Nagroda Główna
kategoria: teoretyczna praca magisterska
10 000 zł
autor
Łukasz Dudzik
tytuł
„Architektura zakorzeniona. Tradycja w myśleniu projektowym. Projekt pawilonu ekspozycyjnego w oparciu o rozwiązania architektury regionalnej – Przestrzeń Witkacego”
uczelnia
Wydział Architektury Wnętrz, ASP im. Jana Matejki w Krakowie
promotorka
dr Patrycja Ochman-Tarka
opinia jury
Pan mgr Łukasz Dudzik podjął problem architektury zakorzenionej jako szczególnego rodzaju dobra wspólnego, przyjmując jako studium przypadku zaaranżowanie pawilonu ekspozycyjnego o nazwie Przestrzeń Witkacego. Jego architektura ufundowana została na tradycji budownictwa regionalnego /podhalańskiego /wernakularnego i stylu zakopiańskim, wykreowanym przez ojca Witkacego, malarza i krytyka sztuki Stanisława Witkiewicza. Autor skupia się na złożonych aspektach użycia tej tradycji w celu wykreowania architektury wystawowej, reprezentatywnej dla XXI w., uwzględniającej jej powinności, potrzeby i oczekiwania jej użytkowników i odbiorców, oraz relacyjność między nimi a miejscem. Autor sięga tutaj do miejscowej tradycji oraz przywołuje doświadczenia współczesnej architektury (Peter Zumthor), a zwłaszcza japońskiej, dla której reprezentatywna jest twórczość architekta i teoretyka architektury Kengo Kumy. Dla Łukasza Dudzika wschodnioazjatycki sposób myślenia o architekturze niesie bowiem uniwersalne wartości w rozumieniu istoty architektury zakorzenionej i jej dzisiejszym praktykowaniu. Autor przywołuje w tym kontekście jednego z czołowych europejskich modernistów, Bruno Tauta i jego Willę Hyuga w Atami w Japonii (1935-36), łączącą komponenty tradycyjnego domu japońskiego i jego estetkę z estetyką zachodnią. Teraz tę bliskość Dalekiego Wschodu dyskontuje Łukasz Dudzik, uznając 5 zasad projektowania Kenzo Kumy za uniwersalną metodę procesu projektowego: 1. ażurowość/ otwarcie; 2. Cząstkowość/ złożoność; 3/miękkość; 4/ czas; 5/ pochyłość/ukośność. Te zasady mgr Dudzik odnajduje w budownictwie regionalnym Podhala i na tym opracowuje koncepcję Przestrzeni Witkacego jako miejsca zakorzenionego, o silnym ładunku emotywnym, z odniesieniami do osobowości autora tej pracy, który świadomie unika pojęcia muzeum i podkreśla, że jego koncept „ma być doświadczeniem łączącym różne techniki ekspozycyjne, zarówno analogowe jak i cyfrowe, budujące teatralną immersję miejsca. Interaktywnym doświadczeniem, które ożywia uniwersalne treści przez konfrontację z nimi, a odwiedzającego kreuje na uczestnika żywej historii z przeszłości”. Motywem przewodnim wystawy jest wielowymiarowe doświadczenie umożliwiające wniknięcie w emocje historycznych postaci i nawet utożsamienie się z nimi. Dlatego scenariusz wystawy oparty jest na schemacie 3-aktowego dramatu teatralnego, przedstawiającego życie i twórczość Witkacego.
Praca metodologicznie reprezentuje nowoczesne myślenie o tym, czym dzisiaj jest architektura zakorzeniona i nowoczesna ekspozycja muzealna i jej pedagogika, co sytuuje pracę w polu współczesnych badań kulturowych, socjologicznych i nowych praktyk artystycznych realizowanych przez artystę-badacza (ABR – art-based-research), który wykorzystuje hybrydowe procesy artystyczne do zbadania, zrozumienia, reprezentowania, a nawet kwestionowania ludzkiego działania i doświadczenia, co prowadzi do zacierania granic między dyscyplinami (sztuka versus nauka) i funkcjonalizuje je w społecznym konstruowaniu wiedzy.
