12 sierpnia '21
OPINIA nr ZR 200: szklana balustrada | lokalizacja kotłowni
Treść pytania
1. Czy balustrada wykonana z odpowiedniego szkła pełnego, bezpiecznego, laminowanego mocowana w loggiach w budynku wysokim powyżej 25 m nad terenem (X i XI piętro) spełnia wymagania balustrady jako pełnej zgodnie z par. 303 ust. 2 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
2. Czy w budynku mieszkalnym czterokondygnacyjnym, z garażem podziemnym (czyli z 1 kondygnacją podziemną), lokalizacja kotłowni gazowej powyżej 60 kW do 2000 kW na parterze, a nie na najwyższej kondygnacji budynku spełni wymogi obecnie obowiązującego rozporządzenia WT (Dz.U. z 2020 r. poz. 1608, 2351), w świetle którego część podziemna budynku to teraz kondygnacja oraz w świetle stanowiska Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, zgodnie z którym niedopuszczalna jest lokalizacja kotłowni w kondygnacjach podziemnych.
Podstawa prawna
[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim winny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 z późn. zm.)
Ad. 1
§ 298. 1. Balustrady przy schodach, pochylniach, portfenetrach, balkonach i loggiach nie powinny mieć ostro zakończonych elementów, a ich konstrukcja powinna zapewniać przeniesienie sił poziomych, określonych w Polskiej Normie dotyczącej podstawowych obciążeń technologicznych i montażowych. Wysokość i wypełnienie płaszczyzn pionowych powinny zapewniać skuteczną ochronę przed wypadnięciem osób. Szklane elementy balustrad powinny być wykonane ze szkła o podwyższonej wytrzymałości na uderzenia, tłukącego się na drobne, nieostre odłamki.
(…)
§ 303. 2. W budynku na kondygnacjach położonych powyżej 25 m nad terenem można stosować loggie wyłącznie z balustradami pełnymi. Stosowanie logii powyżej 55 m nad terenem jest zabronione.
Ad. 2
§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
(…)
16) kondygnacji — należy przez to rozumieć poziomą część budynku, zawartą pomiędzy powierzchnią posadzki na stropie lub najwyżej położonej warstwy podłogowej na gruncie a powierzchnią posadzki na stropie lub warstwy osłaniającej izolację cieplną stropu, znajdującego się nad tą częścią budynku, przy czym za kondygnację uważa się także poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia techniczne, mającą średnią wysokość w świetle większą niż 2 m; za kondygnację nie uznaje się nadbudówek ponad dachem, takich jak maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, centrala klimatyzacyjna, obudowa wyjścia z klatki schodowej, kotłownia lub inne pomieszczenia techniczne;
17) kondygnacji podziemnej — należy przez to rozumieć kondygnację zagłębioną poniżej poziomu przylegającego do niej terenu co najmniej w połowie jej wysokości w świetle, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację;
18) kondygnacji nadziemnej — należy przez to rozumieć każdą kondygnację niebędącą kondygnacją podziemną;
(…)
§ 176. 1. Pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotłów na paliwa gazowe powinny odpowiadać wymaganiom § 172 oraz innym przepisom rozporządzenia, a także odpowiadać wymaganiom określonym w Polskiej Normie dotyczącej kotłowni wbudowanych na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1.
(…)
Kotły na paliwa gazowe o łącznej mocy cieplnej powyżej 60 kW do 2000 kW należy instalować w służącym wyłącznie do tego celu pomieszczeniu technicznym lub w budynku wolno stojącym przeznaczonym wyłącznie na kotłownię.
(…)
Kubatura pomieszczeń z kotłami na paliwa gazowe o łącznej mocy cieplnej do 60 kW oraz z kotłami o mocy cieplnej powyżej 60 kW pobierającymi powietrze z pomieszczeń powinna odpowiadać wymaganiom określonym w § 172.
Kubatura pomieszczeń z kotłami, o których mowa w ust. 4 i 5, z zamkniętą komorą spalania, powinna być określana indywidualnie, przy uwzględnieniu warunków technicznych i technologicznych, a także wymagań eksploatacyjnych.
W pomieszczeniu z zainstalowanymi kotłami, o których mowa w ust. 4 i 5, zabrania się instalowania urządzeń przeznaczonych do pomiaru zużycia gazu.
Do pomieszczeń technicznych z zainstalowanymi kotłami o łącznej mocy cieplnej powyżej 60 kW do 2000 kW, zlokalizowanych w budynku o innym przeznaczeniu niż kotłownia, należy doprowadzić odrębny przewód gazowy, z którego nie mogą być zasilane pozostałe urządzenia gazowe w tym budynku.
[2] Stanowisko Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z 2012 r „odnośnie dopuszczalnych miejsc lokalizacji w budynkach kotłowni gazowych o mocy od 60 kW do 2000 kW na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1”
(…) wyjaśnia się, że kotłownie gazowe o mocy od 60 kW do 2000 kW na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1, zgodnie z § 176 ust. 1 i ust. 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.), oraz zgodnie z przywołanymi przez ten przepis wymaganiami Polskiej Normy PN-B-02431-1:1999 „Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Wymagania.”, należy instalować w służącym wyłącznie do tego celu pomieszczeniu technicznym lub w budynku wolnostojącym przeznaczonym wyłącznie na kotłownię. Rozpatrywane pomieszczenia techniczne przeznaczone na kotłownie mogą być lokalizowane w nowoprojektowanych budynkach o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie na kondygnacji najwyższej lub najniższej nadziemnej (parterze). W budynku o liczbie kondygnacji większej niż 4 nadziemne, kotłownię należy lokalizować na najwyższej kondygnacji budynku. Nad pomieszczeniem na najwyższej kondygnacji, w którym będzie zlokalizowana kotłownia powinien być „lekki dach”, swobodnie ułożony na konstrukcji nośnej, wykonany z materiałów niepalnych.
W świetle powyższego niedopuszczalna jest lokalizacja wspomnianych kotłowni o mocy cieplnej od 60 kW do 2000 kW na kondygnacjach podziemnych nowoprojektowanych budynków. (…)
[3] Polska Norma PN-B-02431-1:1999 „Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Wymagania.”
Odpowiedzi
Ad. 1
W § 298. ust. 1 Rozporządzenia MI [1] zawarte są wymogi dla balustrad stosowanych na loggiach gdzie:
konstrukcja powinna zapewniać przeniesienie sił poziomych, określonych w Polskiej Normie dotyczącej podstawowych obciążeń technologicznych i montażowych. Wysokość i wypełnienie płaszczyzn pionowych powinny zapewniać skuteczną ochronę przed wypadnięciem osób. Szklane elementy balustrad powinny być wykonane ze szkła o podwyższonej wytrzymałości na uderzenia, tłukącego się na drobne, nieostre odłamki.
Ponadto zgodnie z § 303. ust. 2 Rozporządzenia MI [1] w budynku na kondygnacjach położonych powyżej 25 m nad terenem można stosować loggie wyłącznie z balustradami pełnymi. Stosowanie logii powyżej 55 m nad terenem jest zabronione.
Obecne możliwości techniczne i materiałowe pozwalają na wykonanie balustrady pełnej z wypełnieniem ze szkła, w której zarówno konstrukcja mocowania, jak i szklane wypełnienie zapewnia przeniesienie sił poziomych, określonych w Polskiej Normie dotyczącej podstawowych obciążeń technologicznych i montażowych, a wysokość i wypełnienie płaszczyzn pionowych zapewniają skuteczną ochronę przed wypadnięciem osób.
W praktyce, z uwagi na wymogi bezpieczeństwa, stosuje się jako wypełnienie balustrady szkło o odpowiedniej grubości, złożone z kilku warstw, hartowane i laminowane (stosowne obliczenia wykonuje producent szkła). Laminowanie ma zapobiec wypadnięciu szkła z ramy (mocowań) balustrady przy pęknięciu (szyby hartowane również mogą ulec pęknięciu). Ponadto niezwykle istotne jest zapewnienie odpowiedniej, ww. wytrzymałości dla każdego elementu tj. ramy w której znajduje się szkło (lub zamocowań bezramowych), wytrzymałości połączenia szkło–metal oraz wytrzymałości zamocowań zestawu do konstrukcji nośnej budynku. Na wszystkie powyższe rozwiązania techniczne należy przedstawić atesty i dopuszczenia, dokumentujące wytrzymałość oraz trwałość zarówno dla poszczególnych elementów, jak i dla całości zestawu. Przedstawione przez producenta atesty i dopuszczenia np.: Krajowa ocena techniczna lub deklaracja zgodności z Polską Normą itp. mają być zgodne z Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 881, Dz.U. z 2021 r. poz. 1213).
Wniosek:
Wykonana i zamocowana zgodnie z powyższym opisem balustrada z pełnym wypełnieniem szklanym spełnia wymagania balustrady jako pełnej zgodnie z par. 303 ust. 2 Rozporządzenia MI [1].
Ad. 2
Zgodnie ze Stanowiskiem Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z 2012 r. [2] odnośnie dopuszczalnych miejsc lokalizacji w budynkach kotłowni gazowych o mocy od 60 kW do 2000 kW na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1, pomieszczenia techniczne przeznaczone na kotłownie mogą być lokalizowane w nowoprojektowanych budynkach o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie na kondygnacji najwyższej lub najniższej nadziemnej (parterze). Dodatkowym warunkiem przy lokalizacji ww. kotłowni jest to, aby pomieszczenie techniczne przeznaczone na kotłownię spełniało wymogi § 176 ust. 1 i ust. 4 Rozporządzenia MI [1] oraz wymagania Polskiej Normy PN-B-02431-1:1999 „Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Wymagania.”[3]
Z racji opublikowania Stanowiska Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej [2] w 2012 r dokument ten odnosi się do ówcześnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim winny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2012 r. nr 75 poz. 690) w którym istotne dla niniejszej opinii § 176 ust. 1 i ust. 4 mają identyczne brzmienie jak obecnie w Rozporządzeniu MI [1]. Również Polska Norma PN-B-02431-1:1999 [3] nie została obecnie zastąpiona nowszą PN. Odniesienie się w Stanowisku Komendanta Głównego PSP z 2012 r. do nieaktualnych definicji kondygnacji podziemnych (piwnic) nie ma tu żadnego znaczenia. Istotne jest to, że zgodnie ze Stanowiskiem KG PSP [2] niedopuszczalna jest lokalizacja wspomnianych kotłowni o mocy cieplnej od 60 kW do 2000 kW na kondygnacjach podziemnych nowoprojektowanych budynków. Ponadto obecnie, w przypadku kwalifikacji piwnicy jako kondygnacji nadziemnej, można zaprojektować na niej kotłownię gazową — jako na najniższej kondygnacji nadziemnej.
Wniosek:
Z zapisów Stanowiska Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z 2012 r [2] wynika, że kotłownie gazowe o mocy od 60 kW do 2000 kW na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1, mogą być lokalizowane w nowoprojektowanych budynkach o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych zarówno (włącznie) na kondygnacji najwyższej lub najniższej nadziemnej. Równocześnie należy spełnić wymogi § 176 ust. 1 i ust. 4 Rozporządzenia MI [1] oraz Polskiej Normy PN-B-02431-1:1999 [3].
(KS)
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 12 sierpnia 2021 r.
