Prawo

Treść zapytania

Zwracam się do Państwa z wnioskiem o wyjaśnienie wynikających z wymogów bezpieczeństwa pożarowego określonych w § 271–281 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych odległości pomiędzy budynkiem garażu a innym budynkiem usytuowanym na działce sąsiedniej.

Z przepisów zawartych w Rozdziale 8 rozporządzenia „Wymagania przeciwpożarowe dla garaży” (§ 274–281) § 276 ust. 1 stanowi, że „usytuowanie garażu zamkniętego i otwartego powinno odpowiadać warunkom określonym w § 271 jak dla budynków PM” stąd wynika iż odległość pomiędzy ścianami zewnętrznymi garażu, niebędącymi ścianami oddzielenie przeciwpożarowego (a innym budynkiem — przyp. autora) na działkach sąsiednich powinna wynosić odpowiednio jak dla budynku PM do PM tj 8m, jednak w ust. 2 wyłącza zastosowanie tego przepisu do garażu o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3 w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej.

Czy w takim razie możliwe jest sytuowanie garażu w odległości mniejszej niż 8m jeśli liczba stanowisk nie przekracza 3, nie stosując przy tym ściany oddzielenie przeciwpożarowego? Jak należy traktować budynek garażu o liczbie stanowisk nie większej niż 3 określając jego odległość od budynku mieszkalnego ZL IV?

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065)

§ 102.
Garaż do przechowywania i bieżącej, niezawodowej obsługi samochodów osobowych, stanowiący samodzielny obiekt budowlany lub część innego obiektu, będący garażem zamkniętym — z pełną obudową zewnętrzną i zamykanymi otworami, bądź garażem otwartym — bez ścian zewnętrznych albo ze ścianami niepełnymi lub ażurowymi, powinien mieć […]

§ 271.
1. Odległość między zewnętrznymi ścianami budynków niebędącymi ścianami oddzielenia przeciwpożarowego, a mającymi na powierzchni większej niż 65% klasę odporności ogniowej (E), określoną w § 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, być mniejsza niż odległość w metrach określona w poniższej tabeli:

§ 273.
1. Odległości między ścianami zewnętrznymi budynków położonych na jednej działce budowlanej nie ustala się, z zastrzeżeniem § 249 ust. 6, jeżeli łączna powierzchnia wewnętrzna tych budynków nie przekracza najmniejszej dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej wymaganej dla każdego ze znajdujących się na tej działce rodzajów budynków.

§ 274.
1. Wymagania przeciwpożarowe, określone w niniejszym rozdziale, dotyczą garaży zamkniętych i otwartych, o których mowa w § 102–108.

2. W przypadku gdy przepis rozporządzenia nie określa rodzaju garażu, należy rozumieć, że dotyczy on garaży zamkniętych i otwartych. […]

§ 275.
1. Klasę odporności pożarowej garażu należy przyjmować, jak dla budynku PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2, pod warunkiem wykonania jego elementów jako nierozprzestrzeniających ognia, niekapiących i nieodpadających pod wpływem ognia, jeżeli przepisy rozporządzenia nie stanowią inaczej.

2.Dopuszcza się, z zastrzeżeniem § 277 ust. 5, wykonanie nad najwyższą kondygnacją garażu otwartego, będącego budynkiem niskim (N), dodatkowego poziomu stanowisk postojowych bez zadaszenia lub z zadaszeniem spełniającym wymagania określone w § 274 ust. 3. […]

§ 276.
1. Usytuowanie garażu zamkniętego i otwartego powinno odpowiadać warunkom określonym w § 271 jak dla budynków PM o gęstości obciążenia ogniowego do 1000 MJ/m2, z zastrzeżeniem § 19.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do garażu o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI1) z dnia 2 listopada 2015 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej Na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. — Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015 r. poz. 520, z późn. zm.

USTAWA z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Zapisy § 276. 1 WT podają jak należy traktować garaż przy określaniu jego usytuowania, odsyłają do tabeli określającej minimalne odległości garażu zamkniętego i otwartego w relacji do budynków typu ZL, PM i IN. Równocześnie w tym samym paragrafie, w pkt. 2 zwalniają z wymagań garaże o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej. Wyłączenie z określenia odległości tego typu garaży oznacza, że nie występują (z zastrzeżeniem § 19) ograniczenia w usytuowaniu tego typu garaży w relacji do budynków na innej (nie jednej) działce. Nie ma więc podstaw, aby wprowadzać takie ograniczenia bez podstawy prawnej. Wyłączenie podane w § 276. 2 WT jest jednoznaczne. Można sytuować garaż w odległości mniejszej niż np. 8m jeśli liczba stanowisk nie przekracza 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej nie stosując przy tym ściany oddzielenia przeciwpożarowego. Budynek garażu o liczbie stanowisk nie większej niż 3 w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej należy traktować jako obiekt, którego prawidłowe położenie określa się nie względem ściany budynku sąsiedniego lecz względem okien pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynkach wymienionych w § 19 WT.

Nie można przy tej okazji zapomnieć innych ograniczeniach, które mogą wynikać z wyposażenia garażu, takich jak czepnie, wyrzutnie itd. Zwolnienie dotyczy jedynie usytuowania ww. garażu. Należy pamiętać, że zgodnie z § 275. Ust. 1. W.T. klasę odporności pożarowej garażu w dalszym ciągu należy przyjmować, jak dla budynku PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2 i stosować wszystkie pozostałe przepisy z tym związane. Pomimo braku pełnej definicji garażu podanej wprost w słowniczku nie powinno być wątpliwości w określeniu czy dany budynek jest garażem. Kluczowe jest tu stosowanie odpowiedniego oznakowania tego typu (istniejących) garaży na mapie do celów projektowych.

W przypadku wątpliwości (oznakowanie geodezyjne podlegało w ostatnim czasie częstym zmianom) można skorzystać z zapisów KPA Art. 75. Pomimo także braku określenia ścisłych zasad kiedy garaż ma 1, 2 ,3 lub więcej stanowisk w ocenie MPOIA proponuje się określić wielostanowiskowość garażu w odniesieniu do istniejących lub potencjalnych wielkości wewnętrznych stanowisk postojowych dla sam. osobowych, podanych w WT wewnątrz asyfikowanego garażu.

Ostatnią ważną sprawą w omawianym przepisie jest odpowiedź na następujące pytanie: czy wymienione § 276. 2 WT typy zabudowy i wielkość garażu należy traktować łącznie czy też rozłącznie. Nie ma wątpliwości, że zabudowa jednorodzinna i zabudowa rekreacji indywidualnej występują rozłącznie — mamy tu więc wskazane w przypadku jakiej zabudowy należy stosować zapisy § 276. 2 WT. Nie wyklucza się, że przepisy prawa miejscowego mogą wskazywać taką hybrydę jak zabudowa jednorodzinna i rekreacji indywidualnej łącznie — wówczas także można stosować zapisy § 276. 2 WT. Ten sposób czytania tego przepisu nie jest nadinterpretacją. Poza logiką takie kontekstowe myślenie jest tu uprawnione, gdzie po raz kolejny łącznik „i” (koniunkcję) rozumiemy jako „lub” (alternatywę). Znakomitym, jednym z setek podobnych przykładów w tym samych akcie prawnym jest poniższe zdanie zaczerpnięte z § 84 „…dopuszcza się umieszczenie wspólnego ustępu dla kobiet i mężczyzn” w którym to zdaniu uznanie łącznika „i” za obligatoryjną koniunkcję zamiast alternatywy oznaczałoby, że z ustępu mogą korzystać wyłącznie osoby dwupłciowe (łac. Hermaphroditus) lub kobiety i mężczyźni jednocześnie.

Pozostaje jeszcze sprawa łącznego spełnienia warunku wielkości garażu i rodzaju zabudowy. Ustawodawca wymienił: „garaż o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej”. Przy analizie tego przepisu należy zwrócić na trzy sprawy:

a. zastosowanie przecinka — co oznaczać może, że spełnienie tylko któregokolwiek z 3 warunków jest wystarczające
b. całkowicie odmienny charakter pierwszej cechy (nie definiujący pozostałych cech) oraz pozostałych elementów
c. brak jednoznacznego wskazania konieczności spełnienia łącznie wymienionych cech (choć metoda taka stosowana jest wielokrotnie w tym samym akcie prawnym)

Niniejsza opinia nie rozstrzyga czy okoliczności o których tu mowa nie muszą być spełnione łącznie. Pewne jest natomiast, że usytuowanie garażu o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 3 w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej nie musi odpowiadać warunkom określonym w § 271 jak dla budynków PM o gęstości obciążenia ogniowego do 1000 MJ/m2, z zastrzeżeniem § 19.

 
(KD)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 15 stycznia 2020 r.