Prawo

Treść pytania

Czy budowa „zjazdu” z drogi wewnętrznej wymaga — w świetle obowiązujących przepisów — uzyskania pozwolenia na budowę?

Stan prawny

Ustawa Prawo Budowlane (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1333, ze zm.) stanowi:

Art. 29.1. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia, o którym mowa
w art. 30, budowa:

11) zjazdów z dróg krajowych i wojewódzkich oraz zatok parkingowych na tych drogach;

Art. 29.2. Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia, o którym mowa w art. 30, budowa:

11a) zjazdów z dróg powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach;

Ustawa o drogach publicznych ( Dz.U. z 2021 poz. 1376 ze zm.) stanowi:

Art. 1. Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami określonymi w tej ustawie lub w innych przepisach szczególnych.

Art. 2.1. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:

1) drogi krajowe;

2) drogi wojewódzkie;

3) drogi powiatowe;

4) drogi gminne.

Ulice leżące w ciągu dróg wymienionych w ust. 1 należą do tej samej kategorii co te drogi.

Art.4.

8) Zjazd — połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

Art. 8.1. Drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej
z kategorii dróg publicznych i nie zlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi.

Budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg wewnętrznych oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku — do właściciela tego terenu.
Finansowanie zadań, o których mowa w ust. 2, należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego braku — do właściciela tego terenu.
Oznakowanie połączeń dróg wewnętrznych z drogami publicznymi oraz utrzymanie urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu, związanych z funkcjonowaniem tych połączeń, należy do zarządcy drogi publicznej.

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (tekst jednolity z 29 stycznia 2016 r., poz. 124) oraz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 1 sierpnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (w brzmieniu z 29 sierpnia 2019 r. poz. 1643) stanowi:

§ 1.1. Rozporządzenie określa warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i związane z nimi urządzenia budowlane oraz ich usytuowanie.

Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać autostrady płatne i drogowe obiekty inżynierskie oraz ich usytuowanie, określają przepisy odrębne.

Warunki techniczne, o których mowa w ust. 1, przy zachowaniu przepisów Prawa budowlanego, przepisów
drogach publicznych oraz przepisów odrębnych, a także ustaleń Polskich Norm zapewniają w szczególności:

[…]

§ 2. Przepisy rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie oraz przebudowie dróg publicznych
i związanych z nimi urządzeń budowlanych, a także przy projektowaniu i budowie urządzeń niezwiązanych
z drogami publicznymi, sytuowanych w ich pasach drogowych.

§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) drodze — rozumie się przez to drogę publiczną;

12) zjeździe — rozumie się przez to część drogi na połączeniu z drogą nie będącą drogą publiczną lub na połączeniu drogi z dojazdem do nieruchomości przy drodze; zjazd nie jest skrzyżowaniem.

Opinia

Drogi wewnętrzne są zdefiniowane (w sposób bardzo ogólny) w art. 8 ust. 1 Ustawy o drogach publicznych, lecz nie podlegają przepisom tejże ustawy ani przepisom Rozporządzenia WT dla dróg publicznych, gdzie zjazd zdefiniowany jest jako połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze. W obecnym stanie prawnym połączenie dróg wewnętrznych (które nie są drogami publicznymi) z nieruchomością nie może być więc definiowane jako zjazd i nie istnieje procedura administracyjna przewidziana do uzyskiwania decyzji lokalizacyjnych na połączenia dróg wewnętrznych z nieruchomością.

Połączenie drogi wewnętrznej z nieruchomością jest pasem terenu pomiędzy jezdnią istniejącej drogi wewnętrznej a granicą nieruchomości, i jako takie nie mieści się w definicji obiektu budowlanego, w związku z tym jego utwardzenie nie jest objęte koniecznością uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. Każdy projekt obiektu kubaturowego powinien zawierać w części opisowej projektu zagospodarowania działki lub terenu informację o sposobie dostępu terenu inwestycji do drogi publicznej oraz w części rysunkowej ukazywać układ komunikacji wewnętrznej terenu (układ dróg wewnętrznych, dojazdów, bocznic kolejowych, parkingów, placów i chodników) przedstawiony nawiązując do istniejącej i projektowanej komunikacji zewnętrznej.

Połączenie z drogą wewnętrzną może zostać zrealizowane przez:

1. utwardzenie powierzchni gruntu na działkach budowlanych (np. z grysu) — takie roboty budowlane na podstawie art. 29 ust. 4 pkt 4 Ustawy Prawo budowlane nie wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia.

2. budowę (lub rozbudowę) obiektu liniowego — jakim może być droga wewnętrzna, jeżeli będzie samodzielnie funkcjonować i zostanie zrealizowana z użyciem wyrobów budowlanych. (art. z kostki lub asfaltu) oraz będzie obejmować również połączenie pomiędzy jezdnią tej drogi a nieruchomością. Budowa takiego obiektu liniowego wymaga wówczas uzyskania pozwolenia na budowę.

Realizacja połączenia z drogą wewnętrzną powinno nastąpić w uzgodnieniu z zarządcą drogi (właścicielem działki po której przebiega droga wewnętrzna).

Procedury, które wprowadzane są przez samodzielne jednostki organizacyjne poszczególnych gmin, będące administratorem dróg wewnętrznych (o uregulowanym stanie prawnym, pozostających we władaniu gmin lub Skarbu Państwa) oraz wynikające z tych procedur obowiązki spoczywające na projektancie i inwestorze, jako że zróżnicowane w poszczególnych rejonach i często wątpliwe w zakresie prawnych podstaw, nie są przedmiotem tej opinii.

(OJ, WD, MB, GL, GJ)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 1 grudnia 2021 r.