Ceramika jest wszędzie wokół nas, przede wszystkim może ozdabiać nasze wnętrza rozmaitymi kształtami i kolorami. Poznajcie Marka Cecułę założyciela Modus Design, którego pragnienie zostania ceramikiem zrodziło się, kiedy wieku szesnastu lat wyemigrował z rodzinnych Kielc do Izraela. Ta pasja zaprowadziła go aż do… Nowego Yorku, by potem po latach znów powrócić do Polski.
Krótko o historii ceramiki
Słowo ceramika pochodzi od greckiego słowa „keramos” oznaczającego garncarzy. Pierwsze ślady wyrobów ceramicznych pochodzących z co najmniej 24 000 lat p.n.e. zostały odkryte niedaleko naszego kraju, bo w Czechosłowacji! Miały one postać figurek zwierząt i ludzi, płyt i kul.
Historia tradycyjnej polskiej ceramiki sięga osiemnastego wieku, kiedy to August II Mocny otworzył manufakturę ceramiki i porcelany w Miśni. Dziś eksponaty z tamtego okresu możemy zobaczyć w Muzeum Narodowym w Krakowie. Potem zaczęły powstawać kolejne fabryki porcelany. Wszyscy znamy przecież takie kultowe nazwy jak Bolesławiec czy Chodzież i Ćmielów. To właśnie z tą ostatnią nasza dzisiejsza historia będzie związana troszkę mocniej.
Pierwsze lata w Soho, NY 1978
© Archiwum prywatne Marka Cecuły
Studio w Brooklynie
© Archiwum prywatne Marka Cecuły
Modus Design
Początki Modusa przypadają na rok 1976, kiedy to w atmosferze intensywnej aktywności artystycznej w nowojorskim Soho, Marek Cecuła zakłada studio. Mała pracownia ceramiczna znajduje się w wynajętym lokalu na ulicy Sullivan. Prace z tego okresu to alternatywne propozycje są szybko rozpoznawane jako współczesne interpretacje tego najstarszego rzemiosła i niosą w sobie dwutorową postawę — sztuki i użytkowości. (Art & Design)
Achiteapot 1 - Forma dekonstrukcyjną (interpretacje czajnika)
Projekt Marek Cecula 1982, NY
Porcelana, kalka ceramiczna
© Bill Walcer
Interactive set - Zestaw artystyczno-dekoracyjny
Projekt Marek Cecula 1988, NY
Porcelana, kalka ceramiczna
© Bill Walcer
Memphis set 1
Projekt Marek Cecula 1990, NY
Porcelana (obiekty artystyczne)
© Bill Walcer
Zestaw korundowy “Nectar Set”
Projekt Marek Cecula 1999, NY
Korund — ceramiczny materiał używany powszechnie w przemyśle i wysokiej technologii ceramicznej i nigdy nie zawitał jeszcze na stół domowy. Wypalając go w temperaturze 1700*C uzyskuje się materiał o niesamowitej twardości (drugi w twardości po diamencie) zachowujący przezroczystość i możliwość barwienia na specyficzne kolory.
© Adam Chmielecki
Powrót do korzeni
Nadmiar zamówień zmusza artystę do rozbudowy i przeniesienia swojej pracowni na Brooklyn. Jednak i to nie wystarcza — prace są tak popularne, że potrzeba jakiegoś nowego pomysłu pozwalającego na zaspokojenie potrzeb rynku. Tak właśnie Modus powraca do Polski, założyciel nawiązuje współpracę z najlepszymi polskimi fabrykami porcelany. Od tamtej pory światowej sławy produkty polskiego projektanta są w końcu widoczne i dostępne także w Polsce.
Wazon Berta i H2O - Karafka na wadę z kubkiem
Projekt: Marek Cecuła, 2020, Ćmielów Design Studio
Porcelana barwiona
© Sebastian Zimmer
Wazon Constantin
Projekt: Edyta Cieloch 2016, Ćmielów Design Studio
Porcelana barwiona
Nieregularna forma wazonu sugeruje kształty natury, nawiązuje do nurtu estetycznego w sztuce XX w. abstrakcji organicznej. Doskonale sprawdzi się we wnętrzach jako rzeźbiarski element dekoracyjny, nawet bez kwiatów
© Sebastian Zimmer
Miki — Zestaw do herbaty
Projekt Marek Cecula 2021, Ćmielów Design Studio
Porcelana, kalka ceramiczna, silikon
Dawka humoru w projektowaniu, zestaw do herbaty, który powinien poprawić twój poranny nastrój
© Sebastian Zimmer
Studio dziś
W 2013 roku po latach współpracy Polskie Fabryki porcelany Ćmielów i Chodzież tworzą wraz z Modusem Ćmielów Design Studio, gdzie prowadzona jest rozwojowa pracownia współczesnej porcelany w sercu tradycyjnej fabryki. Jest to także przestrzeń eksperymentów i wprowadzania nowoczesnych technologii do produkcji porcelany użytkowej i dekoracyjnej. Przeważają tu kolory, których zadaniem jest przełamanie tradycyjnej białej, błyszczącej powierzchni.
Porcelana znana nam jako biały i błyszczący materiał zmienia swój wygląd w rękach projektantów. W naszej działalności rozwojowej prowadzone są prace eksperymentalne, które pozwalają stworzyć nowe metody i procesy otwierające szersze możliwości.
W 2014 roku wprowadzona zostaje porcelana barwiona – w pięciu kolorach nadających się do wypałów w wysokiej temperaturze. Obiekty odlewane są w kolorowej masie porcelanowej, która po wypale nabiera ciepłego, matowego tonu. W kolekcjach poszczególne kolory form subtelnie się uzupełniają, tworząc oryginalną harmonię zestawu.
Wiedza i doświadczenie
Marek Cecuła to światowej sławy artysta i projektant, ale także i wykładowca. Mimo że jak sam powiedział „w żadnej uczelni nie był tak długo by dostać dyplom” - jego doświadczenie jest ogromne. Już od samych początków swojej działalności dzieli się swoją wiedzą, wykładając na największych światowych uniwersytetach związanych z ceramiką i sztuką. Obecne ĆDS prowadzi też rezydencję edukacyjną, gdzie studenci z polski i z za granicy mogą nabyć przemysłowego doświadczenia.
BAU — Zestaw do herbaty inspirowany geometrią
Projekt Edyta Cieloch 2019, Ćmielów Design Studio
Czajnik i filiżanka jako jedna bryła, tworzą zwartą kompozycję przestrzenną. Forma zbudowana przez cięcie i łączenie podstawowych figur geometrycznych — kuli i prostopadłościanu odwołuje się do aktualnej również dzisiaj bauhausowskiej idei kompozycji prostych brył
© Sebastian Zimmer
Chinita — forma interpretacji klasycznego chińskiego wazonu w bogatej dekoracji
Marek Cecula 2016, Ćmielów Design Studio
Porcelana, złoto
Efekt dekoracyjności uzyskany jest poprzez wielokrotne nakładanie kalkomanii oraz wielokrotne wypalanie w piecu ceramicznym. Wazon jako dekoracja domu wnosi urok orientalnej porcelany we współczesnym wydaniu
© Sebastian Zimmer
Tradycja i nowoczesne wzornictwo
Piękna historia pracowni Marka Cecuły pokazuje drogę pełną pasji i zamiłowania do swojego zawodu. Uświadamia nas jak mocno utalentowani i doceniani są polscy artyści na arenie międzynarodowej. Dzięki współpracy z Polskimi Fabrykami możemy również zobaczyć, że tradycja może świetnie przeplatać się z nowoczesnością i jednocześnie wzajemnie się wspierać. Może to klucz do sukcesu polskiego wzornictwa?
Opracowanie: Dominika Tyrlik
Zdjęcia i informacje uzyskane dzięki uprzejmości Marka Cecuły © Modus Design