Opinia ZR nr 107: Droga pożarowa jako powierzchnia biologicznie czynna
Treść zapytania
Zwracam się z prośbą o wydanie opinii potwierdzającej prawidłowość przyjętego rozwiązania dotyczącego ujęcia powierzchni zielonej drogi pożarowej stanowiącej powierzchnię biologicznie czynną w bilansie powierzchni biologicznie czynnej zgodnie z w zakresie objętym decyzją WZ.
Przedmiotowe zapytanie dotyczy projektowanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego z garażem podziemnym — projekt został opracowany na podstawie decyzji WZ określającej minimalny wymagany udział powierzchni biologicznie czynnej dla terenu inwestycji.
Z uwagi na wysokość budynku (6 kondygnacji nadziemnych) do prawidłowej obsługi budynku należy zapewnić dostęp drogi pożarowej.
W ramach projektu przewidziano rozwiązanie polegające na poprowadzeniu przebiegu drogi pożarowej przez nawierzchnię trawiastą — posiadającą odpowiednie parametry techniczne jakie winny spełniać drogi pożarowe poprzez zastosowanie systemowego, dedykowanego rozwiązania technologicznego.
Przedmiotowa zielona droga pożarowa nie pokrywa się z dojściami i dojazdami do budynku, ani też nie będzie pełnić innych dodatkowych funkcji — w codziennym użytkowaniu stanowić będzie zieloną, trawiastą nawierzchnię przy budynku.
Nawierzchnia planowana w miejscu drogi pożarowej będzie terenem urządzonym w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, tak więc stanowić będzie powierzchnię biologicznie czynną (w przedmiotowym przypadku zielona droga pożarowa przebiega na stropodachu ponad garażem podziemnym, wobec czego teren biologicznie czynny obliczono jako 50% fizycznej powierzchni).
Definicja terenu biologicznie czynnego określona zgodnie z § 3 pkt 22 obowiązującego Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie nie uzależnia biologicznie czynnych właściwości nawierzchni od funkcji jaką będzie ona pełnić.
Również decyzja WZ nie wprowadza żadnych ograniczeń w sposobie wykorzystania terenu biologicznie czynnego.
W związku z powyższymi informacjami, projektowany w ten sposób teren biologicznie czynny uwzględniono w bilansie terenu — powierzchnia wchodzi w zakres terenu biologicznie czynnego, który należy wykonać zgodnie z wymogami decyzji WZ. Wyłączenie powierzchni z obliczeń spowoduje nie zapewnienie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w terenie inwestycji i tym samym nie spełnienie wymogów decyzji WZ.
Na etapie zatwierdzania projektu budowlanego i uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę Urząd (Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Krakowa) zakwestionował przyjęte rozwiązanie, tłumacząc iż funkcja drogi pożarowej uniemożliwia uwzględnienie jej powierzchni w bilansie powierzchni biologicznie czynnej terenu inwestycji, niezależnie od spełnianych przez tą nawierzchnię parametrów dot. możliwości wegetacji roślin oraz retencji wody opadowej.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. stanowi:
§3
22) Ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o […] terenie biologicznie czynnym — należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających, nie mniejszej niż 10 m² oraz wodę powierzchniowa na tym terenie.
Opinia Zespołu Rzeczoznawców
Przepis §3 pkt 22 warunków technicznych uprawnia do zaliczenia powierzchni terenu urządzonego jako trawnik do powierzchni biologicznie czynnej, jeżeli został spełniony podany w nim warunek — to znaczy nawierzchnia ziemna została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację. W szczególności nie podaje się w nim innych warunków, od których spełnienia mogłoby być uzależnione zaliczenie powierzchni terenu z nawierzchnią ziemną, do powierzchni terenu biologicznie czynnego, np. sposobu użytkowania tej powierzchni.
Cytowany przepis, będący prawem powszechnie obowiązującym, nie powinien być stosowany rozszerzająco, lecz literalnie.
Treść tego przepisu jest podstawą do dokonania oceny jedynie w takim zakresie, czy powierzchnia, którą zaliczono do powierzchni biologicznie czynnej została urządzona w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin. Przepis ten nie upoważnia do formułowania dodatkowych warunków, np. sposobu użytkowania terenu. Zatem sprawdzeniu, zgodnie z §3 pkt 22 warunków technicznych, wymaga sposób urządzenia nawierzchni ziemnej, a nie rodzaj jej użytkowania.
Istnieje wiele systemów rozwiązania nawierzchni biologicznie czynnej, służącej również do celów innych, w tym różnego rodzaju nawierzchni dal celów komunikacyjnych. Najczęściej stosowane są rozwiązania oparte o geokraty, wzmacniane nawierzchnie trawiaste i nawierzchnie mineralne. Przykładami takich rozwiązań są między innymi systemy nawierzchni:
- Citysoil Road;
- Natural Grey Road +;
- Netturf Advanced Grass.
Zasadę działania tych systemów ilustruje poniższy przykład.
Zgodnie z kartą techniczną oraz „Analizą funkcjonalno-użytkową stosowania wzmacnianych nawierzchni trawiastych City Soll Road i Natturf Advanced Grass oraz nawierzchni mineralnej Natural Grey Road + jako warstwy wierzchniej dróg pożarowych” opracowanej przez Szkołę Główną Służby Pożarniczej w Warszawie wymieniony wyżej system nawierzchni Natturf Advanced Grass może pełnić między innymi funkcje:
- Awaryjnych i technicznych dróg dojazdowych dla samochodów osobowych oraz ciężarowych, w szczególności drogi pożarowe;
- Strefy dla pieszych, ścieżek rowerowych;
- Nawierzchni sportowych: boiska, pola golfowe, tory wyścigów konnych;
- Nawierzchni dla organizacji imprez masowych;
- Parkingów okazjonalnych, w tym stanowiska postojowe i drogi manewrowe;
- Pasów startowych oraz lądowisk dla helikopterów;
- Możliwość zastosowania zarówno na gruncie rodzimym, jak i dachach lub stropach garaży podziemnych.
Jednocześnie system ten posiada następujące właściwości:
- Produkt stanowi powierzchnię w 100% biologicznie czynną;
- Nawierzchnia wodoprzepuszczalna;
- Produkt całkowicie neutralny dla środowiska, bezpieczny dla ludzi i zwierząt (atest PZH);
- Zwiększona nośność nawierzchni w każdych warunkach pogodowych;
- Właściwości potwierdzone przez Instytut Badawczy — Państwowy Instytut Geologiczny.
Tak więc od zastosowanego systemu oraz jego aprobat zależy, czy dane rozwiązanie spełnia wymagania stawiane powierzchni biologicznie czynnej, jak w wymienionym wyżej jednym z wielu możliwych rozwiązań.
Pogląd, iż zastosowanie takich rozwiązań dla funkcji drogi pożarowej powoduje, że teren nie może być wliczony do powierzchni biologicznie czynnej, stanowi próbę rozszerzającej interpretacji cytowanego przepisu z warunków technicznych i nie znajduje żadnej podstawy prawnej.
(WD)
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 25 stycznia 2019 r.