Małgorzata TOMCZAK

kamień

Budowanie z kamienia jest jedną z najdroższych, ale też najstarszych technologii używanych w architekturze. Z jednej strony kamień jest bardzo oczywistym materiałem i wykorzystuje się go często tam, gdzie występują jego naturalne złoża (szpital w Butaro prezentowany w niniejszym wydaniu A&B, zrealizowany przez MASS Design Group, jest tego doskonałym przykładem). Z drugiej strony jest to materiał niezwykle ekskluzywny: marmury, granity czy piaskowce ściąga się z drugiego końca świata, aby podkreślić prestiż inwestycji (przykład: opera w Oslo projektu Snohetty — przy okazji tej realizacji warto podkreślić, że inwestorowi zależało, żeby instytucja publiczna niewielkiego kraju zwracała uwagę opinii publicznej z całego świata, a uzyskując status ikony, promowała Norwegię poprzez architekturę).
Formalna szlachetność, którą się tym samym uzyskuje, odbywa się często kosztem zasad zrównoważonego rozwoju. Powstaje więc pytanie: w jakim stopniu architektura jest demonstracją władzy? Myślę, że bez trudu znajdziemy przykłady, również w naszej polskiej rzeczywistości architektonicznej, gdzie elewacje, właśnie z kamienia, są manifestem siły i łupieżczych praktyk kapitalizmu.