa Krajowa Rada Izby zawiadamia wnioskodawcę o otrzymaniu wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta lub inżyniera budownictwa w terminie miesiąca od dnia jego otrzymania, a w przypadku stwierdzenia braków formalnych wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.
3. Postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta lub inżyniera budownictwa kończy się wydaniem decyzji, nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia przez wnioskodawcę wszystkich niezbędnych dokumentów, z zastrzeżeniem art. 33d.
4. Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta lub inżyniera budownictwa zawiera:
1) imię (imiona), nazwisko, datę i miejsce urodzenia wnioskodawcy;
2) obywatelstwo wnioskodawcy oraz nazwę państwa członkowskiego, w którym wnioskodawca uzyskał kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera budownictwa;
3) określenie zawodu regulowanego albo działalności regulowanej wraz z określeniem formy, w jakiej działalność ma być wykonywana;
4) informację o posiadanych kwalifikacjach i uprawnieniach;
5) informacje o ukończonym kształceniu regulowanym;
6) wykaz dokumentów dołączonych do wniosku.
5. Do wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta lub inżyniera budownictwa dołącza się:
1) dokument potwierdzający obywatelstwo wnioskodawcy;
2) dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera budownictwa oraz, o ile jest to wymagane, dokumenty potwierdzające doświadczenie zawodowe wnioskodawcy;
3) zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku, poświadczające, że architektowi lub inżynierowi budownictwa nie zawieszono prawa wykonywania działalności lub nie zakazano wykonywania zawodu.
6. Dokumenty, o których mowa w ust. 5 pkt 2, nie są wymagane w przypadku architektów posiadających kwalifikacje zawodowe potwierdzone dokumentami wymienionymi w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 5 ust. 5.
7. Obowiązek umieszczania we wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta lub inżyniera budownictwa informacji o obywatelstwie wnioskodawcy oraz dołączania do wniosku potwierdzającego je dokumentu nie dotyczy wnioskodawcy będącego bezpaństwowcem, któremu nadano status uchodźcy, udzielono ochrony uzupełniającej, albo który posiada zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.
8. W przypadku gdy właściwy organ państwa członkowskiego nie wydaje zaświadczenia, o którym mowa w ust. 5 pkt 3, dopuszcza się zastąpienie go pisemnym oświadczeniem wnioskodawcy złożonym do właściwej Krajowej Rady Izby.
9. Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych architekta lub inżyniera budownictwa składa się w języku polskim. W toku tego postępowania dokumenty składa się w języku polskim albo w innym języku wraz z tłumaczeniem na język polski. W przypadku dokumentów szczególnie istotnych dla rozstrzygnięcia postępowania właściwa Krajowa Rada Izby może wymagać tłumaczenia dokonanego przez tłumacza przysięgłego prowadzącego działalność w Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie członkowskim. Tłumaczenie na język polski nie jest wymagane w przypadku dokumentów potwierdzających dane, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i 2.
10. W przypadku uzasadnionych wątpliwości dotyczących autentyczności dyplomów, świadectw lub innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu architekta lub inżyniera budownictwa, wydanych przez właściwe organy państwa członkowskiego lub w przypadku uzasadnionych wątpliwości dotyczących spełnienia wymogów w zakresie kształcenia określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej, właściwa Krajowa Rada Izby zwraca się do tych organów o potwierdzenie autentyczności dokumentów lub potwierdzenie spełnienia wymogów w zakresie kształcenia.
11. Właściwa Krajowa Rada Izby wydaje decyzję o uznaniu kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy spełniającemu warunki określone w ustawie oraz zobowiązuje wskazaną przez niego okręgową izbę do dokonania wpisu na listę członków, jeżeli posiada on znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
Art. 33b.
1. Jeżeli właściwa Krajowa Rada Izby albo właściwa okręgowa rada izby posiadają informacje dotyczące postępowań dyscyplinarnych lub nałożonych sankcji karnych, lub innych ważnych okoliczności, które mogą wywierać wpływ na wykonywanie zawodu architekta lub inżyniera budownictwa, informują o tym zdarzeniu właściwe organy państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska.
2. Właściwa Krajowa Rada Izby oraz właściwa okręgowa rada izby mają obowiązek:
1) dokonania weryfikacji informacji, o których mowa w ust. 1, o które występują właściwe organy państwa członkowskiego;
2) informowania o wynikach weryfikacji, o której mowa w pkt 1, właściwe organy państwa członkowskiego.
3. Właściwa Krajowa Rada Izby albo właściwa okręgowa rada izby, na wniosek właściwych organów państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska, w odniesieniu do osób będących członkami izby, potwierdza autentyczność dyplomów, świadectw lub innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji do wykonywania zawodu architekta lub inżyniera budownictwa albo spełnienie wymagań w zakresie kształcenia, określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.
3a. Właściwa okręgowa rada izby, na wniosek właściwego organu państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska, udostępnia informacje potwierdzające, że architekt lub inżynier budownictwa wykonuje działalność zgodnie z prawem, w sposób należyty, oraz że nie zostały na niego nałożone kary dyscyplinarne lub sankcje karne związane z wykonywaniem zawodu lub prowadzeniem działalności, a także informacje niezbędne przy rozpatrywaniu skargi złożonej na architekta lub inżyniera budownictwa przez usługobiorcę.
4. Właściwa Krajowa Rada Izby oraz właściwa okręgowa rada izby zapewniają poufność wymienianych informacji.
5. Wymiana informacji, o których mowa w ust. 1, 3 i 3a, odbywa się za pośrednictwem Systemu Wymiany Informacji na Rynku Wewnętrznym IMI, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym i uchylającym decyzję Komisji 2008/49/WE („rozporządzeniu w sprawie IMI”) (Dz. Urz. UE L 316 z 14.11.2012, str. 1, z późn. zm.).
Art. 33c.
1. Obywatel państwa członkowskiego posiadający kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera budownictwa ma prawo posługiwania się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oryginalnym tytułem określającym wykształcenie uzyskanym w państwie członkowskim lub jego skrótem w języku tego państwa.
2. Właściwa Krajowa Rada Izby może wymagać, aby tytuł określający wykształcenie był opatrzony informacją dotyczącą nazwy i siedziby instytucji albo komisji egzaminacyjnej, która ten tytuł nadała.
3. Jeżeli tytuł, o którym mowa w ust. 1, określający wykształcenie lub jego skrót mogą być mylone z tytułem używanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dla którego uzyskania jest wymagane dodatkowe szkolenie lub kształcenie, którego obywatel państwa członkowskiego posiadający kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera budownictwa nie ukończył, właściwa Krajowa Rada Izby może wymagać, aby osoba taka posługiwała się posiadanym tytułem w formie określonej przez właściwą Krajową Radę Izby.
Art. 33d.
1. Krajowa Rada Izby Architektów, rozpatrując wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych złożony przez obywatela państwa członkowskiego, który nie spełnia wymagań określonych w ustawie, stosuje odpowiednio przepisy ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
2. W zakresie nieuregulowanym niniejszą ustawą, do zasad uznawania kwalifikacji zawodowych lub świadczenia usług transgranicznych stosuje się przepisy, o których mowa w ust. 1.
3. Przepisy, o których mowa w ust. 1, mają zastosowanie również w przypadku wniosku w sprawie uznania kwalifikacji obywatela państwa członkowskiego nabytych na terytorium państwa innego niż państwo członkowskie.
Art. 33e.
1.8) W przypadku gdy różnice między wykonywaniem zawodu architekta lub inżyniera budownictwa w państwie członkowskim a wykonywaniem zawodu architekta lub inżyniera budownictwa w Rzeczypospolitej Polskiej są na tyle znaczące, że przystąpienie do testu umiejętności lub odbycie stażu adaptacyjnego, o których mowa w art. 20 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, wiązałoby się z koniecznością ukończenia przez składającego wniosek w postępowaniu o uznanie kwalifikacji zawodowych pełnego programu studiów wymaganego do pełnego dostępu do zawodu architekta lub inżyniera budownictwa w Rzeczypospolitej Polskiej, właściwa Krajowa Rada Izby, po indywidualnym rozpatrzeniu wniosku, może uznać kwalifikacje zawodowe tej osoby w celu przyznania jej częściowego dostępu do wykonywania zawodu architekta lub inżyniera budownictwa.
2. Obywatel państwa członkowskiego posiadający kwalifikacje zawodowe architekta lub inżyniera budownictwa, któremu na podstawie ust. 1 zostały uznane kwalifikacje zawodowe w celu przyznania częściowego dostępu do zawodu architekta lub inżyniera budownictwa, posługuje się tytułem ustalonym dla tego zawodu w państwie członkowskim w oryginalnym brzmieniu, ze wskazaniem czynności zawodowych objętych częściowym dostępem.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku architektów posiadających kwalifikacje zawodowe potwierdzone dokumentami wymienionymi w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 5 ust. 5.
4. Uznania kwalifikacji zawodowych w celu przyznania częściowego dostępu do zawodu architekta lub inżyniera budownictwa można odmówić, jeżeli taka odmowa:
1) jest uzasadniona: bezpieczeństwem użytkowania obiektu budowlanego, ochroną konsumentów, ochroną środowiska, zdrowiem lub bezpieczeństwem publicznym;
2) odpowiednio służy zapewnieniu osiągnięcia realizowanego celu;
3) nie wykracza poza zakres niezbędny do osiągnięcia realizowanego celu.
Art. 34.
W posiedzeniach Krajowej Rady Izby i jej prezydium mają prawo uczestniczyć z głosem doradczym przewodniczący: Krajowej Komisji Rewizyjnej, Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej, Krajowego Sądu Dyscyplinarnego, okręgowych rad izb, Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej, przedstawiciel ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa i inne zaproszone osoby.
Art. 35.
1. Krajowa Komisja Rewizyjna:
1) kontroluje statutową, finansową i gospodarczą działalność Krajowej Izby;
2) przedstawia sprawozdanie z działalności kontrolnej Krajowemu Zjazdowi Izby;
3) sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych komisji rewizyjnych;
4) występuje z wnioskiem o udzielenie absolutorium Krajowej Radzie Izby.
2. Krajowa Komisja Rewizyjna uchyla uchwały okręgowych komisji rewizyjnych sprzeczne z prawem lub uchwałami i regulaminami wydanymi na podstawie ustawy.
Art. 36.
1. Krajowa Komisja Kwalifikacyjna w szczególności:
1) prowadzi postępowanie odwoławcze i wydaje decyzje w drugiej instancji w sprawach, o których mowa w art. 24 ust. 1 pkt 2;
2) opracowuje zestawy pytań egzaminacyjnych;
3) wydaje decyzje w sprawie nadania tytułu rzeczoznawcy budowlanego;
4) dokonuje, co najmniej raz do roku, analizy przeprowadzonych postępowań kwalifikacyjnych w sprawach nadawania uprawnień budowlanych i rzeczoznawstwa budowlanego;
5) sporządza opinie dla Krajowego Sądu Dyscyplinarnego w sprawach z zakresu odpowiedzialności zawodowej członków izb architektów oraz inżynierów budownictwa;
6) składa Krajowemu Zjazdowi Izby sprawozdanie ze swojej działalności;
7) sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych komisji kwalifikacyjnych.
2. Krajowa Komisja Kwalifikacyjna uchyla uchwały okręgowych komisji kwalifikacyjnych sprzeczne z prawem lub uchwałami i regulaminami wydanymi na podstawie ustawy.
3. Decyzje, o których mowa w ust. 1 pkt 1, są decyzjami ostatecznymi, od których przysługuje skarga do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od daty ich otrzymania.
Art. 37.
1. Krajowy Sąd Dyscyplinarny:
1) rozpatruje odwołania od orzeczeń okręgowych sądów dyscyplinarnych;
2) rozpatruje jako sąd pierwszej instancji sprawy członków organów Krajowej Izby i okręgowych izb z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej oraz z zakresu odpowiedzialności zawodowej członków izb architektów oraz inżynierów budownictwa;
3) dokonuje, co najmniej raz do roku, analizy postępowań z zakresu odpowiedzialności zawodowej członków izb architektów oraz inżynierów budownictwa i dyscyplinarnej;
4) składa Krajowemu Zjazdowi Izby coroczne sprawozdanie ze swojej działalności;
5) sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych sądów dyscyplinarnych;
6) uchyla uchwały okręgowych sądów dyscyplinarnych sprzeczne z prawem lub uchwałami i regulaminami wydanymi na podstawie niniejszej ustawy.
2. Krajowy Sąd Dyscyplinarny orzeka w składzie trzyosobowym jako sąd pierwszej instancji i pięcioosobowym jako sąd odwoławczy.
Art. 38.
Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej:
1) prowadzi postępowanie wyjaśniające oraz sprawuje funkcje oskarżyciela w sprawach z zakresu odpowiedzialności zawodowej członków izb architektów oraz inżynierów budownictwa i dyscyplinarnej członków organów Krajowej Izby;
2) składa odwołania od orzeczeń Krajowego Sądu Dyscyplinarnego w sprawach, o których mowa w pkt 1, do właściwego sądu apelacyjnego w zakresie odpowiedzialności dyscyplinarnej lub skargę do sądu administracyjnego w zakresie odpowiedzialności zawodowej członków izb architektów oraz inżynierów budownictwa;
3) sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej;
4) składa Krajowemu Zjazdowi Izby roczne i kadencyjne sprawozdanie ze swojej działalności.
6) W brzmieniu ustalonym przez art. 51 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. — Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669), która weszła w życie z dniem 1 października 2018 r.
7) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 2024 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 276, 447, 534, 577, 730 i 823.
8) W brzmieniu ustalonym przez art. 51 pkt 2 ustawy, o której mowa w odnośniku 6.
