I Nagroda
15 000,00 zł brutto
zaproszenia do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki w celu wykonania usługi

pracownia
Pracownia Projektowa „PIK”

zespół projektowy

Maciej Pindur, Dominika Pindur-Zdanowska, Bartłomiej Zdanowski, Magdalena Grabowska

opinia jury

Wybrana praca konkursowa spełnia wymagania określone w regulaminie konkursu i uzyskała 24 na 30 możliwych punktów w 6 kryteriach oceny. Jest satysfakcjonująca z punktu widzenia Sądu Konkursowego

opis autorski

Przedmiotem i celem niniejszego opracowania jest sporządzenie koncepcji rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych dla dawnego dworca kolejowego na potrzeby Laboratorium DIALOGU na cele związane z tworzeniem przestrzeni innowacji. Ze względu na gabaryt obiektu i wielkość powierzchni użytkowej jaką oferuje, opracowanie przedstawia także propozycję zagospodarowania pozostałych przestrzeni obiektu na dodatkowe funkcje doskonale wpisujące się w charakter tworzonego miejsca.

Głównym założeniem niniejszej koncepcji było podejście z należytym szacunkiem do przedwojennej architektury modernistycznej dworca. Choć pierwszy obiekt miał nieco inny charakter wizualny, to jego ostateczna forma po rozbudowie i przekształceniu została nadana przez okres Corbusierowskich idei. Ze względu na dziedzictwo Krynicy-Zdrój, silnie bazujące na historii miasta, niezbędnym było odniesienie się do otaczającego kontekstu. Jeden ze szczytowych okresów rozwoju uzdrowiska przypada na czas, który ubogacił je
w wiele ikon architektury modernizmu, z pensjonatem Patria Bohdana Pniewskiego na czele.
Stąd też decyzja o zachowaniu budynku w kształcie i formie jak najmniej odbiegającej od tej, z którą mamy do czynienia dzisiaj. Wszelkie zabiegi służą odzyskaniu dawnego blasku, podkreśleniu niewątpliwego charakteru i nadaniu nowej funkcji odpowiadającej oczekiwaniom dzisiejszej Krynicy-Zdrój w duchu współczesnych wartości.

Najbliższe otoczenie budynku dworca zostało zaaranżowane w taki sposób, aby w dalszym ciągu pełniło niezbędne funkcje komunikacyjne związane z obsługą ruchu PKS oraz pasażerów stacji kolejowej. Jednocześnie zadbano o stworzenie przyjaznego charakteru poprzez uporządkowanie komunikacji i dodanie przestrzeni zielonych wraz z miejscami na spędzenie czasu. Koncepcja proponuje również zaaranżowanie niewykorzystanych terenów nad Kryniczanką. Korzystając z istniejących schodów terenowych można dostać się na teren zielony ukształtowany w kierunku retencjonowania wód. Jest, to teren wypoczynkowy funkcjonujący na zasadzie zielonego skweru. Elementem, który rozszerza ofertę miejsca, jest mini amfiteatr. Umożliwia on organizację plenerowych koncertów i spotkań, odbywających się na co dzień w Laboratorium DIALOGU.

rozwiązania przestrzenne

Przestrzeń istniejącego budynku dworca pozostaje zachowana w niezmienionej formie. Wszelkie nowe funkcje zostały zaaranżowane w istniejącym obrysie murów. Ze względu na charakter nowych funkcji, dostosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, aktualnie obowiązujące przepisy — w szczególności p.poż., zmianie ulega układ pomieszczeń oraz układ komunikacji wewnętrznej. Lokalizacja klatek schodowych oraz pozostałe zależności były podyktowane zakwalifikowaniem obiektu do kategorii zagrożenia ludzi ZL III. Wyjątek stanowi strefa przynależna sali sceniczno-wystawienniczej (0.30) zakwalifikowanej do ZL I. Strefę wejściową do całego obiektu stanowi aktualne główne wejście. Tam, z przedsionka, będącego pod stałą kontrolą portiera, jest możliwość przejścia do wszystkich pomieszczeń związanych z Laboratorium DIALOGU.

rozwiązania funkcjonalno-użytkowe

Budynek dworca pod względem funkcjonalnym został podzielony na trzy strefy.
A. Stanowi północną część, będącą ukierunkowaną w szczególności na potrzeby obsługi ruchu pasażerskiego. Zostały tam przeniesione pomieszczenia poczekalni oraz pomieszczenie dozorcy ruchu, które w obecnej chwili znajdują się w głównej bryle obiektu. Poczekalnię uzyskano poprzez przeszklenie podcieni, a połączona jest bezpośrednio z istniejącymi sanitariatami. W strefie tej można również znaleźć kasy biletowe oraz salonik prasowy, Dodatkową element stanowi pomieszczenie filii Centrum Informacji Turystycznej, które będzie dostępne dla przyjeżdzających turystów.
Na drugiej kondygnacji północnej dobudówki znajdują się przestrzenie, które w zależności od potrzeb mogą stanowić przestrzeń najmu na cele PKP, usług prywatnych, czy niezbędnego w każdym mieście mieszkania chronionego.

B. Środkowa, najstarsza część obiektu, przewidziana jest na strefę umożliwiającą samodzielne utrzymanie się budynku dworca. W całości zaplanowano tam pomieszczenia związane z najmem komercyjnym np. w postaci Inkubatora Przedsiębiorczości. Charakter strefy jest bardzo elastyczny. Przewidziano przestrzenie o specyfice coworkingowej, gdzie najem odbywa się na zasadzie dniowej lub godzinowej. Przestrzeń ta może być wykorzystywana nie tylko przez mieszkańców, ale także przez licznych przyjezdnych, chcących popracować daleko od zgiełku miast. Biura różnej wielkości na najem długoterminowy. Są również pomieszczenia możliwe do zaaranżowania na kolejne biura, bądź do wykorzystania na potrzeby szkółek języków obcych, bądź dla rozszerzenia oferty Miejskiego Domu Kultury np. zajęcia z rysunku, malarstwa, ceramiki, fotografii, klub dyskusyjny itp. Dla rodziców pracujących w biurach można zaaranżować przestrzeń tymczasowego pobytu dzieci. Takie miejsce umożliwia młodym matkom szybszy powrót do pracy. Na wierzy dworcowej przewidziano zabezpieczenie barierkami dla umożliwiania wykorzystania jako punkt widokowy, bądź rodzaj obserwatorium astronomicznego w związku z niskim zanieczyszczeniem świetlnym okolicy, co sprzyja tego rodzaju obserwacjom. W piwnicy można zaaranżować funkcje nie wymagające stałego dostępu do światła słonecznego jak pracownie, mini spa, bądź jak zaproponowano na rzucie – „klub czytelnika”.

C. Południowa część budynku tj. halę dworcową z pomieszczeniami jej przynależnymi oraz dawną restaurację. W tym obszarze znajdujemy wszelkie funkcje wynikłe z projektu: „Warsztaty z mieszkańcami dotyczące oczekiwanych funkcji Laboratorium, partycypacyjne opracowanie koncepcji funkcjonowania Laboratorium”.
Hala dworca została wykorzystana na elastyczną przestrzeń sceniczno-wystawienniczą do dowolnego zaaranżowania w zależności od potrzeb. Po wystawieniu mobilnej sceny oraz krzeseł można organizować różnego rodzaju prelekcje, bądź koncerty. Pusta hala, to doskonałe miejsce na zorganizowanie wystawy. Dodatkowe wyposażenie obiektu w mobilne krzesła oraz stoliki pozwoli stworzyć półpubliczną przestrzeń, gdzie każdy może przyjść spędzić czas oraz popracować. Jest, to miejsce o dodatkowym potencjale związanym z komercyjnym najmem na koncerty i imprezy okolicznościowe.
Stare pomieszczenia kas zaaranżowano na salę stałej wystawy, bądź salkę na mniejszą konferencję. Magazynowanie elementów niezbędnych do funkcjonowania elastycznej sali sceniczno-widowiskowej mają możliwość magazynowania w łatwo dostępnych piwnicach z dodatkowym dostępem do windy. Bezpośrednio z hali dostajemy się na klatkę schodową prowadzącą do pomieszczeń Urban LAB, gdzie jest dostęp do sal konferencyjnych, mniejszych sal, oraz prywatnych gabinetów.
Fragment budynku, w którym znajdowała się kiedyś restauracja doskonale odnalazł się jako miejsce na stworzenie Kawiarni z Misją. Mamy tutaj do czynienia z wstępnie przygotowanym zapleczem kuchenno-sanitarnym oraz dużą salą konsumpcyjną. Wielkość zaplecza wraz z piwnicą dają możliwość magazynowania i ulokowanie archiwum. Główna sala ma możliwość podziału za pomocą mobilnych ścianek na mniejsze w zależności od aktualnych potrzeb.
Wszystkie z usług są ze sobą powiązane komunikacyjnie. Jednocześnie mogą funkcjonować od siebie niezależnie.

Podzielenie inwestycji na części A, B, C daje możliwość kilkuetapowej realizacji, zaplanowanej w taki sposób aby przewidziane usługi mogły działać niezależnie od siebie.

rozwiązania techniczno-materiałowe

Prace budowlane przewidziane w niniejszej koncepcji, to renowacja istniejącej struktury, odbicie głuchych tynków, tynkowanie braków, malowanie, wymiana połaci dachowych. Dla spełnienia aktualnych przepisów niezbędne będzie przeprowadzenie kompleksowej termomodernizacji polegającej na izolacji ścian – zgodnie z wytycznymi Konserwatora Zabytków (wewnętrznie lub zewnętrznie), izolacja poddasza, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana źródła ciepła na proekologiczne – pompy ciepła z wymiennikiem głębinowym, bądź powietrznym (zgodnie z wymaganiami inwestora), wprowadzenie wentylacji mechanicznej wraz z rekuperacją, wszystko wspierane energią z fotowoltaiki. Jedyną nową strukturą zewnętrzną są przeszklenia pod istniejącymi zadaszeniami. Są zaplanowane w technologii stolarki aluminiowej z zastosowaniem szkła bezpiecznego. Wszystkie materiały i szczegółowe rozwiązania technologiczne będą realizowane według szczegółowych wytycznych Konserwatora Zabytków.

rozwiązania w zakresie zieleni

Wyspy ciepła stanowią poważny problem miast i mocno zagospodarowanych stref publicznych. Obecnie w bezpośrednim otoczeniu dworca nie znajduje się byt wiele zieleni. Modyfikacja układu komunikacyjnego, wokół dworca w niniejszym opracowaniu powoduje wytworzenie stref zielonych bezpośrednio przy budynku dworca. Projektowane miejsca postojowe w nowym układzie rozdzielone są pasami zieleni na których przewiduje się nasadzenia drzew, traw i krzewów. Dzięki zmniejszeniu szerokości istniejącej jezdni przed elewacją frontową budynku zaprojektowano zielony skwer, na którym zaplanowano miejsca do siedzenia. Każda ławka została zlokalizowana tak, aby, z pobliżu niej znajdowała się zieleń, dająca cień i wytchnienie osobom z nich korzystających. W zakresie opracowania przewidziano nasadzenia takich drzew jak buk pospolity, lipa srebrzysta, platan, klon. Udowodnione naukowo zostało tym gatunkom pozytywny wpływ na środowisko i oczyszczanie powietrza. Ponadto korzystnie wpływające na środowisko są gatunki takie jak Lilak Meyera lub zimozielony bluszcz pospolity (Hedera helix).
Nasadzenia bluszczy zostały przewidziane wzdłuż podcienia od strony peronów. Przewidziano otwory w bruku wzdłuż linii słupów celem nasadzeń bluszczy zimozielonych. Bluszcze będą się piąć po rozciągniętych w pionie linkach ze stali nierdzewnej.
Od strony elewacji frontowej przewidziano zieloną ścianę – ogród wertykalny. Zastosowanie odpowiedniego systemu zapewni samonawadnianie się zielonej ściany.

Ogrody deszczowe będą pełniły ważną funkcję w okresach bezdeszczowych – dzięki temu podniesie się wilgotność powietrza, co poprawi mikroklimat, zapewni wodę pitną dla małych zwierząt i zapewni bioróżnorodność. W ogrodach deszczowych powinny znaleźć się takie gatunki jak: wierzba iwa „kilmarnock”, kaczeniec syn. knieć błotna (caltha palustris), kosaciec syberyjski (iris sibirica), liatra kłosowa, sit rozpierzchły, turzyca ptasie łapki, rodgersja kosztanowcolistna, rdest wężownik.
Roślinność ogrodu deszczowego powinny stanowić właśnie rośliny hyrofitowe, które poza tym, że znoszą zarówno okresy suszy jak i zalewanie, ale również mają zdolność do przechwytywania i rozkładania szkodliwych substancji w kłączach lub korzeniach.

rozwiązania komunikacyjne

Układ komunikacyjny wokół dworca został uporządkowany w kierunku polepszenia organizacji ruchu, stworzenia niezbędnych miejsc postojowych i zapewnienia drogi pożarowej wraz z placem do zawracania wozu bojowego. W układzie przewidziano miejsca postojowe dla przewoźników PKS oraz mniejszych busów wraz z przystankiem skąd będą zabierani podróżni, który znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie poczekalni.

rozwiązania ekologiczne

Coraz bardziej realne zdaje się zagrożeniem deficytem wody. W zakresie działania w kierunku neutralności klimatycznej zaprojektowano ogrody deszczowe i amfiteatr który retencjonuje wodę. Dzięki temu woda deszczowa z dachów będzie miała szansę zatrzymać się w ogrodzie deszczowym bądź w niecce amfiteatru. Woda z amfiteatru przewidziana jest do powtórnego wykorzystania.
Przewidziane jest retencjonowanie wody deszczowej w ogrodzie deszczowym i amfiteatrze.
W koncepcji przewidziano zastosowanie odnawialnych źródeł energii: panele fotowoltaiczne jako odnawialne źródło energii elektrycznej, gruntowe pompy ciepła jako źródło ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Gruntowne pompy ciepła zapewniają również możliwość chłodzenia budynku latem. Wymiana istniejącego kotła gazowego na pompy ciepła znacząco zmniejsza zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię pierwotną.
Dzięki wymianie stolarki okiennej, drzwiowej, źródła ciepła, innego wyposażenia technicznego i dociepleniu przegród poziomych i pionowych budynek nie przekroczy maksymalnego rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną.

Dla ograniczenia śladu węglowego przewidziano:
- implementację ogólnodostępnej stacji ładowania pojazdów elektrycznych, w większości pomieszczeń przewidziano automatyczne wyłączniki światła celem ograniczenia zużycia prądu.
- W części gastronomicznej przewidziano używanie wydajnego sprzętu do gotowania, pozyskiwanie żywności z rolnictwa ekologicznego, Pozyskiwanie żywności lokalnej
- wykorzystanie gruntowych pomp ciepła jako głównego źródła zasilającego budynek
- wytwarzanie własnej energii odnawialnej za pomocą paneli fotowoltaicznych
- wykonanie termomodernizacji całego budynku.

Na ochronę bioróżnorodności przewidziano: ogrody deszczowe, domki dla pszczół murarek, domki dla ptaków i owadów.