OPINIA nr ZR 66: Okna od północy
Treść zapytania
W Starostwie zakwestionowano rozwiązania projektowe, jakie przyjąłem. Sprawa dotyczy przedszkola nowo projektowanego. Okno od strony gdzie nasłonecznienie jest poniżej 3 godzin (strona północna) nie jest nasłonecznione zgodnie z przepisami (§60 WT) natomiast — jeżeli okno mówiąc kolokwialnie bym zamurował — nasłonecznienie byłoby spełnione. Ponadto muszę udowodnić, że dla okien, o których mowa w §57 WT jest spełniony wynikowo §60 WT. […]
Stan prawny
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
§ 13.
1. Odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń — co uznaje się za spełnione, jeżeli:
1) między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż:
a) wysokość przesłaniania — dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m,
b) 35 m — dla obiektów przesłaniających o wysokości ponad 35 m;
2) zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60.
2. Wysokość przesłaniania, o której mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.
3. Dopuszcza się sytuowanie obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m od okna pomieszczenia przesłanianego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokości, lecz o szerokości przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna.
4. Odległości, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą być zmniejszone nie więcej niż o połowę w zabudowie śródmiejskiej.
§ 57.
1. Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mieć zapewnione oświetlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości, z uwzględnieniem warunków określonych w § 13 oraz w ogólnych przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 60.
1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, przedszkolu i szkole, z wyjątkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach równonocy (21 marca i 21 września) w godzinach 800–1600, natomiast pokoje mieszkalne — w godzinach 700–1700.
Opinia
Zgodnie z treścią § 60 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w żłobku, przedszkolu i szkole powinny mieć zapewniony czas nasłonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach równonocy 21 marca i 21 września w godzinach 800–1600.
Przepis ten stanowi o zapewnieniu w pomieszczeniu co najmniej 3 godziny nasłonecznienia. Tym samym uznać należy, że w przypadku spełnienia określonych w przepisach techniczno-budowlanych warunków dotyczących nasłonecznienia w pomieszczeniu przedszkola, nie ma przeszkód, by zaprojektować okna, które nie będą co prawda zapewniać nasłonecznienia, niemniej jednak pomieszczenie będzie odpowiednio nasłonecznione poprzez inne okna zaprojektowane w tym pomieszczeniu. Projekt uwzględniający takie rozwiązanie — przy założeniu zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi, w szczególności przepisami § 13, 57 i 60 r.w.t. — uznać należy za poprawny.
Ustawodawca zapisał wymagania dla okien w dwóch odrębnych paragrafach: w §13 i §57 podał wymagania dla oświetlenia światłem naturalnym, a w §60 wymaganie dla nasłonecznienia. Należy zaznaczyć, że w przywołanych paragrafach uwzględnione zostały dwie różne wartości fizyczne. Jedna z nich to powierzchnia, którą wpuszcza się światło naturalne, dzienne (§13 i §57). Drugi parametr wymagany dla pomieszczenia to czas trwania nasłonecznienia (§60). Nadmienić należy, że w §57 określającym minimalną powierzchnię okien w stosunku do powierzchni podłogi, zostało przywołane odesłanie tylko do §13 definiującego zasady, na jakich określa się przesłanianie okien, nie ma w nim odesłania do §60, który określa wymagania długości czasu nasłonecznienia. Z takiej konstrukcji zapisu wynika, że nie ma konieczności spełnienia obu wymagań (powierzchni okna oraz czasu nasłonecznienia) równocześnie tym samym oknem.
(IP)
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 08 grudnia 2017 r.