Nagroda Główna
kategoria: teoretyczna praca magisterska
10 000 zł
autorka
Hanna Kraś
tytuł
„Psycho-społeczna etyka projektowania dzielnic mieszkaniowych”
uczelnia
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną
promotor
dr hab. Jan Sowa
opinia jury
Pani mgr Hanna Kraś podejmując problem miasta jako szczególnego rodzaju dobra wspólnego, lokalizuje swoje badania na etycznych aspektach dysponowania tym dobrem, po to by uwzględniało ono obecne powinności tego obszaru projektowania i w konsekwencji mogło służyć wszystkim jego użytkownikom, ich potrzebom i oczekiwaniom. Odpowiadając na pytanie czym jest psychospołeczna etyka projektowania, autorka konfrontuje strategie wypracowane i praktykowane w myśli spółdzielczej w XX wieku i dziś. Jest to jeden z kluczowych wątków pracy, który autorka analizuje na przykładzie dwóch kluczowych z tego powodu realizacji, dwóch warszawskich założeń urbanistycznych, które dzieli czas powstania, ujawniający złożoność, etycznego podejścia do problemów mieszkalnictwa. Pierwszą jest WSN na Żoliborzu, wzorcowe awangardowe osiedle, sprzed 1939 roku, realizujące lewicowe założenia programowe i ideologiczne, drugą jest powstałe 7 dekad później ekskluzywne osiedle Marina 1 i Marina na warszawskim Mokotowie, będące kwintesencją deweloperki późnego kapitalizmu, z jego nadrzędną wartością własności indywidualnej i zysku. Oba te osiedla są studiami przypadku, konfrontując etyczne znaczenie przestrzeni wspólnej sprzed stu lat, z jej dzisiejszymi przewartościowaniami, które się dokonują pod wpływem zmian społeczno-kultorowych, autorka ujawnia odmienność i zmienność w rozumieniu etyczności w czasie kreowania i dysponowania przestrzenią jako dobrem nadrzędnym. Praca jest oparta na dobrze dobranej i krytycznie przepracowanej literaturze, metodologicznie reprezentuje ujęcie interdyscyplinarne, cytujące omawianą problematykę w porównaniu do współczesnych badań kulturowych i socjologicznych i angażuje kontekst tak zwanej tragedii wspólnego pastwiska, oraz sięgając po wypracowaną przez sytuacjonistów metodę dryfu (dèrive), dla której kanoniczne jest studium Chombat”a de Lauwe”a („Paris et l”agglomeration parisienne”, 1952), gdzie zauważa się, że „miejskie sąsiedztwo jest zdeterminowane nie tylko przez geograficzne i ekonomiczne czynniki, ale także przez wyobrażenie, które mają jego mieszkańcy i ci, którzy zamieszkują inne sąsiedztwa”.
Biorąc pod uwagę wartości poznawcze rozprawy, praca została jednogłośnie wysoko oceniona przez jury V edycji konkursu, zdobywając Grand Prix.
