OPINIA nr ZR 189: teren biologicznie czynny
Zgodnie z definicją, zawartą w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz.U. 2019.1065 tj. z dnia 07.06.2019 r.: § 3, ust. 22 — ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o terenie biologicznie czynnym, należy przez to rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie; możemy uznać, że obecnie występują trzy sposoby realizacji terenu biologicznie czynnego na działce, tj.:
1. na części działki budowlanej – w 100%,
2. na dachach i tarasach – w 50%
oraz
3. na innych powierzchniach
Nie musi być to teren z nawierzchnią ziemną, ani grunt rodzimy (jak było ujęte w definicjach z lat poprzednich), obecnie wymagana jest nawierzchnia zapewniająca naturalną wegetację roślin i retencje wód opadowych.
Stoimy na stanowisku, że takie parametry spełnia również ścieżka np. wysypana żwirem, urządzona zarówno na poziomie działki jak i na dachu czy tarasie jako dostęp do urządzeń tam zamontowanych.
Uważamy, że uzyskanie nawierzchni wymienionej w pkt 1, urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych poprzez zastosowanie geokraty lub innych sposobów wzmacniania nawierzchni z roślinnością na przykład netturf, przyjmując do obliczeń ilość deklarowaną przez dostawcę danego sytemu – jest spełnieniem zapisów z definicji.
Na dachach i tarasach z pkt 2 stosuje się dwa rodzaje upraw. Jest to zieleń intensywna i ekstensywna. Stoimy na stanowisku, że każda z nich spełnia wymagania przytoczonej definicji. Zieleń intensywna wymaga odpowiedniego podłoża (wyższych warstw gleby, niż w systemie ekstensywnym), które pozwala na nasadzenia krzewów i małych drzew. Zieleń ekstensywna to trawa, rozchodniki lub inne rośliny o płytkim systemie korzeniowych, możliwe do uprawy przy zastosowaniu min. 10 cm warstwy zapewniającej naturalną wegetację.
Za inne powierzchnie, wymienione w pkt 3 rozumiemy powszechnie stosowane rozwiązanie, jakim jest zieleń wertykalna pod warunkiem zapewnienia jej naturalnej wegetacji roślin i retencji wody. Umieszczenie roślin wertykalnie, na elementach pionowych w doniczkach, przy zastosowaniu nawodnienia rozsączonego do poszczególnych elementów spełnia wymagania dla terenu biologicznie czynnego, wymienionego w definicji.
Zwracamy uwagę na fakt, że w związku z możliwością zaliczenia do terenu biologicznie czynnego w ilości 50% stropodachów i tarasów, bilans współczynników powierzchni terenu biologicznie czynnego do współczynnika powierzchni objętej zabudową niekoniecznie musi, a nawet nie powinien, dawać rezultatu w postaci 100% analizowanej działki budowlanej (wyrok Sądu NSA z 26.05.2011 r., II OSK 910/10)
Uzasadnienie
Po raz pierwszy wprowadzono definicję powierzchni terenu biologicznie czynnej w roku 2002 w tekście jednolitym rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie — Dz.U.02.75.690. Wówczas definicja brzmiała:
22) powierzchni terenu biologicznie czynnej — należy przez to rozumieć grunt rodzimy oraz wodę powierzchniową na terenie działki budowlanej, a także 50% sumy powierzchni tarasów i stropodachów o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2 urządzonych jako stałe trawniki lub kwietniki na podłożu zapewniającym im naturalną wegetację.
Od 14 czerwca 2009 roku zapis definicji uległ zmianie na:
22) terenie biologicznie czynnym — należy przez to rozumieć teren z nawierzchnią ziemną, urządzoną w sposób zapewniający naturalną wegetację, a także 50%, powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią, nie mniejszą jednak niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie.
W poprzednich latach definicje, używające określeń: grunt rodzimy lub nawierzchnia ziemna pozwalały na zaliczenie do powierzchni biologicznie czynnej tylko terenu pokrytego ziemią. Podejście do tematu uległo zmianie po wprowadzeniu nowego brzmienia definicji, która dodatkowo została rozszerzona o powierzchnie inne, wcześniej nie ujęte w możliwościach stosowania. I tak od 1 stycznia 2018 r. uznajemy, że za teren biologicznie czynny należy (…) rozumieć teren o nawierzchni urządzonej w sposób zapewniający naturalną wegetację roślin i retencję wód opadowych, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią oraz innych powierzchni zapewniających naturalną wegetację roślin, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2, oraz wodę powierzchniową na tym terenie; obecnie zapis nie uległ zmianie, dziennik ustaw obowiązujący to Dz.U. 2019.1065 tj. z dnia 07.06.2019 r.
(IP)
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 1 marca 2021 r.