OPINIA nr ZR 124: Droga wewnętrzna
Dotyczy
Połączenia działki budowlanej z drogą publiczną planowanym dojazdem o szerokości 3 m, w kontekście wymogu Starostwa Powiatowego doprowadzenia do ww. działki budowlanej, na której projektowany jest budynek jednorodzinny, dojścia z funkcją dojazdu o szerokości minimum 4,5 m. Rozpatrywany jest tu przypadek, w którym dostęp z działki inwestora do drogi publicznej odbywa się drogą wewnętrzną, po służebności gruntowej ustanowionej na działce nie będącej własnością inwestora, a droga publiczna ma szerokość mniejszą niż 4,5 m wymagane przez Starostwo Powiatowe dla powyższego dojazdu. Autor pytania nie sprecyzował, jakiej kategorii jest droga publiczna do której ma być zapewniony dostęp.
Pytanie nr 1 z dnia 15.06.2019 r.:
Czy warunek z § 14 ust. 1 WT można uważać za spełniony, zakładając, że do budynku doprowadzony będzie dojazd o szerokości 3 m, a nie dojście łączone z dojazdem? Czy słuszny jest wymóg Starostwa Powiatowego żądającego dojścia z funkcją dojazdu o szerokości minimum 4,5 m?
Pytanie nr 2 z dnia 15.04.2021 r. do Opinii nr ZR 124 z dnia 15.06.2019 r.
Chciałbym zapytać o zaprojektowanie dojazdu i dojścia jako dwóch niezależnych ciągów komunikacyjnych na wewnętrznej drodze dojazdowej do budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Droga wewnętrzna łączy działkę budowlaną z drogą gminną niepubliczną. Dlaczego wskazują Państwo (w opinii ZR 124) 1,5 m jako minimalną szerokość dojścia? Który przepis na to wskazuje?
Stan prawny — aktualizacja na dzień 29.04.2021 r.:
[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim winny odpowiadać budynki i ich usytuowanie — z dnia 8 kwietnia 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065 z późniejszymi zmianami).
Rozdział 2 Dojścia i dojazdy § 14.1. Do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazd umożliwiający dostęp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, określonych w przepisach odrębnych. Szerokość jezdni stanowiącej dojazd nie może być mniejsza niż 3 m.
Dopuszcza się zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod warunkiem że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów.
Do budynku i urządzeń z nim związanych, wymagających dojazdów, funkcję tę mogą spełniać dojścia, pod warunkiem że ich szerokość nie będzie mniejsza niż 4,5 m.
[…] § 15. 1. Szerokość, promienie łuków dojazdów, nachylenie podłużne i poprzeczne oraz nośność nawierzchni należy dostosować do wymiarów gabarytowych, ciężaru całkowitego i warunków ruchu pojazdów, których dojazd do działki budowlanej i budynku jest konieczny ze względu na ich przeznaczenie, zgodnie z warunkami określonymi w przepisach odrębnych.
Dojścia służące równocześnie do ruchu pojazdów gospodarczych i uprzywilejowanych o masie całkowitej do 2,5 tony powinny mieć nawierzchnię o nośności co najmniej dostosowanej do masy tych pojazdów.
16.1. Do wejść do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej powinny być doprowadzone od dojść i dojazdów, o których mowa w § 14 ust. 1 i 3 utwardzone dojścia o szerokości minimalnej 1,5 m, przy czym co najmniej jedno dojście powinno zapewniać osobom niepełnosprawnym dostęp do całego budynku lub tych jego części, z których osoby te mogą korzystać.
[2] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. - tekst jednolity z dn. 06.02.2020 r. (Dz.U. 2020, poz. 293)
Art. 2.
12) „działce budowlanej” - należy przez to rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie
w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego;
[…] 14) „dostępie do drogi publicznej” — należy przez to rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej;
[3] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 29 sierpnia 2019 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1643)
Art. 44:
2. Szerokość chodnika usytuowanego bezpośrednio przy jezdni, pasie postojowym lub zatoce postojowej nie powinna być mniejsza niż 2,00 m, a w przypadku przebudowy drogi, wyłącznie w miejscu występowania przeszkody, dopuszcza się zmniejszenie tej szerokości do 1,25 m.
[…] 4. Szerokość chodnika nieusytuowanego bezpośrednio przy jezdni, pasie postojowym lub zatoce postojowej nie powinna być mniejsza niż 1,5 m, a w przypadku przebudowy drogi, wyłącznie w miejscu występowania przeszkody, dopuszcza się zmniejszenie tej szerokości do 1,0 m.
Odpowiedź na pytanie nr 1
W odpowiedzi na pytanie dotyczące wymaganej szerokości drogi niepublicznej, umożliwiającej dostęp działki budowlanej do drogi publicznej, zgodnie z § 14 ust. 1 Rozporządzenia MI [1], przy wykonaniu drogi dojazdowej o szerokości 3 m, spełniony jest wymóg minimalnej szerokości drogi dojazdowej zapewniającej dojazd z działki budowlanej do drogi publicznej. Komunikacja piesza
i komunikacja kołowa zostały w § 14 ust. 1 Rozporządzenia MI [1] potraktowane jako dwie odrębne funkcje. Przepisy dotyczące dostępu zabudowy jednorodzinnej do drogi publicznej są niejednoznaczne i wymagają działań legislacyjnych. Ponadto w § 15 ust. 1 i ust. 2 Rozporządzenia MI [1] w pojawia się zastrzeżenie dotyczące szerokości i innych parametrów drogi które należy dostosować do przewidywanego ruchu pojazdów na tej drodze.
Odpowiedź na pytanie nr 2
Możliwość zaprojektowania dojazdu i dojścia jako dwóch niezależnych ciągów komunikacyjnych wynika z Rozporządzenia MI [1], które nie zastrzega konieczności łączenia obu ruchów, a jedynie w wypadku oddzielenia wymaga wykonania samodzielnej jezdni dla ruchu kołowego o szerokości min. 3 m (MI [1] § 14 ust. 1) cyt.: „Szerokość jezdni stanowiącej dojazd nie może być mniejsza niż 3 m”.
W § 16. ust. 1. Rozporządzenia MI [1] mowa jest o utwardzonym dojściu o szerokości 1,5 m prowadzącym od dojść i dojazdów (wymaganym wyłącznie dla budynku wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej).
Przez analogię do wymagań stawianych dla dróg publicznych rekomendujemy stosowanie min. 1,5 m szerokości dojścia, z dopuszczeniem zmniejszenia szerokości chodnika do 1 m jedynie incydentalnie, w miejscu występowania przeszkody. (Rozporządzenie MI [3] § 44 ust. 4.).
Informujemy, że w drugiej części pytania zacytowano fragment Opinii Wydziału Architektury i Urbanistyki UMK zamieszczonej na stronie Biuletynu Informacji Publicznej w zakładce Warsztaty dla Inwestorów „Zagadnienie nr 4: Wymiary dojścia dla projektowanej zabudowy jednorodzinnej i wielorodzinnej”. Sugerujemy skierowanie pytania do autora tego opracowania. https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=66449
Podsumowanie
Wymóg minimalnej łącznej szerokości 4,5 m dla dojścia i dojazdu zorganizowanego w formie wydzielonej jezdni o szerokości 3 m i dojścia pieszego o szerokości 1,5 m obowiązuje w odniesieniu dla połączenia z drogą publiczną budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Dla budynków pozostałych w tym domów jednorodzinnych jest to wielkość komfortowa (optymalna) natomiast bezwzględne ograniczenie przepisowe dotyczy jedyne zapewnienia jezdni o szerokości 3 m.
Jeżeli połączenie z drogą publiczną kilku działek odbywa się bez wydzielenia jezdni, czyli w formie ciągu pieszo-jezdnego umożliwiającego ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów, wówczas wymagana szerokość takiego połączenia powinna wynosić min. 5 m.
(K.S.)
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 15 czerwca 2019 r.
Uzupełnienie 29 kwietnia 2021 r.