Prawo

Treść zapytania

Mam prośbę o wydanie opinii dot. par 277 ust 4 i 270 ust 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. z dnia 15 czerwca 2002r.) i możliwości zastosowania normy brytyjskiej BS 7346-7 w projekcie oddymiania garażu podziemnego zamkniętego o powierzchni 400m2 na 20 stanowisk nieposiadającego bezpośredniego wjazdu i wyjazdu.

Aktualnie obowiązujące przepisy tj. Warunki Techniczne w § 277. 4. Narzucają konieczność oddymiania każdego garażu który nie posiada bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu: „W strefie pożarowej garażu zamkniętego należy stosować instalację wentylacji oddymiającej uruchamianą za pomocą systemu wykrywania dymu, w przypadku gdy ta strefa nie posiada bezpośredniego wjazdu lub wyjazdu z budynku lub gdy jej powierzchnia przekracza 1500 m2.

Inny zapis WT mówi z kolei o zadaniach jakie powinna spełniać wentylacja oddymiająca:
§270. 1. Instalacja wentylacji oddymiającej powinna:

1) usuwać dym z intensywnością zapewniającą, że w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejściach i drogach ewakuacyjnych nie wystąpi zadymienie lub temperatura uniemożliwiające bezpieczną ewakuację;

2) mieć stały dopływ powietrza zewnętrznego uzupełniającego braki tego powietrza w wyniku jego wypływu wraz z dymem.

Projektuję garaż w budynku mieszkalnym, zlokalizowany na poziomie „-1”, który zamiast wjazdu/wyjazdu będzie posiadał tylko windę samochodową, jest to garaż o małej powierzchni (400m2 jedna kondygnacja) oraz wyposażony jest w podnośniki na 2 samochody na stanowiskach (parkowanie niezależne), łącznie na 20 samochodów.

Przepisy narzucają w tego typu garażach zastosowanie systemu uruchamianego automatycznie po wykryciu dymu. W praktyce wg projektantów wentylacji oddymiającej żaden system uruchamiany automatycznie — zgodnie z ogólnie stosowanymi i przyjmowanymi założeniami — nie zdąży się uruchomić przed zakończeniem czasu ewakuacji, a więc nie podniesie bezpieczeństwa osób przebywających w takim garażu i nie spełnia wprost wymogu wynikającego z par 270 ust 1. Czas ewakuacji to 64s a czas załączenia się wentylatorów to min 75s (z drugiej czujki).

Obliczanie czasu ewakuacji:

CZAS DOJŚCIA DO WYJŚCIA EWAKUACYJNEGO = 34 s
(max. dł. dojścia 25m, prędkość przemieszczania 1,19m/s, 25/1,19=21 s)
MARGINES BEZPIECZEŃSTWA = 30s
CZAS EWAKUACJI = 30+34 = 64s

Obojętnie jak duży szacht zaprojektuję system nie spełnia wprost wymogów wynikających z par 270 ust 1.

Moje pytanie dotyczy opinii Zespołu o możliwości zastosowania w tym przypadku wentylacji pożarowej jako systemu opartego na standardach brytyjskich tj. system oczyszczania garażu z dymu. Norma brytyjska BS 7346-7 zaleca dla takich celów ilość powietrza na poziomie min 10 w/h. Wg tej normy systemy wentylacji działające jako systemy oczyszczania z dymu można stosować w małych garażach, o niewielkim prawdopodobieństwie jednoczesnego przebywania dużej ilości osób. Nie jest to system do celów ewakuacji osób znajdujących się w garażu — system oczyszczania z dymu nie zapewnia utrzymania dymu i innych produktów spalania na pożądanej wysokości ponad drogami ewakuacyjnymi oraz nie ogranicza temperatury.

W takim systemie z góry zakłada się, że garaż traktowany jest jako zbiornik dymu, a system ma za zadanie jedynie usunąć ten dym i oczyścić zbiornik — jest to inny cel niż systemu oddymiania (system oddymiania ma za zadanie kontrolę rozprzestrzeniania dymu i ciepła w garażu).

Czy powyższe rozwiązanie można uznać za spełniające wymóg ww. przepisów, w szczególności par 277 ust1. Oddymianie przebiega wolniej mniejszym szachtem jednak w jakimś stopniu wspomaga ewakuację.

Proszę też o informację czy wg wiedzy MPOiA trwają prace Ministerstwa nad zmianą par 277 ust 4 i na jakim są etapie.

Podstawa prawna

[1] — Dz.U.2015.1422 t.j. z późniejszymi zmianami — rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

[2] — Dz.U.2018.1202 t.j. — ustawa prawo budowlane

[3] — Dz.U.2010.109.719 — rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów 

[4] — Dz.U.2015.1483 t.j. — wejście w życie: 1 stycznia 2003 r. ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji

Opinia Zespołu Rzeczoznawców

Ustawą o normalizacji, polskie normy zostały odwołane z konieczności obligatoryjnego stosowania — Art.5 ust.4. [4]. Równocześnie w ustawie prawo budowlane [2], pierwotna konieczność stosowania Polskich Norm została zastąpiona koniecznością stosowania wiedzy technicznej podczas projektowania. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej w maju 2004r zaistniała legalna możliwość stosowania norm europejskich w Polsce, z czego korzystają i projektanci i rzeczoznawcy, traktując normy również europejskie jako wiedzę techniczną. Przywołana w pytaniu Norma brytyjska BS 7346-7: 2013 jest norma powszechnie stosowną w praktyce projektowej.

Stosowanie norm europejskich czy też polskich nie zwalnia projektanta z obowiązku spełnienia wytycznych z warunków technicznych [1]. Od stycznia 2018r. zmieniony został zapis w § 277. 4. Obecnie zakłada on konieczność oddymiania stref garażowych (bez względu na ich wielkość lub ilość parkujących w garażu samochodów), z których nie ma bezpośredniego wyjazdu np. pochylnią lub gdy ich strefa pożarowa przekracza 1500m². Przy stosowaniu oddymiania pomieszczeń wymagane jest zastosowania SSP — systemu sygnalizacji pożaru [3].

W § 270. 1. Ustawodawca wymaga, aby instalacja wentylacji oddymiającej: usuwała dym z intensywnością zapewniającą, że w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi na chronionych przejściach i drogach ewakuacyjnych nie wystąpi zadymienie lub temperatura uniemożliwiająca bezpieczną ewakuację oraz aby ta instalacja miała stały dopływ powietrza zewnętrznego uzupełniającego braki tego powietrza w wyniku jego wypływu wraz z dymem.

Należy zaznaczyć, iż w przywołanym paragrafie nie został określony wymagany czas na ewakuację. To projektant powinien udowodnić, że zaprojektowany system spełnia cytowany wymóg w § 270. 1.1.

W takim przypadku pomocnym narzędziem jest wykorzystanie symulacji komputerowej rozprzestrzeniania dymu metodą CFD. Wykonanie symulacji CFD na odpowiedniej siatce modułowej uzasadnia prawidłowość przyjętych założeń i spełnienie przepisów z § 270.1. Analiza obliczeniowa temperatury dymu (np. metodą CFD) została przywołana w warunkach technicznych [1]. Jest też zalecana w procedurach Komendanta Głównego PSP.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, iż przypadku projektowania miejsc postojowych na platformach wielopoziomowych, dodatkowo, warto zastosować instalację zraszaczową/tryskaczową. Zdecydowana większość rzeczoznawców pożarowych traktuje taki garaż jako miejsce tzw. wysokiego składowania (PM) przyjmując wówczas zwiększone obciążenia pożaru o mocy 9 MW i obwodzie 20 m. Tryskacze pozwalają na złagodzenie wymagań odnośnie długości i czasu drogi ewakuacyjnej, jak i wysokości garażu. Zwolnienia w przypadku stosowania tryskaczy są ujęte w przywołanej na wstępie normie brytyjskiej.

Opisane założenia należy bezwzględnie uzgodnić z rzeczoznawcą pożarowym, od którego projektant instalacji oddymiającej powinien otrzymać wytyczne do zaprojektowania instalacji oddymiającej celem wybrania najkorzystniejszego wariantu oddymiania w danym obiekcie.

MPOIA na chwilę obecną nie posiada wiedzy, w temacie trwania prac nad regulacją mającą na celu zmianę zapisów § 277 ust 4.

(IP)

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.

Kraków, 30 maja 2019 r.