Opinia ZR nr 108: Daszek nad wejściem
Treść zapytania
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dział VII. Bezpieczeństwo użytkowania § 292 „1. Wejścia do budynku o wysokości powyżej dwóch kondygnacji nadziemnych, mającego pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, należy ochraniać daszkiem lub podcieniem ochronnym o szerokości większej co najmniej o 1 m od szerokości drzwi oraz o wysięgu lub głębokości nie mniejszej niż 1 m w budynkach niskich (N) i 1,5 m w budynkach wyższych.”
Czy powyższy zapis dotyczy tylko głównego wejścia czy również innych np. do części podziemnej budynku, w której znajduje się garaż lub wyjść ewakuacyjnych, z których korzysta się tylko w sytuacji stanowiących zagrożenie zdrowia i życia ? Czy w przypadku niespełnienia innych zapisów WT — dotyczących np. odległości od granicy działki (wynikających z wtórnego podziału działek) — można zmniejszyć wymiary zadaszenia — bez uzyskania odstępstwa od właściwego ministra?
Konkretny przykład dotyczy budynku średniowysokiego, zamieszkania zbiorowego — domu studenckiego — z oknami nad wyjściem ewakuacyjnym. Odległość od granicy działki, na której urządzono chodnik i drogę oraz którą zabudowano garażami wynosi 2,3 m. Zaproponowane rozwiązanie projektowe — zachowanie odległości krawędzi zadaszenia do granicy działki — powoduje, że wymiary zadaszenia są niezgodne z WT — a to będzie kwestionowane podczas przeglądów okresowych budynku.
Wg mnie należy uzyskać odstępstwo dotyczące odległości zadaszenia od granicy działki 3 wzdłuż które urządzono chodnik i drogę wewnętrzną (działka nie jest drogowa) lub w ostateczności odstępstwo od wymiarów zadaszenia. Chyba, że § 292 WT nie dotyczy wyjść ewakuacyjnych.
Do zapytania dołączono rysunek:
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. stanowi:
§ 1. Rozporządzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i związane z nimi urządzenia, ich usytuowanie na działce budowlanej oraz zagospodarowanie działek przeznaczonych pod zabudowę, zapewniające spełnienie wymagań art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
§ 2 ust. 2 Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania:
[…] wymagania, o których mowa w § 1, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań ekspertyzy technicznej właściwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.
§ 2 ust. 3a. Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budynków istniejących o powierzchni użytkowej przekraczającej 1.000 metrów kwadratowych wymagania, o których mowa w § 1, z wyłączeniem wymagań charakterystyki energetycznej, mogą być spełnione w sposób inny niż określony w rozporządzeniu, stosownie do wskazań, o których mowa w ust. 2, uzgodnionych z właściwym komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej lub państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy.
§ 12. 6. Odległość od granicy działki budowlanej nie może być mniejsza niż:
1) 1,5 m do okapu lub gzymsu zwróconego w stronę tej granicy, a także do balkonu, daszku nad wejściem, galerii, tarasu, schodów zewnętrznych, rampy lub pochylni — z wyjątkiem pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
§ 292.
1. Wejścia do budynku o wysokości powyżej dwóch kondygnacji nadziemnych, mającego pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, należy ochraniać daszkiem lub podcieniem ochronnym o szerokości większej co najmniej o 1 m od szerokości drzwi oraz o wysięgu lub głębokości nie mniejszej niż 1 m w budynkach niskich (N) i 1,5 m w budynkach wyższych.
2. Daszek, o którym mowa w ust. 1 powinien mieć konstrukcję umożliwiającą przeniesienie ewentualnych obciążeń, jakie w prawdopodobnym zakresie może spowodować upadek okładzin elewacyjnych, skrzydeł okiennych lub szyb.
Opinia
Zgodnie z przepisem rozporządzenia każde wejście do budynku o wysokości powyżej dwóch kondygnacji nadziemnych z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi należy chronić poprzez wykonanie nad nim zadaszenia lub poprzez podcień ochronny. Szerokość zadaszenia lub podcienia powinna być szersza o co najmniej 1m od szerokości drzwi, a jego wysięg (w przypadku zadaszenia) lub głębokość (w przypadku podcienia) powinna wynosić co najmniej 1m dla budynków niskich (do 12 m wysokości lub max 4 kondygnacyjnych mieszkalnych) i 1,5 m dla pozostałych (średniowysokich, wysokich i wysokościowych).
Daszek nad wejściem musi, poza cytowanymi powyżej wymaganiami gabarytowymi, mieć określoną wytrzymałość, aby zabezpieczyć osoby korzystające z wejścia przed uderzeniem fragmentami okładzin elewacyjnych, skrzydeł okiennych lub szyb.
Dom studencki, jako budynek zamieszkania zbiorowego posiadający pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, niewątpliwie należy do obiektów, których wejścia należy w opisany powyżej sposób zabezpieczać. Nie ma jednak powodu, aby rozszerzać wymaganie to na inne, niż pełniące rolę wejścia do budynku, drzwi lub bramy służące jako wyjścia z obiektu. Zabezpieczenie takiego otworu drzwiowego nie jest jednak wymagane wtedy, gdy spełnia ono tylko i wyłącznie funkcje wyjścia (ewakuacyjnego czy technicznego) i nie można z niego korzystać jednocześnie jako wejścia do budynku.
Jednocześnie należy zwrócić należy uwagę, że wymaganie § 292 ust. 1 dotyczy każdego wejścia do budynku nie tylko wejścia głównego.
Zagadnienie odległości zadaszenia od granicy działki reguluje inny przepis cytowanego powyżej rozporządzenia.
Odległość daszku nad wejściem od granicy działki budowlanej powinna wynosić nie mniej niż 1,5 m. Należy jednakże zauważyć, że wymaganie to dotyczy tylko i wyłącznie sąsiedniej działki budowlanej. Przez działkę budowlaną, zgodnie z art. 2 pkt 12) Ustawy z dnia 27 marca o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rozumieć należy nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z przepisów odrębnych i aktów prawa miejscowego.
W rozpatrywanym przypadku nie ma powodu do traktowania sąsiedniej działki ewidencyjnej jako działki budowlanej, ponieważ nieruchomość ta pełni funkcję komunikacyjną (droga i chodnik).
Odpowiadając na trzecią część pytania, tj. o konieczności uzyskania odstępstwa ministerialnego bądź braku tej konieczności należy zwrócić uwagę, że zgodnie z fragmentem cytowanego rozporządzenia Ministra Infrastruktury w przypadku przebudowy, nadbudowy istniejącego obiektu można wymagania ustawowe spełnić w sposób inny niż wskazany w rozporządzeniu bez konieczności uzyskania odstępstwa, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 Prawo budowlane.
W wymienionych wyżej przypadkach inwestycji spełnienie wymagań ustawowych określone może być w ekspertyzie technicznej sporządzonej przez właściwą jednostkę badawczo- rozwojową lub rzeczoznawcę budowlanego oraz do spraw zabezpieczeń p.poż.
Lista rzeczoznawców budowlanych do projektowania w zakresie architektury znajduje się na stronie internetowej Izby Architektów pod adresem: https://rzeczoznawca.iarp.pl/rzeczoznawca, lista rzeczoznawców ds. zabezpieczeń ppoż. na stronie internetowej Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej pod adresem: https://kgpsp.bip.gov.pl/rzeczoznawcy-do-spraw-zabezpieczen-przeciwpożarowych/, a lista rzeczoznawców do spraw sanitarno- higienicznych na stronie internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego pod adresem: https://gis.gov.pl/dzialalnosc-gospodarcza/rzeczoznawca-do-spraw-sanitarno-higienicznych/.
Ekspertyza ta musi być uzgodniona z małopolskim komendantem wojewódzkim Państwowej Straży pożarnej lub małopolskim wojewódzkim inspektorem sanitarnym.
Na podstawie takiej ekspertyzy należy sporządzić projekt budowlany i uzyskać pozwolenie na budowę.
(JrW)
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 30 stycznia 2019 r.