OPINIA nr ZR 112: Poziom podłogi w pomieszczeniach na stały pobyt ludzi
Treść zapytania
Zwracam się z uprzejmą prośbą o pomoc w interpretacji zapisu warunków technicznych dotyczącego poziomu podłogi w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi.
§ 73. Poziom podłogi.
1. W pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi poziom podłogi powinien znajdować się powyżej lub być równy poziomowi terenu przy budynku.
Czy zgodnie z tym zapisem możliwe jest zaprojektowanie budynku przedstawionego na załączonym szkicu? Chodzi o sytuację, w której budynek zlokalizowany jest w terenie o dużym nachyleniu. Część budynku, która nie zawiera pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi wbija się w zbocze, pozostała część z np. pokojami mieszkalnymi pozostaje ponad otaczającym terenem.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wraz z późniejszymi aktualizacjami).
§ 3. Ilekroć w Rozporządzeniu jest mowa o:
15) poziomie terenu — należy przez to rozumieć przyjętą w projekcie rzędną terenu w danym miejscu działki budowlanej;
16) kondygnacji — należy przez to rozumieć poziomą część budynku, zawartą pomiędzy powierzchnią posadzki na stropie lub najwyżej położonej warstwy podłogowej na gruncie, a powierzchnią posadzki na stropie lub osłaniającej izolację cieplną stropu, znajdującego się nad tą częścią budynku, przy czym za kondygnację uważa się także poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia techniczne, mającą średnią wysokość w świetle większą niż 2 m; za kondygnację nie uznaje się nadbudówek ponad dachem, takich jak: maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, centrala klimatyzacyjna, obudowa wyjścia z klatki schodowej, kotłownia lub inne pomieszczenia techniczne;
17) kondygnacji podziemnej — należy przez to rozumieć kondygnację zagłębioną poniżej poziomu przylegającego do niej terenu co najmniej w połowie jej wysokości w świetle, a także każdą usytuowaną pod nią kondygnację;
18) kondygnacji nadziemnej — należy przez to rozumieć każdą kondygnację niebędącą kondygnacją podziemną;
20) suterenie — należy przez to rozumieć kondygnację budynku lub jej część zawierającą pomieszczenia, w której poziom podłogi w części lub całości znajduje się poniżej poziomu projektowanego lub urządzonego terenu, lecz co najmniej od strony jednej ściany z oknami poziom podłogi znajduje się nie więcej niż 0,9 m poniżej poziomu ternu przylegającego do tej strony budynku;
21) piwnicy — należy przez to rozumieć kondygnację podziemną lub najniższą nadziemną, bądź ich część, w których poziom podłogi co najmniej z jednej strony budynku znajduje się poniżej poziomu terenu.
§ 4. Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dzielą się na:
1) pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny;
2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa od 2 do 4 godzin włącznie.
§ 5. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszczeń, w których:
1) łączny czas przebywania tych samych osób jest krótszy niż 2 godziny w ciągu doby, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy bądź też praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem oraz konserwacją maszyn i urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku;
2) mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie warunków przebywania osób stanowiących ich obsługę, bez zastosowania indywidualnych urządzeń ochrony osobistej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy;
3) jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich osób zajmujących się obsługą.
2. przepis ust. 1 nie narusza przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 73.
1. W pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi poziom podłogi powinien znajdować się powyżej lub być równy poziomowi terenu przy budynku.
2. Dopuszcza się usytuowanie pomieszczeń produkcyjnych, handlowych, usługowych, gastronomicznych lub obsługi pasażerów, określonych w ust. 1, poniżej poziomu terenu przy budynku pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydanej w przypadku pomieszczeń stałej pracy w rozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w porozumieniu z właściwym okręgowym inspektorem pracy.
Opinia
§ 73. warunków technicznych definiuje, że w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi, a nie na całych kondygnacjach, poziom podłogi powinien znajdować się powyżej lub być równy poziomowi terenu przy budynku. Tak więc, wymóg ten dotyczy wyłącznie pomieszczeń, w których zgodnie z paragrafem 4 warunków technicznych przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa dłużej niż 4 godziny.
Niezależnie od zaszeregowania do dowolnej z definicji kondygnacji podanej w warunkach technicznych, jeżeli tylko pomieszczenie przeznaczone na stały pobyt ludzi ze wszystkich stron będzie się znajdowało powyżej lub w poziomie projektowanego terenu (zgodnie z zapisem § 3 pkt 15 warunków technicznych), będzie spełniało wymagania zawarte w paragrafie 73 warunków technicznych.
W przypadku, gdyby fragment podłogi pomieszczenia na stały pobyt ludzi znajdował się poniżej projektowanego poziomu terenu, zgodnie z obowiązującymi aktualnie zapisami w warunkach technicznych, nie spełniałby ich wymagań, pomimo że rozwiązanie takie w terenach górskich byłoby logicznie uzasadnione i praktyczne.
(WD)
Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w stanowiskach Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.
Kraków, 25 lutego 2019 r.